“Để bảo vệ quyền lợi của mình bằng cách tước đoạt quyền lợi của người khác là điều không thể duy trì mãi.”
Đoàn Thị Thùy Dương phỏng vấn cựu dân biểu Na Uy Peter Gitmark
Oslo, Na Uy, 9-3-2017

1. Ông đã tới Việt Nam vào thời gian nào?
 
Tôi đã đến Việt Nam ba lần. Lần chót tôi có dịp tiếp xúc những người tranh đấu cho Việt Nam... Đó là một gia đình ba người , hai thầy giáo đã không được đi dạy nữa vì lên tiếng chỉ trích guồng máy... và một cháu gái , thường xuyên bị bắt chỉ vì hành vi chống đối của cha mẹ cô ấy ??? bản thân không được đi dạy , còn con gái thì không được đi học họ còn thường xuyên bị khủng bố , đánh đập...những hình ảnh này đã tạo nên một ấn tượng khủng khiếp trong tôi. Một cách dũng cảm , họ đã sẵn sàng hi sinh tất cả cho một Việt nam trong niềm tin của họ, còn riêng tôi , giúp đỡ tài chánh là điều duy nhất tôi có thể làm. Hiện nay , cuộc đấu tranh đã lan ra bên ngoài. Có nhiều cộng đồng người Việt ở Na Uy và Âu châu quan tâm tới vấn đề này  họ đương nhiên , nhìn thấy nổi trăn trở của Cô !
 
Dù có rất nhiều người từ bên ngoài đã và đang nổ lực, hổ trợ cho người trong nước, họ đã nhập cuộc và làm những điều họ có thể ...như những việc Cô đang làm chẳng hạn. Chứ không phải chỉ giương mắt ra nhìn... 
 
Lúc nào cũng thế, nổ lực bên trong là điều chủ yếu còn bên ngoài chỉ có thể làm việc hổ trợ hoặc gia tăng áp lực thôi. Sự thay đổi phải bắt đầu từ bên trong. Người bên trong , họ cần nhập cuộc để hiện thực cái ước mơ của mình , đó là điều cần thiết! Để có một xã hội tốt đẹp hơn cho chính mình , một cách chính đáng , người dân phải tự đứng lên.
 
2. Thật kinh khủng ! Đảng Cộng sản...không biết nói như thế nào ? nhưng chúng tôi không có quyền làm người, không có dân chủ...vừa rồi  Formosa ông có biết gì về công ty này?
 
Nhiều người đã xuống đường...cảnh sát , công an đánh đập người dân...Tôi không biết...nhưng tôi muốn nói rằng sự thay đổi sẽ đến một ngày nào đó cho những người dân có trách nhiệm với đất nước của mình! Bởi vì, để bảo vệ quyền lợi của mình bằng cách tước đoạt quyền lợi của người khác là điều không thể duy trì mãi !!!
 
Một ngày nào đó , bằng lá phiếu , sự thay đổi sẽ đến cho Việt nam.  Mọi người từ đàn ông cho đến phụ nữ , qua bầu cử , họ sẽ tìm được người thực sự quan tâm đến đời sống của họ , người dân. Lúc đó Việt nam sẽ có nhân quyền , người dân sẽ làm chủ đất nước của mình .
 
3. Ông nhận xét gì về môi trường sống ở Việt nam? được biết Ông có ghé thăm Hà Nội phải không? 
 
Thắng cảnh , thiên nhiên thật tuyệt vời ! rừng , bãi biển , vịnh Hạ Long rất phong phú...nhưng cái phương cách cố trục lợi kiểu đó...sẽ không lợi ích gì cho Việt Nam hôm nay. Việt Nam cần phải tôn trọng thiên nhiên , tôn trọng con người. Dân chủ là điều cần có cho Việt Nam.
Làm thế nào để chúng tôi có thể bảo vệ những người đấu tranh trong nước?
 
Tôi có thể ủng hộ , bày tỏ lập trường như Cô đang làm...những người tranh đấu bên trong sẽ làm nên sự thay đổi kỳ diệu cho xứ sở , còn người bên ngoài sẽ vận động những quốc gia như Na Uy đối thoại ổ cấp quốc gia với nhà cầm quyền của Việt Nam vì dù sao , họ cũng còn nhận viện trợ từ cộng đồng thế giới. Mỗi công dân phải lên tiếng , để thể hiện quyền làm chủ.  Đó là nền tảng cho một Việt Nam dân chủ , ổn định.
 
4. Còn với những người bị tra tấn , thế giới chúng ta có thể làm gì không?
 
Chính mắt tôi đã trông thấy người bị tù vì lên tiếng , họ có thể bị hành hạ hoặc thủ tiêu , cộng đồng thế giới có thể áp lực để họ được thả nhưng phải có người tiếp tục lên tiếng để những sự kiện như vậy không bị ém nhẹm.  Họ sẽ thả người vì họ biết nếu họ thủ tiêu người tranh đấu , họ sẽ không nhận được viện trợ của thế giới nữa.
 
5. Na Uy hãy ngưng viện trợ cho Việt Nam cho tới khi Việt Nam tôn trọng nhân quyền?
 
Rất quan trọng. Na Uy và Liên hiệp châu Âu có thể áp lực để Việt Nam thay đổi, để Việt Nam phải có luật cho con người , vì con người. 
 
6. Ông có dự định về Việt Nam lần nữa?
 
Có chứ ! chưa đi nhiều nhưng tôi có biết Sài gòn , Huế , Hà Nội , biên giới Lào và vịnh Hạ Long...
 
7. Ông có nhận xét thế nào về Công an Việt Nam?
 
Thay vì bảo vệ dân họ lại hành hung người dân; việc dùng bạo lực không ai được phép , nói chi đến công an. Nhiệm vụ của họ phải là phục vụ và bảo vệ. 
 
8. Chúng tôi phải làm gì khi công an chìm Trung cộng cũng tham gia đàn áp dân tôi?
 
Trung cộng phải tôn trọng người dân Việt Nam, không được bắt nạt ra lệnh với quốc gia láng giềng , dù nhỏ bé. 
 
Vấn đề chính ở đây là Việt cộng cũng không có sự tôn trọng người dân của họ, cũng bởi không có quyền căn bản của con người...cũng bởi họ luôn giành và dùng quyền lãnh đạo và quên đi quyền làm chủ của người dân. Điều này cùng xãy ra ở Trung Quốc và Việt Nam. Xin chào.
9. Làm sao để người dân Việt Nam có sự hiểu biết về nhân quyền ?
 
Đây là câu hỏi khó ! nếu bạn không hiểu điều này thì khó ai có thể bảo cho bạn biết được !  Có thể là từ gia đình , bạn bè hoặc từ những người đấu tranh... không kể là ở đâu Hà Nội hay Na Uy "chúng ta mọi người đều có những quyền căn bản như nhau" , có lẽ đây là thông điệp mỗi người phải cùng chuyển tải đến để mọi người cùng biết !
 
10. Có thể làm việc với chính phủ Na Uy để thay đổi Việt Nam?
 

Tôi nghĩ là rất có thể ! không những Na Uy mà Âu châu , Mỹ châu cũng có thể cùng nhau áp lực để Việt Nam thay đổi...không thể giam dân của mình trong ngục tù cho lợi ích cá nhân được. Những xứ sở như đất nước của tôi nên lên tiếng !
Đoàn Thị Thùy Dương