Lech Walesa
Giới chức Ba Lan nói hôm 31/1 rằng phân tích chữ viết tay chứng tỏ cựu tổng thống Lech Walesa hợp tác với mật vụ cộng sản đầu thập niên 1970.
Viện Hồi ức Quốc gia của Ba Lan, nơi truy tố tội phạm của thời Đức quốc xã chiếm đóng và thời cộng sản, nói người nhận giải Nobel hòa bình đã ký thỏa thuận hợp tác, và có hóa đơn nhận tiền của an ninh.
Ông Walesa đồng sáng lập Công đoàn Đoàn kết dẫn tới sự chấm dứt chế độ cộng sản không đổ máu ở Ba Lan năm 1989.
Suốt nhiều năm ông chịu cáo buộc này và khăng khăng bác bỏ.
Cuối tuần rồi, khi báo chí Ba Lan bắt đầu đưa tin này, ông Walesa nhắc lại đây là "dối trá".
Viện Hồi ức Quốc gia của Ba Lan nói việc giám định hồ sơ công an thời cộng sản được các chuyên gia phân tích tại thành phố Krakow.
Họ so sánh hồ sơ với chữ viết tay của Walesa trong các văn bản như đơn xin cấp hộ chiếu, thẻ căn cước, giấy lái xe.
Ông Walesa đã từ chối nộp bản mẫu chữ viết tay cá nhân.
Viện Tưởng nhớ Quốc gia nói có 17 biên nhận nhận tiền tổng cộng là 11.700 đồng zloty từ 1971 đến 1974.
Người có mật danh Bolek, được cho là Walesa, đã nộp 29 báo cáo viết tay cho an ninh.
Năm 2000, một tòa án từng nói rằng không có căn cứ để nghi ngờ Walesa.
Nhưng năm 2016 lại xuất hiện cáo buộc sau khi Viện Hồi ức Quốc gia thu giữ hồ sơ an ninh từ góa phụ của một bộ trưởng thời cộng sản Czesław Kiszczak.
Một cuốn sách năm 2008 của Viện Tưởng nhớ Quốc gia cáo buộc rằng ông Walesa cộng tác với công an tháng 12/1970 nhưng đến tháng Sáu 1976 thì cắt liên lạc vì "không chịu hợp tác".
Ông Walesa được trao Nobel hòa bình năm 1983 và là tổng thống Ba Lan từ 1990 đến 1995.
Sự thật 'chỉ một phần'Hiện phe thiên hữu thuộc Đảng Pháp luật và Công lý (PiS) ở Ba Lan bị phê phán rằng họ đang muốn hạ bệ hoàn toàn thần tượng Lech Walesa của Công đoàn Đoàn kết trong nỗ lực viết lại lịch sử.
Sự thật của giai đoạn đấu tranh chống chế độ toàn trị tại Ba Lan trước 1989 có vẻ như phức tạp hơn chuyện ông Walesa cộng tác với an ninh thời đó, theo nhà sử học Jan Skorzynski trả lời báo Wyborcza 31/01/2017.
Theo sử gia này, vào tháng 12/1970, khi tham gia tổ chức đình công, ông Walesa đã bị bắt và bị ép làm đặc tình cho công an.
Ông đã đồng ý nhưng thường chuyển cho an ninh cộng sản Ba Lan các thông tin chứng tỏ cuộc đấu tranh không khoan nhượng của công nhân Nhà máy Đóng tàu Lenin ở Gdansk.
Cùng lúc, ông tiếp tục tổ chức các cuộc biểu tình.
Vẫn theo Jan Skorzynski, trong các năm 1973 và 1975, ông Walesa đã tìm cách cắt đứt quan hệ với an ninh.
Sau đó, vì thất vọng bởi sự hợp tác không hết lòng, an ninh Ba Lan đã ra lệnh cho nhà máy đóng tàu đuổi việc ông.
Jan Skorzynski thừa nhận Walesa là con người phức tạp, có lúc yếu đuối nhưng đã vượt lên bản thân và trở thành lãnh tụ một phong trào công nhân to lớn, đưa chế độ cộng sản Ba Lan đến chỗ phải đàm phán chia sẻ quyền lực.
Theo BBC
