Hai chữ bố ráp dịch từ chữ raid, chữ mà bộ Nội An không thích nhưng truyền thông Mỹ vẫn cứ dùng để mô tả hành động ruồng bắt cư dân Mễ, không chỉ ở lậu mà còn phạm pháp trên lãnh thổ Hoa Kỳ; những chữ đồng nghĩa với raid là attack, assault, descent, blitz, incursion, sortie …, tất cả đều mô tả những cuộc tấn công quân sự. Một phát ngôn viên của bộ Nội An, cô Gillian Christensen nói lực lượng ICE chỉ thực hiện việc ‘truy lùng đích danh’ những can phạm đang lẩn trốn trên đất Mỹ, chứ không bố ráp cư dân bất hợp pháp.
Dù có công nhận lập luận của cô Christensen, cũng phải chỉ trích hành động của cảnh sát ICE là ‘bố ráp’. ICE (Immigration and Customs Enforcement -Cảnh Sát Di Dân và Quan Thuế) cũng trình bầy là họ chỉ chủ tâm bắt những can phạm sát nhân, trộm, cướp, buôn bán ma tuý, mà họ có tên trong danh sách, nhưng hình ảnh chụp tại chỗ trong những cuộc hành quân cảnh sát suốt tuần vừa rồi, chứng minh là họ có bố ráp cư dân Mễ, cả những cư dân hợp pháp.
Thi hành sắc lệnh của tổng thống Donald Trump ban hành ngày 26 tháng 1, 2017 nhằm giải quyết nạn cư dân lậu của 11 triệu người Nam Mỹ, ICE đồng loạt tổ chức hành quân tại 12 tiểu bang Atlanta, Chicago, New York, California (khu Los Angeles), North Carolina, South Carolina, và …, bắt giữ trên 600 cư dân bất hợp pháp; trong số bị bắt có đến 75% phạm nhân hình sự -khoảng 450 người. Chắc chắn số người này sẽ bị trục xuất; tuy nhiên số phận của 1/4 còn lại -150 người cư dân bất hợp pháp sẽ giải quyết như thế nào.
Nếu tuân hành huấn thị của tổng thống -chỉ trục xuất những người phạm pháp- thì việc làm của ICE đáng ca ngợi; nhưng tổng thống lại đưa ra con số tiêu chuẩn là trục xuất 3 triệu cư dân lậu, nên ICE có thể sẽ không trả tự do cho những người không phạm tội hình sự.
Quần chúng có ác cảm với mọi tên hung phạm, nhất là hung phạm thuộc thành phần di dân lậu, nhưng họ không thù ghét anh thanh niên Mễ mỗi 2 tuần lại đến cặm cụi cắt cỏ trên sân trước, sân sau nhà họ với một lệ phí tương đối nhẹ; họ cũng bỏ ‘típ’ hơi rộng cho cô chạy bàn người Mễ, sau những bữa ăn.
Anh Mễ cắt cỏ đó, cô Mễ chạy bàn đó, nếu rủi ro vướng lưới ‘bố ráp’ của ICE có được phóng thích không; dù chưa bao giờ giết người, chưa bao giờ trộm, cướp, nhưng họ không vô tội: cái tội của họ là ‘cư dân lậu’, là những thành phần trong 3 triệu cư dân lậu mà tổng thống muốn trục xuất.
ICE có quyền trả tự do cho những cư dân lậu không phạm pháp đó không? Câu trả lời đúng là, tuỳ chính sách của chính phủ liên bang; nếu chính sách đó dung dưỡng di dân lậu như trong thời đảng Dân Chủ nắm quyền hành pháp, thì người di dân lậu vẫn có thể đóng một cái bond -tối thiểu là $1,500- rồi được tự do tạm.
Dung dưỡng cũng rất giới hạn, vì mỗi năm chính phủ Mỹ vẫn bắt 400,000 người cư dân bất hợp pháp, và giam họ trong 350 khám đường trải rộng trên lãnh thổ Hoa Kỳ.
Bố ráp, ruồng bắt, và trục xuất 3 triệu người di dân lậu dĩ nhiên là một đại công tác của chính phủ Trump, công tác này tuy không mấy thuận lòng dân, nhưng hợp pháp, do đó không va chạm với hệ thống toà án Mỹ.
Những ‘đại công tác’ khác của chính phủ Cộng Hòa như bóc gỡ ObamaCare, cấm ngừa thai, phá thai, bỏ hoặc giảm những chương trình xã hội giúp người nghèo, đụng chạm với người Mỹ trực diện hơn, do đó cũng đang gặp nhiều khó khăn hơn.
Khó khăn đến với dân biểu Justin Amash hôm mùng 10 tháng Hai 2017 dưới hình thức một cử tri -ông Paul Bonis; ông này bảo dân biểu Amash là sau khi bầu ông Donald Trump làm tổng thống và bầu ông Amash vào địa vị dân biểu, ông ta mới khiếp đảm vì sắp mất bảo hiểm ObamaCare.
Bonis nói ông bị bệnh ung thư, và mua ObamaCare để không phải trả y phí quá cao, nhờ vậy mà ông đã được giải phẫu, và nằm bệnh viện mà không quá tốn kém. “I am scared to death that I will not have health insurance in the future.” “Tôi sợ muốn chết vì sắp mất bảo hiểm y tế,” Bonis bảo Amash.
Amash chưa kịp trả lời thì toàn thể hội trường đã đồng loạt đứng lên, vỗ tay tán thưởng câu hỏi của Bonis; chờ cho không khí khích động của hội trường lắng xuống, dân biểu Amash trả lời ông Bonis là chính phủ phải dẹp bỏ chương trình ObamaCare vì nó gây quá nhiều tai hại cho quần chúng.
Câu trả lời của ông lại đem tình trạng khích động trở lại với khối cử tri đến dự cuộc hội thảo Town Hall; cử toạ đồng thanh ‘bù ù ù..’ ông, âm thanh phản đối đó kéo dài vài phút.
Không chỉ riêng Amash gặp khó khăn, mà nhiều chính khách Cộng Hòa khác cũng phải đối diện với thái độ bất bình của cử tri.
Dân biểu Jason Chaffetz, tối thứ Năm 2/9/2017 cũng xính vính với cuộc town hall meeting ông tổ chức tại Cottonwood Heights, Utah. Thông thường những cuộc hội thảo của chính khách địa phương không đủ hấp dẫn để tập họp được trên 100 cư dân quanh vùng; nhưng lần này số người ghi tên tham dự lên đến trên 400.
Cử toạ tập trung đề tài chất vấn vào việc tân chính phủ muốn huỷ bỏ chương trình ObamaCare đang cung cấp bảo hiểm y tế cho 20 triệu người Mỹ nghèo.
Họ chất vấn ông những câu không dễ trả lời, như câu họ viết trên bích chương, “Ông theo lệnh Đảng ông, hay ông nghe nguyện vọng của cử tri?”
Có thể lịch sử Hoa Kỳ sắp tái diễn giữa hai nhiệm kỳ thứ nhất của tổng thống Barack Obama và của tổng thống Donald Trump: ngày 20 tháng 1, năm 2009, ông Obama đăng quang, thì ngày 2 tháng 11/2010 -trong cuộc bầu cử đầu tiên- đảng Cộng Hòa thắng thêm 63 ghế dân biểu tại Hạ Viện, và 6 ghế nghị sĩ tại Thượng Viện, để chiếm thế đa số, và chi phối mọi quyết định của Quốc Hội. Về các cuộc bầu cử tiểu bang, đảng viên Cộng Hòa chiếm ghế thống đốc tại 29 tiểu bang.
Nhiều hãng thăm dò dư luận về cuộc bầu cử sắp tới -diễn ra ngày mùng 6 tháng 11/2018- và tiên đoán là đảng Cộng Hòa có thể mất đến trên 100 ghế trong số 239 ghế dân biểu họ đang nắm giữ hiện nay, vì toàn bộ 435 dân biểu phải tái ứng cử trong năm tới.
Tương quan hiện tại là 239 Cộng Hòa/193 Dân Chủ -cách biệt 46 ghế- và số phiếu tối thiểu cần phải có để kiểm soát Hạ Viện là 218.
Năm 2010, ông Obama và đảng Dân Chủ mất quyền kiểm soát Quốc Hội vì cử tri Hoa Kỳ không thích mầu da đen của ông; hy vọng Trump ý thức được sự bất mãn hiện tại của quần chúng để sang năm không mất Hạ Viện, và năm 2020 không mất ghế.
Nguyễn đạt Thịnh
