Quốc hội Mỹ thông qua luật quốc phòng hôm thứ Năm với điều khoản mở lối cho trao đổi quân sự cao cấp với Đài Loan, đánh dấu một sự thay đổi mạnh trong chính sách an ninh châu Á.
Luật Ủy nhiệm Quốc phòng (National Defense Authorization Act - NDAA) thông qua khoản tiền khổng lồ 618,7 tỷ USD vừa được Thượng viện thông qua sau khi Hạ viện đã bỏ phiếu thuận tuần trước.
Nay luật này sẽ được chuyển lên cho Tổng thống Barack Obama ký để có hiệu lực.
Ông Obama cũng có quyền phủ quyết luật này.
Một điều khoản quan trọng trong luật quốc phòng mới nói Hoa Kỳ cần "trao đổi quân sự cấp cao" với Đài Loan, hòn đảo bị Bắc Kinh cho là một tỉnh của họ.
Sang ngày thứ Sáu 9/12, phát ngôn viên Lục Khảng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ngay lập tức yêu cầu Hoa Kỳ "xử lý vấn đề Đài Loan một cách cẩn trọng" và không "kéo lùi lịch sử".
Nhưng giới bình luận nay tin rằng không chỉ Lưỡng viện Quốc hội Mỹ và cả Tổng thống tân cử Donald Trump đang thúc đẩy một chính sách mới, dùng Đài Loan làm đối trọng với Trung Quốc.
Trả lời BBC Tiếng Trung, quan chức Bộ Quốc phòng Đài Loan nói họ "lạc quan và cảm ơn sự ủng hộ từ những người bạn Mỹ".
Phía Đài Loan cho hay họ tiếp tục chờ xem Tổng thống sắp mãn nhiệm Barack Obama có ký luật Quốc phòng của Hoa Kỳ hay không.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Đài Loan không tiết lộ với BBC về chi tiết "chương trình trao đổi quân sự của Đài Loan với Hoa Kỳ".
Trong khi đó, Giáo sư Lại Nhạc Khiêm, một chuyên gia tại Đại học Shih Chien University, Đài Bắc nói với BBC điều chắc chắn là luật quốc phòng mới của Hoa Kỳ sẽ nâng cấp quan hệ quân sự với Đài Loan và là dấu hiệu chính quyền Mỹ "tăng ảnh hưởng của họ tại Đài Loan".
GS Lại Nhạc Khiêm cũng cho rằng "Đài Loan sẽ trở thành một quân bài lớn hơn trong quan hệ Mỹ - Trung".
"Hoa Kỳ sẽ dùng Đài Loan để buộc Trung Quốc phải nhượng bộ trong các vấn đề Bắc Hàn, Iran và Syria, đồng thời nhằm kiềm chế Trung Quốc".
Công khai chỉ trích TQDù chưa chính thức cầm quyền, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã có một loạt hành động cho thấy ông muốn thay đổi quan hệ với Đài Loan và Trung Quốc.
Sau khi nhận cú điện đàm từ bà Thái Anh Văn, người mà ông Trump gọi là "tổng thống Đài Loan" nhưng Trung Quốc chỉ coi là "lãnh đạo Đài Loan", ông Trump lên Twitter đáp trả lời phê phán từ Bắc Kinh.
Ông hỏi "Hoa Kỳ bán hàng tỷ đô la vũ khí cho Đài Loan mà tôi lại không được quyền nhận một cú điện thoại chúc mừng?"
Chưa hết, không lâu sau đó, ông Trump lại dùng Twitter công khai phê phán Trung Quốc về tiền tệ và Biển Đông.
Các báo Mỹ sau đó xác nhận trong bộ tham mưu của Donald Trump có nhiều người thân thiện với Đài Bắc.
Trang Washington Post viết rằng:
"Bà Thái Anh Văn sẽ được lắng nghe ở Tòa Bạch Ốc. Ông Reince Priebus (sinh năm 1972, người được bổ nhiệm làm Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc tương lai), đã từng thăm Đài Loan cùng một phái đoàn của Đảng Cộng hòa vào năm 2011 và tháng 10/2015, và gặp bà Thái trước khi bà thắng cử. Ngoại trưởng Đài Loan David Li cũng gọi ông Priebus là người bạn của Đài Loan và nói tin ông được bổ nhiệm làm Chánh văn phòng cho ông rump là tin vui cho hòn đảo..."
"Edward J. Feulner, chủ tịch lâu năm của Quỹ Heritage Foundation cũng từng vun đắp các quan hệ với Đài Loan trong nhiều thập niên qua. Ông nay là thành viên của nhóm chuyển tiếp quyền lực giúp ông Trump nhậm chức."
Theo BBC
