Mùa thu năm nay, Canada có nhiều tin liên hệ tới người VN. Thứ nhất là tin một linh mục VN gốc thuyền nhân tỵ nạn được Giáo Hội Roma phong chức giám mục chính tòa Kamloops, một giáo phận rộng lớn ở BC miền tây Canada. Đó là Đức Cha Giuse Nguyễn Thế Phương. Miền này có bao nhiêu cha tài giỏi đạo đức thế mà một ông cha tỵ nạn VN được Tòa Thánh để mắt tới thì quả là một vinh dự lớn. Ngài vượt biên nhiều lần rồi mới thoát lưới cộng sản. Sang Canada ngài vừa đi làm thợ sơn vừa đi học tiếng Anh. Quả là có chí. Bây giờ tiếng Anh của ngài làu làu như gió. Tuy đã làm linh mục 24 năm nhưng tướng tá ngài trông còn rất trẻ và rất phong độ. Ngài được tấn phong giám mục cuối tháng 8. Đầu tháng 10 vừa qua, nhân chuyến đi họp hội đồng giám mục Canada ở Ottawa, ngài ghé thăm giáo dân VN ở Toronto. Ai cũng mê vị giám mục vui vẻ trẻ trung và nhân đức thánh thiện này. Ngài còn một ông em ruột, cũng là một linh mục thuyền nhân như ngài, hiện đang coi một xứ đạo da trắng ở gần Toronto, đó là Cha Nguyễn Thế Tuyển. Cụ Chánh tiên chỉ làng tôi xưa nay có tài xem tướng đã bảo tôi rằng: Đức Cha Phương không những có tướng giám mục mà còn có tướng của một tổng giám mục, và ông cha em cũng có tướng giám mục. Xin ghi kỹ lời xem tướng uy tín này nha bà con.

Tin vui thứ hai cũng liên hệ tới người VN chúng ta, đó là tin 19 người tỵ nạn VN cuối cùng ở Thái Lan đã được sang định cư ở Toronto ngày 23 tháng 9 vừa qua, sau 24 năm ẩn trốn khổ sở ở Thái Lan. Đây là công lớn của Nhóm VOICE mà Luật sư Trịnh Hội đã kiên trì tranh đấu và giúp đỡ trong bao nhiêu năm qua, với sự cộng tác tận tâm của ông Nam Lộc ở Mỹ, của ông Đỗ Kỳ Anh và cô Đỗ Minh Tâm ở Toronto. Rất nhiều đồng hương đã ra phi trường đón tiếp 19 anh em tỵ nạn may mắn này. Bên cạnh cờ vàng chúng tôi còn dọc thấy biểu ngữ đón chào với hàng chữ Freedom at last! Xin chúc mừng 19 đồng bào vừa tới bến Tự Do.

Nhân tin bảo trợ định cư này, xin khoe với các cụ phương xa tin lớn: Cao ủy LHQ đang cổ động các nước hãy học tập và bắt chước chương trình nhận dân tỵ nạn thành công của Canada. LHQ căn cứ vào việc việc Canada đã rất thành công các chương trình bảo lãnh người tỵ nạn VN từ 1975 đến nay. Các người tỵ nạn VN đến đây thế hệ thứ nhất và thứ hai đều đã an cư lạc nghiệp và đang đóng góp rất nhiều cho đất nước Canada. Chứng cớ hiển nhiên nhất là đã cống hiến hai giám mục VN cho giáo hội Canada, nhiều tiến sĩ, bác sĩ, kỹ sư cho cộng đồng Canada.

Nghe tôi nói đến đây thì ông ODP cười ha ha. Ông bảo ngoài việc đóng góp tài năng ra, VN còn đang cống hiến tiền bạc nữa. Các ông VC và con cháu các ông đang mang tiền từ VN sang đây tậu nhà cửa làm cho thị trường địa ốc ở Vancouver và Toronto lên cao tột đỉnh. Tiền của Việt Cộng và Tàu Cộng đấy các cụ ạ, Tổ chức Environics Analystics ở Vancouver vừa công bố như thế. Trong số các đại gia này dám có ngài Trịnh Xuân Thanh. Bây giờ nội bộ đảng CSVN đang đánh nhau to, ngài Trịnh Xuân Thanh ôm một mớ bạc chạy mất tiêu. Có người nói cụ đang trốn ở bên Đức, có người nói cụ đang ở Canada. Canada chưa tìm ra cụ. Vậy nếu cụ đang trốn ở Canada thì sao? Canada và VN không hề có hiệp ước dẫn độ. Việc chạy làng và ẩn cư ở đâu thì chắc cụ đã tính toán và chuẩn bị từ trước rồi, việc cư trú của cụ chắc là hợp lệ hợp pháp 100%, chả ai làm gì được cụ.

Chuyện này còn dài, sẽ bàn về sau. Bây giờ xin đưa tin tiếp theo là thành phố Montreal ở cạnh bên Toronto đang làm chương trình ăn mừng sinh nhật vĩ đại thứ 375 của mình, cũng là sinh nhật thứ 150 của liên bang Canada, vào năm tới. Sẽ ăn mừng suốt 375 ngày. Ngày nào cũng sẽ có các lễ hội.

Việc nổi bật nhất trong cuộc ăn mừng dài ngày này là việc thắp sáng cây cầu Jacques Cartier bắc ngang dòng sông lịch sử Saint Laurent. Đây là cây cầu lớn và dài thứ ba ở Canada, dài những 3 cây số rưỡi. Sẽ gắn 2.800 bóng đèn màu trên thành cầu, màu sắc sẽ thay đổi theo chương trình các cuộc văn nghệ. Cầu này gần 100 tuổi mang tên nhà thám hiểm đã tìm ra miền đất Canada này. Các cụ biết ai rồi nha, tôi chỉ xin sơ lược như sau:

Theo lịch sử thì thế kỷ 15 các nước Âu Châu rộ lên phong trào đi tìm thuộc địa ở những miền đất mới. Ngài Jacques Cartier được vua Francois Đệ Nhất sai đi thám hiểm. Chuyến viễn du thứ nhất vào năm 1534, ngài vừa đi vừa quan sát địa thế và vẽ bản đồ. Ngài Cartier với 61 thủy thủ đã tiến vào dòng sông St.Laurent ở miền Montreal bây giờ và gặp một nhóm người Da Đỏ đầu tiên thuộc chi tộc Iroqois. Hai bên gặp nhau mà không hiểu nhau vì bất đồng ngôn ngữ: Cụ Cartier nói tiếng Pháp còn người Da Đỏ nói tiếng Iroquois. Chắc cụ Cartier hỏi miền này tên là gì để cụ còn ghi vào bản đồ, còn người Da Đỏ tưởng là cụ hỏi nhà các ông ở đâu. Người Da Đỏ chỉ vào mấy căn lều của họ ở gần đó rồi nói ‘Kanata’. Kanata nghĩa là nhà chúng tôi ở kia. Cụ Cartier lại tưởng kanata là tên vùng đất này cho nên cụ đã ghi vào bản đồ miền này tên là Canada. Chắc tai cụ nghễnh ngãng, Kanata mà lại ghi là Canada.

Các cụ độc giả nhớ kỹ sự kiện lịch sử này nha, tên quốc gia Canada, đáng lẽ là Kanata cơ đấy, là do một nhà thám hiểm người Pháp Jacques Cartier đặt cho miền đất thiên đàng này vào năm 1534, thế kỷ thứ 16 nha. Và ông chiếm miền đất này cho vua Pháp, vua Francois Đệ I. Như thế là cụ Jacques Cartier người da trắng đến miền này sau cụ Christopher Columbus bên Hoa Kỳ những 42 năm. Cụ Cartier đến đây năm 1534 còn cụ Columbus đến phía Mỹ sớm hơn, năm 1492.

Cả hai cụ da trắng đều gặp chủ nhân miền đất Bắc Mỹ này là người Da Đỏ, và cả hai cụ đều được người Da Đỏ tiếp rước, vừa cho ăn vừa cho ở. Lễ Tạ Ơn để ghi dấu việc tiếp rước này ở Canada vào tháng 10, còn bên Hoa Kỳ vào tháng 11. Bây giờ bóng dáng người Da Đỏ rất mờ nhạt trong các lễ Thanksgiving, thật đáng tiếc.

Cụ Chánh tiên chỉ làng An Lạc của chúng tôi năm nào cũng nhắc nhở dân làng mừng lễ Tạ Ơn cho trọng thể. Đa số dân làng bây giờ là do các nhà thờ bảo lãnh từ các trại tỵ nạn. Chúng ta vừa mừng chung với tổ tiên người Canada khi xưa đã được người Da Đỏ tiếp rước, mà chúng ta còn mừng và cám ơn lòng từ bi bác ái của người Canada hiện nay, họ đã tiếp rước chúng ta, không những chỉ cơm ăn nhà ở, mà còn giúp cho cả một tương lai tốt đẹp, không những cho thế hệ chúng ta mà còn những thế hệ sau này nữa.

Ngày lễ Tạ Ơn, người Canada da trắng bản xứ ăn món gà tây với bí đỏ, còn làng An Lạc của tôi thì các bà không làm gà tây mà làm gà ta, gà quay ăn với xôi đậu, ngon hết biết. Hai mâm cỗ này mang bao nhiêu ‎‎ý nghĩa. Bữa họp làng ăn tối ngày lễ Tạ Ơn tại nhà cụ Chánh có Cha Paolo tới dự. Trong bữa ăn, Anh John đã nói tới một sự kiện làm Cha Paolo thích thú vô cùng. Rằng ngày xưa người di dân Da Trắng tới đây đã được người Da Đỏ tiếp rước, cho nên lễ Tạ Ơn một phần là tạ ơn người Da Đỏ. Bây giờ trong nhà thờ, chúng ta tạ ơn Chúa đã cho chúng ta vượt biển sống sót và tạ ơn người Da Đỏ, Cha có thấy người Da Đỏ trong nhà thờ của Cha không? Cha Paolo tỏ ra ngạc nhiên và lúng túng rồi lắc đầu bảo không thấy người Da Đỏ nào cả. Anh John mới cười ha ha lớn tiếng rồi chỉ vào Cụ Chánh, cụ B.95 và toàn thể dân làng đang có mặt, rồi nói: Đây chính là họ hàng của người Da Đỏ ngày xưa đó, thưa Cha. Sáng nay, tất cả dân làng đều đi lễ ở nhà thờ. Dân làng vừa là con cháu tổ Da Đỏ ngày xưa, vừa là những người mang ơn bảo lãnh của nhà thờ mà.

Lúc này Chị Ba mới lên tiếng: Chuyện lịch sử này dài lắm, con xin tóm tắt như thế này. Theo huyền sử của người VN thì tổ tiên của người VN là ông Lạc Long Quân và bà Âu Cơ. Lấy nhau xong, bà đẻ 100 con rồi hai vợ chồng chia tay. Họ đi về hai hướng khác nhau. Bà dẫn 50 con lên núi, ông dẫn 50 con xuống biển. Bà tiến lên tới cực bắc, thì gặp eo biển Berin, bà dẫn đàn con theo eo biển này đi xuống phía nam thì gặp miền đất trù phú này nên đã dừng chân và định cư. Miền này chính là đất Canada hiện nay. Cha cứ xem nét mặt người Da Đỏ mà coi, hoàn toàn là nét mặt Á Châu da vàng. Mắt họ không xếch như người Tàu và người Nhật, rõ ràng họ là người VN. Cha Paolo nghe đến đây thì thích quá, vỗ tay và cười lớn tiếng. Anh John nói tiếp: Chưa hết, sử ghi năm 1534 khi ông tây trắng Jacques Cartier gặp người Da Đỏ, người Da Đỏ chỉ vào mấy căn lều rồi nói ‘Kanata’. Kanata là tiếng Việt cổ, Kanata chính là “Cái Nhà Ta”…

Nghe đến đây thì không chỉ Cha Paolo mà cả làng bò ra cười. Anh John nói tiếp: Nghe như chuyện thần tiên, phải không Cha? Con là rể của làng VN này, con còn được biết nhiều điều hay lắm. Chẳng hạn bà Âu Cơ đẻ ra một bọc trứng rồi trứng nở thành 100 con. 100 con là anh em ruột của nhau, cho nên chỉ có người VN mới gọi nhau là ‘đồng bào’ vì cùng một bào thai mà ra. Nhìn vào Kinh Thánh, rất nhiều lần Chúa đã dạy chúng ta rằng mọi người là anh em với nhau vì do một Cha chung trên trời sinh ra, Cha có thấy huyền thoại 100 con của VN giống y chang chuyện anh em do Chúa dạy trong Kinh Thánh không?

Ngày xưa thời Chúa Giêsu chưa giáng trần thì tổ tiên người VN đã tin có Thiên Chúa. Họ gọi Thiên Chúa là ông Trời. Tiếng Trời xuất hiện rất nhiều trong ngôn ngữ VN, hiện còn rất thông dụng, như:

– trời sinh trời dưỡng,

– trời sinh voi sinh cỏ,

– trời mưa, trời nắng,trời gió…

– trời có mắt, không có trời ai ở với ai,

– lạy Trời mưa xuống lấy nước tôi uống, lấy ruộng tôi cầy, lấy đầy bát cơm…

– Trời nào có phụ ai đâu

Hay làm thì giầu, có chí thì nên…

Anh John đang thao thao bất tuyệt thì điện thoại của Cha Paolo reo, một bệnh viện muốn mời Cha tới thăm một bệnh nhân đang hấp hối. Cha Paolo ra về và xin hẹn một buổi gặp đặc biệt để nghe về việc tổ tiên VN ngày xưa đã tin vào Thiên Chúa và gọi là ÔngTrời và người VN có dòng máu Da Đỏ.

Khi Cha Paolo đi rồi thì cụ B.95 bèn xin anh John kể chuyện thời sự. Anh John bảo chuyện thời sự VN nổi cộm nhất vẫn là chuyện CSVN đang đi tìm bắt ông cán bộ gộc Trịnh Xuân Thanh, chắc cả làng đều biết rồi. Chuyện quốc tế là chuyện tranh cử của Bà Clinton với ông Trump, cả làng cũng biết rồi. Tôi thấy có mỗi chuyện này chắc làng chưa biết, đó là chuyện bờ biển Florida. Không phải chuyện bão Matthew mà là chuyện trước cơn bão. Chuyện như thế này: ngày đầu tháng 10, ông Jerry Masterson bắt được một con cá tuna lớn. Ông đem về nhà định mổ ra chia phần cho bạn bè, khi vừa mổ bụng cá ra thì kìa, trước mắt nhiều người, một bộ dương vật với 2 tinh hoàn của đàn ông đã lộ ra. Trời ơi, cái gì thế này? Con cá tuna bự này đã giết người ư, hay ai đã cho nó ăn? Các bộ phận khác đâu mà sao chỉ thấy nó nuốt vào bụng hai của qu‎‎ý này? Mà sao bộ này còn nguyên vẹn trong bụng cá? Cảnh sát được mời tới làm biên bản và cuộc điều tra đang bắt đầu. Lạ quá ha, thưa các cụ.

Nghe đến mẩu tin này thì cụ B.95 và Chị Ba Biên Hòa run lên vì sợ quá, cá tuna ăn thịt người. Phe các bà xin chuyển đề tài.

Anh John bèn xin hết chuyện và xin Ông ODP giúp thay đổi không khí. Ông ODP nhận lời ngay. Ông xin kể chuyện buổi theo anh John ra tiệm cà phê xem trận cầu baseball, đội Blue Jays của Toronto chơi với đội Rangers của Texas. Các cụ biết môn bóng chày baseball là môn thể thao ruột của Canada chứ? Và đội banh Blue Jays của Toronto rất nổi tiếng thế giới về môn này. Bữa đó là một trận cầu quốc tế. Tiệm cà phê ở ngã tư đông nghẹt. Dân Canada mê môn thể thao này vô cùng. Ai cũng cố tới đây để xem, l‎‎ý do là ở đây có màn ảnh lớn xem rất đã con mắt, nhưng cái làm ai cũng mê nhất là được nghe những lời bình luận rất hay của những khách sành thể thao. Ôi thôi, dân Canada bình luận hay hết sức. Tan trận thứ nhất, Canada thắng với tỷ số 10-1. Có một vị hảo hán gốc Toronto trong quán sướng quá về trận Toronto đại thắng này đã nổi hứng đãi mọi người có mặt trong quán một bữa ăn tối miễn phí, bia rượu uống thả giàn. Các nhà quân tử trong làng tôi đều có mặt, và đã nhậu đã đời với dân bản xứ da trắng. Trong bữa ăn tôi còn được dân Canada cho nghe nhiều thứ chuyện, nhất là tiếu lâm rất Canada. Bữa nay xin kể hầu các cụ ba chuyện cười Canada mà tôi vừa nghe nha.

Chuyện thứ nhất nói về kinh tế và chính trị, một đề tài đang nóng hổi hiện nay trong mùa bàu cử tổng thống bên Mỹ.

Một ông bố kể chuyện thế này:

– Tôi nói với thằng con trai lớn: Bố muốn con cưới cô con gái mà bố chọn. Nó trả lời: Không! Tôi nói tiếp: Cô ta là con gái của tỷ phú Bill Gates. Nó liền trả lời: OK.

Sau đó tôi gọi Bill Gates và nói: Tôi muốn con gái ông lấy con trai của tôi. Bill Gates trả lời: Không! Tôi nói tiếp: Thằng con trai tôi hiện là tổng giám đốc Ngân Hàng Thế Giới, World Bank. Bill Gates liền trả lời ngay: OK.

Rồi tôi gọi cho chủ tịch World Bank: Ông hãy đặt con tôi làm tổng giám đốc Worl Bank. Ông kia trả lời: Không! Tôi liền nói: Con trai tôi hiện là con rể của Bill Gates. Ông kia vội vàng đáp ngay: OK.

Hết chuyện. Chuyện này khô vì nó chỉ nói về việc làm ăn, nhưng ngẫm ra, ta thấy kinh tế chính trị của thế giới đều tương tự như vậy cả và chi phối mọi sự !

Chuyện thứ hai là chuyện trốn lính. Rằng một bà sơ đang đi bộ trong công viên thì có một anh lính hớt hải chạy tới và xin được chui vào dưới váy của bà. Anh ta nói hổn hển: Việc này kỳ quá nhưng chút nữa con sẽ kể cho Sơ biết tại sao. Một phút sau có hai người quân cảnh đi tới và hỏi bà Sơ: Ma Sơ có thấy một tên lính nào vừa chạy qua đây không? Có, nó chạy theo hướng này. Khi hai người quân cảnh đã đi theo hướng bà Sơ chỉ thì người lính mới từ dưới váy chui ra. Anh ta nói:

– Con đội ơn Sơ vô cùng vì Sơ đã cứu con. Con đang trốn lính, con không muốn bị sai sang Iraq!

Bà Sơ trả lời ngay: Ta hiểu hoàn cảnh của con hoàn toàn.

Người lính đã hoàn hồn, nhìn bà Sơ rồi e lệ nói:

– Con không dám hỗn láo, nhưng con thấy Ma Sơ có hai bắp đùi lớn quá!

Bà sơ đáp ngay: Nếu anh nhìn lên cao chút nữa thì anh sẽ còn thấy tôi có hai hòn bi cũng lớn nữa. Tôi cũng như anh, tôi cũng đang trốn lính, tôi cũng không muốn sang đánh nhau bên Iraq!

Hết chuyện.

Chuyện thứ ba về cô con dâu thời nay.

Đó là bữa cơm đông đủ mọi người trong gia đình để chào đón cô con dâu vừa đi trăng mật về. Cô lên tiếng:

– Con chào tất cả mọi người thân yêu của con. Con cám ơn mọi người đã đón nhận con vào gia đình một cách nồng nhiệt như thế này. Xin mọi người hãy an tâm về sự có mặt của con trong gia đình, con không muốn sự có mặt của con làm xáo trộn các công việc thường lệ hằng ngày.

Bố chồng hỏi: Ý của con là sao?

Cô con dâu trả lời: Ý của con là ai phụ trách rửa chén thì cứ tiếp tục rửa chén, ai quét nhà thì hãy tiếp tục quét nhà, ai nấu ăn thì cứ tiếp tục nấu ăn…

Bà mẹ chồng hỏi: Thế thì cô ở đây để làm gì?

– Thưa, công việc của con ở đây là làm người con trai của mẹ sung sướng ạ.

Và ông ODP xin hết.

Các cụ thấy ba chuyện cười Canada làm sao cơ? Khô quá, phải không cơ? Rõ ràng cái cười của Canada khác cái cười của phe ta, thanh không ra thanh, tục không ra tục, mặn không ra mặn, nhạt không ra nhạt. Anh H.O. phán một câu: Thua xa chuyện VN. Chị Ba Biên Hòa bảo anh thử kể một chuyện VN đi, chuyện gì mà không được tục chút nào như chuyện Canada vừa nghe. Anh H.O. gật đầu rồi kể liền:

Có ông chồng kia lái xe đưa vợ đi bác sĩ. Khám xong cô vợ nói với chồng: Bác sĩ bảo bệnh của em không nguy hiểm bao nhiêu, cứ đi du lịch giải trí chừng một tháng là hết bệnh. Chúng ta đi nha anh.

Ông chồng gật đầu ngay.

Cô vợ thấy chồng đồng ‎‎ý lẹ quá liền hỏi:

– Chúng ta đi đâu anh?

Ông chồng đáp ngay: Đi ông bác sĩ khác!

Nghe xong chuyện, chị Ba nói ngay: Thật là lạ lùng, lần đầu tiên tôi được nghe anh H.O. kể một chuyện cười mà không vương một chút mùi tục nào cả. Phục anh quá. Rồi Chị Ba nói tiếp:

– Bây giờ đến phiên tôi kể chuyện, không phải chuyện cười mà chuyện tâm sự nghe. Lâu nay tôi khó ngủ vì mỗi lần đặt đầu lên gối là hình ảnh đau thương bên VN lại hiện ra, hình mấy em bé lội sông tới trường học mỗi ngày, hay hình ảnh ông chồng chở xác vợ bó chiếu bằng xe máy ở Sơn La. Thời xưa phong kiến thực dân, người dân còn có của ăn của để và trật tự bằng an sau lũy tre xanh, nay cộng sản lên cầm quyền, VN không có dân chủ mà chỉ có đảng chủ, dân không còn miếng ăn chỗ ở, lê lết khắp nơi…

Cụ Chánh góp : Nói về VC thì muôn lời không hết. Nhà nào cũng nhiều thương tích. Nói gì xa, tôi có chú em, trước 1975, thời mà VC bảo là thời Mỹ Ngụy bóc lột, chú ấy nhà cao cửa rộng, xe hơi ba cái. Sau 1975, Miền Nam được giải phóng, khẩu hiệu giăng khắp nơi, chỗ nào cũng viết độc lập tự do hạnh phúc, thì chú ấy mất tất cả, quả là đổi đời. Quê vợ chú ấy ở Củ Chi. Trước 1975, một bà cô nuôi VC dưới hầm, sau 1975 bà cô được tặng bằng “Mẹ Chiến Sĩ”, nhưng rồi bà mở mắt bà thấy mình bị lừa bị bip. Bà thường bảo con cái: Tao muốn điên mỗi lần nhìn mảnh bằng “Mẹ Chiến sĩ”. Rồi một hôm chịu không nổi nữa bà đem đập vỡ tấm bằng này, vừa đập vừa chửi: Mẹ chúng mày, bằng này để chùi đít mà thôi.

Cụ B95 chắp tay xin ngưng chuyện con cháu Bác Hồ, cụ muốn sự bằng an trong giấc ngủ tối nay. Xin vâng lời cụ.

Trà Lũ