Là người làm việc trong ngành xã hội, cung cấp các dịch vụ định cư cho di dân nên chúng tôi có nhiều liên quan trực tiếp đến chính sách của Tân Tổng thống Hoa Kỳ về lãnh vực này. Trong 15 năm đầu cơ quan IRCC nhận công tác định cư di dân từ ba nước Đông Dương. Những năm sau này nhận cung cấp dịch vụ cho tất cả mọi sắc dân bao gồm người Trung Đông, dân Mễ, dân Nam Mỹ và Đông Âu. Vào thập niên cuối của thế kỷ thứ 20, riêng người di dân và tỵ nạn Việt Nam có con số nhập cư đông đảo nhất. Tấm lòng hào hiệp của dân Hoa Kỳ với 9 cơ quan thiện nguyện tiếp cư toàn quốc coi như mở cửa thiên đường nước Mỹ cho dân Việt.
Trải qua hơn 40 năm, dân Việt đã định cư thành công với rất nhiều tin tức tốt đẹp trải dài trên các hệ thống truyền thông. Ngoài ra trên thực tế trong công tác định cư các sắc dân khác, nói chung cơ quan chúng tôi cũng không ghi nhận được những điều đáng tiếc quá đáng trong suốt 5 đời tổng thống từ 1975 đến 2015. Và bây giờ đến thời kỳ mở đầu chính sách di dân khó khăn của vị tân tổng thống.
Theo thông lệ, truyền thông thường theo dõi và bình luận về 100 ngày được coi là tuần trăng mật của chính quyền mới. Tờ báo quan trọng duy nhất của địa phương là San Jose Mercury News đã mời 25 độc giả thuộc mọi thành phần gồm các khuynh hướng Dân Chủ Cộng Hòa để lấy ý kiến đúc kết đăng báo sau mỗi 25 ngày. Câu hỏi chung là bạn có ý kiến ra sao về ông Trump là vị lãnh đạo mới của quốc gia?
Cá nhân chúng tôi được mời tham dự vì là giám đốc cơ quan di dân tại địa phương và cũng là người Việt cao niên duy nhất. Trong phần phỏng vấn nhiều lần với nhà báo, chúng tôi cũng nói rằng dù đã bầu cho bà Clinton nhưng thực sự cũng không phải là đảng viên Dân Chủ và cũng không hẳn là trung thành với toàn bộ chính sách của đảng này.
Trên thực tế tôi chỉ là người làm việc cho tổ chức dịch vụ di dân nên trung thành với nghề nghiệp, với khách hàng và nặng nợ với tinh thần nhân đạo của một người rất bình thường. Đành rằng việc ngăn chặn nhập cư ồ ạt, canh trừng các phần tử xấu vào Mỹ khủng bố cũng là điều hết sức quan trọng. Trên thực tế lần lượt các vị tổng thống tiền nhiệm cũng đã có nhiều biện pháp quyết liệt. Nhưng Tân Tổng thống hành động gây xúc động tâm lý và tạo chia rẽ như hiện nay, theo tôi là hoàn toàn sai lầm. Trị quốc số một là phải An dân. Vì lý do đó nên tôi vui lòng tham dự và đóng góp rất nhiều ý kiến. Tuy nhiên, sau 3 tháng từ ngày Tân Tổng thống nhậm chức, tôi ghi nhận rằng ngay trong số thân hữu Việt Nam cũng có rất nhiều người ủng hộ ông Trump hết sức nhiệt thành gần như thù hận với các ý kiến đôí nghịch. Tôi muốn bày tỏ ý kiến một cách chừng mực và muốn có sự thông cảm.
Tất cả các ý kiến của tôi có thể chủ quan vì vốn có sẵn tinh thần cán bộ xã hội. Các bạn có thể hỏi rằng chúng tôi đã đưa ý kiến cho truyền thông Mỹ ra sao. Xin thưa rằng: Phần đóng góp của chúng tôi trải qua 70 ngày có thể khá dài và qua nhiều lãnh vực. Tuy nhiên xin ghi lại nguyên văn phần mở đầu như sau. Khi có cơ hội sẽ ghi tiếp những vấn đề khác. Sau đây là phần mở đầu ý kiến bằng cả Anh ngữ và Việt Ngữ.
Ý kiến của tôi
Ý kiến của tôi về cuộc bầu cử năm 2016 và tân tổng thống Hoa Kỳ. Tôi hiện là người không đáng phái. Non-Partisan. Với tư cách là Trưởng cơ quan di dân trên 35 năm, tôi bầu cho bà Clinton vì nghĩ rằng đã đến lúc nước Mỹ nên có một phụ nữ làm Tổng thống.
Tuy nhiên kết quả chúng ta có ông Tổng thống mới. Chúng ta không thể tranh cãi với sự thành công. Dù thực sự Tân Tổng thống chỉ đạt được khoảng 23% tổng số cử tri tại Hoa Kỳ. Hơn 50% không đi bầu. Còn lại ít hơn 50% thi phe Dân chủ có hơn 24% phiếu phổ thông nhưng vẫn thua.
Trong lúc tranh cử ông Trump có thể đã dùng mọi đường lối và mọi nỗ lực đạt được kết quả. Tôi mong rằng khi trở thành Tổng thống, ông sẽ chủ trương đoàn kết quốc gia.
Buổi lễ nhậm chức là một thử thách. Gần như tất cả báo chí, cả phe Dân chủ gồm các vị cựu tổng thống và đối thủ đều đến dự lễ tuyên thệ. Tân Tổng thống ngay trong buổi lễ đã đọc bài diễn văn khai chiến . Ông chửi thẳng các chính quyền cũ hết sức nặng nề. Tất cả các vị cựu Tổng thống đều ngồi nghe ông lên án trực tiếp. Cuộc chiến tương tàn bắt đầu ngay từ giờ phút đó.
Tiếp theo ông lần lượt mở mặt trận chống báo chí, chống ngành tình báo quốc gia, chống di dân, chống tất cả các cam kết quốc tế của chính quyền Obama. Tưởng chừng như Hoa Kỳ có cuộc Cách mạng lật đổ chế độ cũ. Ông liên tiếp ra những quyết nghị gây náo loạt cả nước Mỹ và thế giới. Tân tổng thống quyết tâm đóng vai trò như một nhà cai trị có quyền tuyệt đối. Tôi nghĩ rằng sau khi thất bại năm vừa qua, Clinton, Obama hiện là quá khứ. Trump mới là hiện tại và tương lai. Vai trò lãnh đạo quan trọng nhất là An Dân. Tân Tổng thống đã gây ra cuộc nội chiến trong một đất nước thanh bình.
Rất mong tất cả nước Mỹ, kể cả Cộng Hòa và Dân chủ, những người không bầu cho Trump. Những người đã bầu cho Trump và cả những người không đi bầu, đều phải quan tâm đến chính trị Hoa Kỳ. Bằng mọi cách phải bầy tỏ quan điểm để cho vị thuyền trưởng con tàu Mỹ quốc đưa nước Mỹ ra khỏi cơn khủng khoảng đen tối hiện nay. Sự bày tỏ quan điểm phải đi trên con đường duy nhất là qua các vị dân cử để có tiếng nói trong quốc hội.
Tôi mong rằng vai trò của Quốc hội và Tối cao Pháp viện sẽ hướng dẫn Tổng thống và vẫn rất cần báo chí cố gẵng để xứng đáng với vai trò Đệ Tứ Quyền.
Vũ, Văn Lộc
Giám đốc cơ quan định cư và văn hoá di dân từ 1976 tại San Jose.