Tổng thống Nga Vladimir Putin và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 25/06/2016.
Sputnik/Kremlin/Mikhail Klimentyev/via REUTERS

Trên nguyên tắc vào tháng 11/2016 ông Tập Cận Bình sẽ chỉ định người thay thế mình vào năm 2022 sau hai nhiệm kỳ lãnh đạo đất nước. Báo Le Figaro trích dẫn nguồn tin từ tờ báo Mỹ New York Times cho thấy, " tại Trung Quốc, Tập Cận Bình có thể nắm quyền lâu hơn 10 năm ", chỉ thua có Mao Trạch Đông.

Nhà Trung Quốc học hàng đầu của Pháp, Jean-Piere Cabestan, giảng dậy tại đại học Hồng Kông cũng đưa ra nhận định tương tự. Chuyên gia này đi xa hơn khi nêu ra hai kịch bản. Một là Tập Cận Bình có thể giải thích, Trung Quốc cần ông để công cuộc cải tổ sâu rộng cho đất nước được thực hiện tới nơi tới chốn, nhất là trong bối cảnh, tình hình kinh tế và xã hội có nhiều chuyển biến bất thường. Kịch bản thứ nhì là chủ tịch Trung Quốc có thể « chơi trò của Putin » có nghĩa là ông sẽ nhường chức chủ tịch nước cho một người thân tín, nhưng vẫn giữ chức tổng bí thư Ban Chấp Hành Trung Ương đảng Cộng Sản Trung Quốc và chức chủ tịch quân ủy trung ương.

Có điều như phân tích của Cyrille Pluyette, báo Le Figaro, trước mắt ông Tập Cận Bình chưa xua tan được tất cả những rủi ro có thể đe dọa tham vọng tiếp tục điều hành đất nước sau năm 2022.

Đành rằng, trong Thường Vụ Bộ Chính Trị, gồm 7 thành viên, thì 5 người đến tuổi về hưu. Vì giới hạn tuổi tác, họ sẽ phải « ra đi » sau đại hội đảng Cộng Sản Trung Quốc 2017. Đây là cơ hội để Tập Cận Bình gài những người thân cận vào cơ chế này.

Bất công xã hội

Tuy vậy, trong nội bộ, ông Tập Cận Bình cũng có nhiều kẻ thù vì chính sách bài trừ tham nhũng do ông đề xướng trực tiếp động chạm đến những quyền lợi kinh tế của một số người. Đó là chưa kể chính sách cải tổ kinh tế của cặp bài trùng Tập Cận Bình- Lý Khắc Cường trong ngắn hạn vẫn chưa mang lại kết quả mong đợi. Trong giai đoạn chuyển tiếp đó, tỷ lệ tăng trưởng của Trung Quốc rơi xuống mức thấp nhất từ 25 năm qua.

Thêm vào đó, hứa hẹn đưa 70 triệu dân thoát khỏi bần cùng từ nay đến năm 2020 của ông Tập Cận Bình vẫn còn xa vời.

Cuối tháng 8/2016, cư dân mạng Trung Quốc rúng động sau vụ một phụ nữ 28 tuổi giết 4 đứa con và tự sát vì tuyệt vọng trước cảnh bần cùng. Gia đình nạn nhân bị phường xã cắt trợ cấp xã hội, vì không hối lộ cho các cán bộ địa phương. Kinh tế trưởng ngân hàng nông nghiệp Trung Quốc đã phải nhìn nhận, thảm kịch xã hội đó là bằng chứng rõ rệt cho thấy, phép lạ kinh tế của Trung Quốc không đem lại hạnh phúc và ấm no cho tất cả mọi người.

Vào lúc mà hàng triệu người dân trên quê hương của ông Tập Cận Bình vẫn không đủ cơm ngày hai bữa, thì Trung Quốc là nơi có nhiều nhà tỷ phú nhất trên hành tinh và thành phần thanh niên giàu có ở Bắc Kinh không hề mặc cảm xuất hiện bên những chiếc xe hơi đắt tiền bóng loáng.
Theo RFI