Người dân Ba Đồn Quảng Bình trong một đợt nhận hàng cứu trợ.

Mạng xã hội được xem là một phương tiện truyền thông hữu hiệu để gây quỹ từ thiện. Hòa Ái trình bày hai trường hợp được chú ý gần đây tác động như thế nào đến niềm tin đối với việc gây quỹ qua mạng xã hội như thế?
Gây quỹ từ thiện qua mạng xã hội

Gây quỹ từ thiện qua các mạng xã hội là việc làm phổ biến khi người ta nối kết một cách thuận tiện, nhanh chóng cũng như dễ dàng tin cậy nhau trong thế giới phẳng.

Một tổ chức từ thiện, một hội đoàn hay một cá nhân nào đó kêu gọi cộng đồng cư dân mạng quyên góp với ý nguyện muốn giúp đỡ cũng như cam kết thực hiện đúng theo mục đích ban đầu họ đã đưa ra.

Qua các hoạt động gây quỹ từ thiện như thế, sự gắn kết mối đồng cảm giữa những người nhận được giúp đỡ với các nhà hảo tâm thật sự gần gũi hơn bao giờ hết. Nhiều câu chuyện cổ tích thời công nghệ điện tử qua những tấm lòng thiện nguyện giúp đỡ nhau tạo nên niềm tin vững chắc về tình người trong khốn khó, hoạn nạn mà không bị bất kỳ rào cản không gian, chủng tộc, văn hóa hay ngôn ngữ.
Có lẽ không ít cư dân mạng tại Việt Nam vẫn cập nhật thông tin ký giả Shira Sebban gây quỹ từ thiện giúp các gia đình thuyền nhân Việt bị Chính phủ Australia trả về và bị Tòa án thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận tuyên án tù.

Chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do, nữ ký giả Shira Sebban, ở Úc nói rằng qua mạng xã hội bà biết về hoàn cảnh thương tâm của gia đình bà Trần Thị Thanh Loan và ông Hồ Trung Lợi, những thuyền nhân Việt không may mắn phải đi tù vì Chính phủ Việt Nam không thực hiện lời hứa với Chính phủ Australia sẽ tạo công ăn việc làm, ổn định đời sống cho các thuyền nhân chứ không bỏ tù hay đối xử phân biệt khi họ về nước.

Ký giả Shira Sebban cho biết thêm việc gây quỹ số tiền 10.000 Úc kim để giúp đỡ 4 đứa con nhỏ của ông Lợi và bà Loan được tiếp tục đến trường trong thời gian ba mẹ các em thụ án tù là việc làm gây quỹ từ thiện đầu tiên trong đời, xuất phát từ sự cảm thông bà cũng từng là di dân đến Úc.

Số tiền 10.000 Úc kim gây quỹ đầu tiên này đạt được kết quả ngoài sự mong đợi. Không dừng lại tại đó, ký giả Shira Sebban tiếp tục gây quỹ giúp đỡ hai gia đình thuyền nhân khác là ông Nguyễn Minh Quyết và bà Trần Thị Lụa. Số tiền 11.000 Úc kim gây quỹ giúp cho bà Lụa cùng 3 con thơ đã đạt được con số gần tròn 7300 đô la:

“Em muốn xin cảm ơn bà Shira Sebban với các mạnh thường quân, những người hảo tâm giúp đỡ cho em. Hiện chồng em đang bị bắt ở Indonesia. Bây giờ 3 đứa con còn nhỏ. Quý vị đã giúp cho các cháu đóng tiền học hành, mua quần áo, mua sách vở cho các cháu đến trường. Bốn mẹ con cũng sống được mấy tháng nay. Cảm ơn rất nhiều mọi người đã giúp đỡ”.

Vừa rồi là lời tri ân của bà Trần Thị Lụa chuyển đến ký giả Shira Sebban cùng các nhà hảo tâm giúp đỡ cho hoàn cảnh khó khăn, bế tắc của gia đình bà cũng như gia đình của bà Loan và ông Quyết.
Niềm tin bị suy giảm?

Trong khi đó, cũng lần đầu tiên kêu gọi qua mạng xã hội cùng chung tay cứu trợ đồng bào miền Trung trong đợt lũ lịch sử hồi tháng 10 vừa qua, không rõ MC Phan Anh, một người của công chúng tại Việt Nam, nhận được bao nhiêu lời cảm ơn từ các nạn nhân ở vùng lũ.

MC Phan Anh trực tiếp đi cứu trợ lũ ở miền Trung. Courtesy photo

Nhưng người dẫn chương trình nổi tiếng qua “Hiện tượng Phan Anh”, với lời kêu gọi đã nhận được số tiền kỷ lục, lại được dư luận đặc biệt quan tâm trong việc làm liên quan đến quỹ từ thiện 24 tỷ đồng.

Mặc dù báo giới chính thống lên tiếng việc kêu gọi gây quỹ cứu trợ của MC Phan Anh có thể không hợp pháp; tuy vậy những người tin tưởng vào việc làm của Phan Anh không hề nao núng, họ vẫn ủng hộ và tiếp tục chuyển tiền đến tài khoản của Phan Anh.

Vì số tiền quá lớn nên Phan Anh đưa ra quyết định sử dụng cho các hoạt động từ thiện khác liên quan đến người dân miền Trung như mua bò giống cho bà con ở Hà Tĩnh có phương kế sinh nhai hay trao tặng 2 tỷ đồng đến Quỹ Hiểu về Trái tim để giúp các bệnh nhi nghèo khu vực miền Trung cần mổ tim.

Do quyết định như vừa nêu cũng như bận rộn trong hành trình làm từ thiện, MC Phan Anh gặp phải những lời phản đối, chỉ trích vì không thực hiện đúng mục đích gây quỹ như ban đầu và chậm trễ công bố số liệu minh bạch đến những người quan tâm như đã hứa.

Cô Lâm Ngân Mai, một người quyên góp cho quỹ của MC Phan Anh lên tiếng:

“Có một số mạnh thường quân nói là người ta cũng chuyên đi từ thiện. Gia đình của người ta gác lại các ca từ thiện như nghèo khổ, mổ xẻ… ở những nơi khác.
Người ta nghe Phan Anh kêu gọi cứu trợ khẩn cấp nên người ta gạt bỏ đóng góp cho các hội đang kêu gọi giúp người tàn tật, khuyến tật hay bệnh nhân ở bệnh viện để gửi cho Phan Anh.
Quy định của Nhà nước Việt Nam là tiền cứu trợ cho thiên tai lũ lụt là phải sử dụng 100% cho lũ lụt và đúng theo thỏa thuận ban đầu với mạnh thường quân.”

Trao đổi với chúng tôi về làm thế nào để những nhà hảo tâm, các mạnh thường quân duy trì niềm tin mạnh mẽ đối với các quỹ từ thiện mà họ quyên góp, cựu Chủ tịch Hội từ thiện Hope For Tomorrow, trụ sở tại Hoa Kỳ, có nhiều hoạt động từ thiện ở Việt Nam và Campuchia hơn 10 năm qua, nha sĩ Chương Phan chia sẻ:
“Mục đích hoạt động (mission statement) từ ban đầu được đưa ra phải đi theo đúng tôn chỉ ban đầu, trừ khi nếu có những gì thay đổi thì mục đích hoạt động cũng sẽ phải thay đổi theo.
Mục đích hoạt động giống như kim chỉ nam để hoạt động vì nhiều khi có những việc thiện nguyện mà không thuộc trong tôn chỉ thì bị lạc hướng.
Những người giúp đỡ một nhóm nào hoặc cùng cộng tác với một nhóm nào thì họ cần phải biết tôn chỉ rõ ràng của nhóm đó. Cho nên mục đích hoạt động đã đưa ra thì phải thực hiện theo, nếu có các hoạt động mở rộng theo những hình thức khác, nhưng phải theo tôn chỉ ban đầu đã đưa ra.”

Qua trang Facebook, nữ ký giả Shira Sebban cảm ơn tấm lòng hảo tâm của mọi người đã quyên góp giúp đỡ 3 gia đình thuyền nhân Việt, đồng thời cho biết bị sốc khi hay tin những gia đình này bị công an địa phương hăm dọa không được liên lạc với người ở nước ngoài nhưng bà vẫn kiên định và cam kết thực hiện theo mục đích gây quỹ ban đầu.

MC Phan Anh, qua Facebook, cảm ơn những người tiếp tục tin cậy và cùng đồng hành trong công việc từ thiện giúp đỡ đồng bào miền Trung của anh.

Và còn có những cư dân mạng cũng bày tỏ không vì niềm tin suy giảm đối với một cá nhân, chẳng hạn như MC Phan Anh, mà họ từ bỏ thiện ý quyên góp cho từ thiện. Điều này chứng minh rằng mạng xã hội được xem là một phương tiện truyền thông hữu hiệu để gây quỹ từ thiện
Theo RFA