Một người bạn trẻ từ Sài Gòn inbox cho tôi lại hỏi rằng sao tôi thích dùng chữ “láu cá vặt” dành cho chính quyền, mà không nghĩ đó là sự “thông minh” của những người quản lý đất nước? Tôi suýt bật cười với câu hỏi vừa ngây ngô vừa có hàm ý... móc họng kiểu này.
Tuy không phải là một nhà ngôn ngữ học, nhưng có lẽ tôi và nhiều người cũng hiểu rõ ràng sự khác biệt giữ cụm chữ “láu cá vặt” và “thông minh” tới mức độ nào.
Trong một xã hội, môi trường minh bạch, sạch sẽ, những con người được đào tạo từ căn bản, họ sẽ hiểu được chuyên môn hay lãnh vực của họ đã đến mức như thế nào, đi về đâu, và từ những am hiểu đó, họ sáng tạo ra những giải pháp, thậm chí lật đổ những suy luận trước đó để đưa suy luận mới, và vấn đề được nhìn ở nhiều góc độ, giải quyết những câu hỏi hay bề tắc ở tư duy, trước khi đưa ra những kết luận sau cùng cho vấn đề, và khi có kết luận, họ luôn có những giải pháp phòng bị, nếu như giải pháp đầu tiên gặp trở ngại, đó chính là sự thông minh kèm theo trách nhiệm của những con người được đào tạo một cách chính qui và sạch sẽ.
Còn trong một xã hội thiếu minh bạch, bế tắc và dơ bẩn, thì con người nơi đó chỉ biết học “lóm”, ăn gian nói dối, lúc nào cũng nghĩ đến “đường tắc” cho nhanh, làm việc thì chỉ cần “lách” cho qua giai đoạn, luôn né tránh trách nhiệm và đẩy trách nhiệm sang cho những người khác, những con người sống trong xã hội như vậy, luôn chỉ biết tới đâu hay tới đó, lúc nào cũng che giấu, miệng thì luôn ba hoa nhưng khả năng không có, thường khoe khoang và “tự sướng”, những con người trong xã hội như vậy chính là những kẻ “láu cá vặt”, tự cho mình là thông minh trong một xã hội đảo điên.
Sự khác biệt của “láu cá vặt” và “thông minh”, thật sự không khác gì giữa “Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” và “nền văn minh của nhân loại” cả.
Chính vì sự “láu cá vặt” mà “Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” không khá nổi với mặt bằng của nhân loại, làm “quan” thì ăn gian nói dổi, tham nhũng, đùn đẩy trách nhiệm, hẹp hòi và tàn ác, còn làm dân thì phải “luồng lách” để sinh tồn, giới trẻ thì bệ rạc sống tới đâu hay tới đó, vô cảm với mọi thứ trong xã hội.
Trong khi ở môi trường văn minh, sạch sẽ, sự “thông minh” luôn đi kèm với trách nhiệm, con người sinh sống ở môi trường minh bạch, tự do thì sự sáng tạo bùng phát mãnh liệt, nhờ vậy mới có những phát minh to lớn đóng góp cho xã hội, từ internet, cho đến những chiếc máy computer hay chiếc iPhone như hiện nay.
Các bạn hỏi tôi tại sao lại so sánh Hoa Kỳ với Việt Nam mà không so sánh Việt Nam với Thái Lan hay Phillipines? Hay Việt Nam chỉ là nước nhỏ còn Hoa kỳ là nước lớn làm sao so sánh?
Tôi trả lời các bạn rằng, vì CSVN luôn tự cho rằng họ “chiến thắng đế quốc Mỹ”, nên tôi phải so sánh cuộc sống của người dân ở xứ “thắng trận” với xứ “thua trận”, để thấy rõ bản chất của “thắng” và “thua” như thế nào.
Nói Hoa Kỳ là nước lớn, nhưng dân số làm sao lớn hơn Trung Quốc, Ấn Độ, nói diện tích làm sao diện tích lớn hơn nước Nga, nhưng tại sao Hoa Kỳ vẫn giữ vị trí số một trên thế giới so với những quốc gia này?
Các bạn đỗ thừa rằng tại nước Mỹ giàu có, nhưng các bạn có bao giờ hỏi tại sao nước Mỹ giàu có? Tại nước Mỹ đi gây chiến tranh ở xứ khác để trục lợi? Vậy tại sao nước Mỹ có khả năng đi gây chiến tranh ở xứ khác?
Đó là vì trong xã hội tự do ở Hoa kỳ, con người được toàn quyền sáng tạo, và cơ chế minh bạch của Hoa kỳ đã tạo cơ hội cho những con người sáng tạo đến định cư, sinh sống, và họ đã đóng góp cho xứ sở này trở nên hung mạnh nhất thế giới.
Nhờ nền tự do mà Hoa Kỳ trở nên mạnh mẽ về quân sự, chỉ Hoa kỳ uy hiếp quốc gia khác, chứ không có một quốc gia nào trên thế giới có thể uy hiếp được Hoa kỳ.
Nhờ có nền tự do và minh bạch, nên đồng Mỹ kim được cả thế giới tin dùng mặc dù giá trị của đồng Mỹ kim hiện nay chưa chắc cao hơn Tiền Anh hay đồng Euro.
Nhờ có nền tự do mà nền kỹ thuật (CSVN thường gọi là công nghệ) của Hoa kỳ đứng đầu thế giới.
Nhờ có nền tự do mà sự tranh biện và phản biện đã trở thành hệ thống dẫn dắt xã hội đến sự càng lúc càng kiện toàn hơn.
Và đó chính là lý do tại sao tôi so sánh Việt Nam với nước Mỹ, vì tôi muốn các bạn hiểu rằng, những kẻ cầm quyền “dốt nát”, đang “bịp” các bạn về xã hội các bạn đang sống, nó thua kém các xã hội khác mọi mặt là do đất nước Việt Nam “bị” quản lý bởi những kẻ “dốt”, thiếu bản lãnh, thiếu tầm nhìn, thiếu trách nhiệm và thiếu... trái tim.
Còn các bạn hỏi tôi giải pháp nào để Việt Nam có thể khá hơn không? Giải pháp đã có từ lâu, chỉ là các bạn chưa đủ sự can đảm và bản lãnh để thay đổi số phận của Việt Nam, còn nếu tiếp tục “sống với lũ”, thì đương nhiên không chỉ là các bạn, mà đời đời con cháu các bạn chỉ là nô lệ trên chính quê hương của mình, chúc các bạn một năm mới vượt qua được tư duy sợ hãi nhé.
26.01.2017
Trần Nhật Phong
