Cái Tết đầu tiên của Đặng Xuân Diệu với công đồng người Việt tại Pháp.
Photo by Tường An

Kể từ lúc anh Đặng Xuân Diệu đặt chân đến Pháp ngày 13/1. Đến nay đã hơn một tháng trôi qua, cuộc sống mới của người Tù Nhân Lương Tâm này ra sao?

Thủ tục hành chánh

Tường An: Thưa anh Đặng Xuân Diệu, khi anh còn ở trong tù, phải mất hơn hai tháng trời, Liên Âu và tổ chức Voice mới hoàn tất các thủ thục cần thiết để Hà Nội cấp giấy tờ cho anh ra khỏi trại giam Xuyên Mộc để đến Pháp. Ngay từ lúc anh đặt chân xuống phi trường Charles de Gaulle, đại diện Bộ ngoại giao Pháp và cảnh sát phi trường đã kết hợp với đại diện Voice Europe hoàn tất nhanh chóng môt số giấy tờ để anh có thể nộp hồ sơ tị nạn sau khi ổn định chỗ ở. Pháp là môt quốc gia có thủ tục hành chánh khá nhiêu khê, vậy xin anh cho biết hồ sơ tị nạn của anh hiện giờ ra sao, anh có gặp trở ngại gì không ạ ?

Đặng Xuân Diệu: Lời đầu tiên cho tôi gửi tới quý khán thính giả lời chào và lời chúc sức khỏe đầu năm mới. Rất vui là tôi lại gặp được lại quý vị và các bạn sau gần 1 tháng ở trên nước Pháp. Về thủ tục hành chính của tôi thì đã đến bước thứ hai và bây giờ họ đã chuyển hồ sơ của tôi sang trung tâm chuyên hỗ trợ cho những người tị nạn. Tôi cũng thương nghe nói ở Pháp thủ tục rất là nhiêu khê, nhưng tôi thấy phong thái cũng như cách phục vụ của những người trong cơ sở công quyền rất là niềm nở, họ nói chuyện rất là vui vẻ mà không có một khoảng cách, không có sự cách biệt nào, làm cho mình có cảm giác thoải mái. Đến cuối tháng 3 tôi mới nộp hồ sơ lên cơ quan di trú và họ sẽ chuyển sang mức « tạm trú hợp pháp » ở Pháp. Trong quá trình làm hồ sơ thì có nơi họ cũng biết trường hợp của tôi rồi nên họ cũng tạo điều kiện hết sức và tôi cũng nghĩ rằng không quá khó lắm với trường hợp của tôi.
Tường An: Còn về sức khỏe của anh, có thể chia sẻ với thính giả của đài ?

Đặng Xuân Diệu: Do áp lực trong nhà tù dài ngày quá coojng với điều kiện ăn uống khắc khổ nên phát sinh ra một số bệnh thật như là bệnh dạ dày, khô xương khớp, chấn thương trí não và một số bệnh về da liễu. Và bác sĩ có kê một số thuốc và tôi đã uống. Hiện tại bây giờ có đỡ hơn về đường ruột, còn về thần kinh tôi cũng đang còn nằm trong tình trạng chợt nhớ, chợt quên.

Tường An: Từ Việt Nam qua Pháp đã là một thế giới khác biệt, anh lại từ trong tù đi thẳng qua đây, chắn hẳn là sẽ có nhiều khác biệt hơn nữa. Anh có thể cho biết những trải nghiệm về đời sống ở đây
sau 1 tháng có mặt tại Paris ?

Đặng Xuân Diệu: Mặc dù đã nghe nói thủ đô Paris là nơi có kiến trúc cổ, là kinh đó ánh sáng của thế giới. Nhưng mà tận mắt chứng kiến thì mới thấy được sự nguy nga và lộng lẫy của nó cộng thêm nét cổ kính. Tôi có cảm nhận một cách đặc biệt ở đất nước Pháp. Điều mà tôi vô cùng bất ngờ đó là cho đến bây giờ tôi được chở đi, đi lên đi xuống các con đường quốc lộ, chưa bao giờ tôi phải dừng lại để trả phí đường bộ.

Tôi có hỏi về vấn đề này thì người ta trả lời rằng ở Pháp chỉ những con đường ở sát biên giới mới phải trả phí cofn ở trong thì tất cả là chính phủ đầu tư cho nên người dân đi lại không phải trả phí. Mặc dù ở trong tù những tôi được biết trạm thu phí ở Việt Nam bây giờ mọc lên như nấm, đó là hậu quả của tư duy lợi ích nhóm đè lên đầu người dân. Tôi không hiểu là chúng ta đang phát triển theo kiểu gì ?

Sinh hoạt cộng đồng
ường An: Từ lúc qua đây đến giờ, anh đã có tham gia những sinh hoạt của cộng đồng ở đây chưa ạ ?

Đặng Xuân Diệu: Cuộc phỏng vấn trước tôi có nói còn mấy ngày nữa mà cũng không được ăn Tết trên quê hương. Thế những mà trong cái rủi cũng có cái may là khi sang đây thì trùng với dịp Tết cổ truyền ở Pháp và tôi cũng được tham dự nhiều buổi ăn Tết của cộng đồng người Việt. Điều đó là một ấn tượng mà tôi thấy rằng tình cảm và truyền thống của con người Việt Nam, dẫu ở xa vẫn hướng về quê hương, ăn Tết một cách đầm ấm.

Tường An: Nhiều người cho rằng việc cộng sản Hà Nội chấp nhận cho một tù nhân lương tâm đi định cư ở nước thứ hai là một sự đổi chác, anh có nghĩ như thế không trong trường hợp của mình?

Lần đi mua sắm đầu tiên. Photo by Tường An

Đặng Xuân Diệu: Theo kinh nghiệm của bản thân thì đối với chính quyền Cộng sản, họ không ngu gì để làm không một điều gì ! Cái lợi ích này là lợi ích đảng Cộng sản hay lợi ích cho một dân tộc, hay lợi ích cho một nhóm nhỏ nào đó, hay lợi ích cho một cá nhân nào đó thì điều đó mới là điều chúng ta cần quan tâm.

Và nếu như những người chúng ta có điều kiện hơn có thể hỗ trợ giúp đỡ tôi để tìm hiểu vấn đề này … Tôi cũng thấy có một số báo hoặc là những thông tin trong nước có nói tôi là phản động, kẻ làm hại đất nước bây giờ bị trục xuất ra khỏi đất nước là để trốn chạy, thì tôi nghĩ rằng những người đó cần liên lạc trực tiếp để tôi có thể giải thích trực tiếp với họ.

Trước nhà thờ Sacre Coeur. Photo by Tường An

Con đường trước mắt

Tường An: Cũng nhiều người cho rằng cộng sản cho bất cứ người nào ra hải ngoại là để vô hiệu hóa người đó trong cuộc tranh đấu dân chủ hóa việt nam, anh có nghĩ là mình là một trong những số đó ?


Đặng Xuân Diệu: Tôi nghĩ những người Cộng sản Việt Nam không làm gì mà không có suy nghĩ, không có mục đích. Điều mà họ mong muốn còn phụ thuộc vào bản thân của tôi hay những người đã bị trục xuất ra nữa. Thời gian thì nó quá sớm để tôi có thể nói lên những điều gì. Tooi nghĩ một cá nhân nào, khi ra hay còn ở trong (Việt Nam –RFA-) làm gì thì đứng trong một tổ chức. Làm một mắc xích để góp phần đấu tranh. Và cũng là một việc để chúng ta khẳng định với con người có mục đích vô hiệu hóa chúng ta. Tôi chưa nói gì nhiều nhưng tôi cũng nguyện là sẽ hoàn thành vai trò, trách nhiệm của mình như một mắc xích trong hệ thống đó.

Cũng muốn chia sẻ riêng với khán thính giả đài RFA rằng tôi đã được những người cho cả những chai dầu tắm, cả những lọ kem đánh răng. Lo cho nhiều thứ khác nữa, tôi xin cám ơn tất cả, xin đón nhận và mong mọi người cũng sẽ đồng hành giúp đỡ tôi trong chặng đường sắp tới nữa.
Tường An: Vâng, vậy nhân đây anh có thể cho biết những dự tính của anh trong chặng đường sắp tới ?

Đặng Xuân Diệu: Dự tính thì chưa nhiều lắm. Theo lời bác sĩ khuyên thì nên tạm thời nghĩ ngơi, bảo vệ sức khỏe của mình, hồi phục lại trí nhớ. Còn những điều tôi trăn trở, nó vẫn là ở trong nước. Khi mình ra được rồi thì cũng cám ơn những người trong thời gian qua cũng rất là khó nhọc tạo cho tôi những mối liên hệ, rồi sự vận động quốc tế quá lớn, quá nhiều. Trong một tháng qua ng ta cũng đã đặt rất nhiều hy vọng, rất nhiều mong muốn, cầu chúc cho tôi đẻ có thể hoàn thành ước mơ của mình. Tôi mơ cho Việt Nam trở thành một nước Tự do và chân thật, mọi người đối xử với nhau bằng tình thương và trách nhiệm và ở chừng mực nào đó, tùy vào khả năng, điều kiện, trong mỗi lúc tôi cũng sẽ cố gắng hoàn thành ước mơ đó một cách tốt nhất.

Tường An: Phương cách đấu tranh ở hải ngoại chắn chắn là không giống Việt Nam, trong môi trường mới này, anh nghĩ là mình sẽ vận dụng cách đấu tranh nào để có được hiệu quả mong muốn ?

Đặng Xuân Diệu: Thực sự những bước đầu ở đây, tôi chỉ mong sự giúp đỡ và hướng dẫn của tất cả các anh chị, những người trong tổ chức Việt tân cũng như ngoài tổ chức hướng dẫn cho tôi trong việc này, đóng góp được sức mình như thế nào. Tôi nghĩ những người ở ngoài có kinh nghiệm hơn và cũng như người Việt trong cộng đồng ở Pháp này sẽ hỗ trợ cho tôi được mức độ nào. Tôi tự nghĩ là khả năng của mình làm được cái gì thôi, chứ còn cách thức hay là phương tiện thì rồi cũng sẽ có.

Tường An : Xin cám ơn anh Đặng Xuân Diệu đã cho quý thính giả đài Á Châu Tự Do một số thông tin cập nhật sau 1 tháng đến Pháp.

Đặng Xuân Diệu: Xin cám ơn quý khánh thính giả đã lắng nghe cuộc trò chuyện của chúng ta và merci beaucoup (cám ơn rất nhiều)
Theo RFA