Tổng thống sắp mãn nhiệm François Hollande (T) và tổng thống tân cử Emmanuel Macron tại buổi lễ kỷ niệm chấm dứt Thế Chiến II, Khải Hoàn Môn, Paris, ngày 08/05/2017. REUTERS/Stephane De Sakutin

Cú tuyệt vời của Macron, nước Pháp dám chơi liều, chiến thắng trong « tiến bước », nước Pháp của nụ cười. Chiến lũy vững vàng bất chấp đòn ngầm của tin tặc. Thắng lớn nhưng mong manh. Trên đây là phản ứng của báo chí Pháp chào mừng người nắm vận mệnh nước Pháp trong 5 năm tới đây. Emmanuel Macron, 39 tuổi, không kinh nghiệm chính trường nhưng được 66% cử tri bầu chọn hôm Chủ Nhật 07/05/2017.
Nhìn chung, sự kiện ứng cử viên cánh trung đánh bại đại diện của phe cực hữu bài châu Âu với tỷ lệ 66,06%-33,94 % đã làm cho công luận nhẹ nhõm. Tuyệt cú mèo, tựa ngắn trên trang nhất của Libération. Vừa đi vừa thắng, nhận định của Le Figaro. Nhật báo La Croix, cũng như L’Humanité, chào mừng nhưng không hào hứng : Chiến thắng lớn nhưng mong manh, tựa lớn trên trang nhất bên cạnh những cảnh báo về nhu cầu khẩn cấp của xã hội.
Bản năng tự tồn
Không khí lạc quan nhất thể hiện trên các trang báo của Les Echos : Nước Pháp to gan. Phản ánh quan điểm tự do, nhật báo kinh tế xem quyết định của 66% cử tri Pháp bầu cho nhân vật chưa có bề dầy chính trường này là một sự « lựa chọn của hy vọng, của cách mạng ».
Bài xã luận mở đầu với một danh ngôn của văn hào Victor Hugo hồi hương sau nhiều năm lưu vong « bản năng của nhân dân luôn luôn phù hợp với lý tưởng của nền văn minh », Les Echos cho rằng chính nhờ bản năng này mà dân Pháp đã quét sạch những chướng ngại cản bước tiến của đất nước, lật nhào một thế hệ chính khách đã hết thời, để đưa một nhân vật trẻ lên cầm quyền.
Con đường « cách mạng » tuy chật hẹp, nhưng dám vượt ra biên giới của phe xã hội lụi tàn, cộng với một ít may mắn, nhân vật tự xưng là « con lai » chính trị tìm ra con đường mới, tập hợp 20 triệu phiếu. Thế giới kinh ngạc, phát hiện qua tổng thống tân cử trẻ tuổi, khuôn mặt một nước Pháp trẻ trung, táo bạo, chinh phục, nước Pháp của lý lẽ, của hy vọng và tự do, nhật báo kinh tế kết luận.
Thời cơ thuận lợi
Để chứng minh những nhận định lạc quan trên đây là có cơ sở, Les Echos cho biết là tình hình chung rất thuận lợi cho tổng thống tân cử, trung dung, thân châu Âu : tất cả các thủ đô trong Liên Hiệp Châu Âu đều lên tinh thần. Nước Mỹ của Donald Trump cũng như nước Nga của Putin đánh cược sai vào Marine Le Pen và Trung Quốc của Tập Cận Bình, giờ đây đều yên tâm và muốn « thắt chặt quan hệ » với Paris.
Le Figaro thận trọng : nước Pháp của Macron, của tinh thần tích cực, năng động, cải cách, cởi mở với châu Âu và thế giới đúng là có thật, nhưng chỉ đại diện có 25% cử tri. Phần còn lại, cực hữu, cực tả, xã hội, không chắc chia sẻ những giá trị này.
Trong bài xã luận « Khẩn cấp xã hội », nhật báo công giáo La Croix vừa mừng vừa lo : Khác với Anh và Mỹ, cử tri Pháp đã loại xu hướng bài ngoại và bế quan tỏa cảng sang một bên. Dân Pháp chống lại chủ trương phân biệt đối xử tùy theo nguồn gốc. Liên Hiệp Châu Âu sẽ chết nếu Marine Le Pen đắc cử.
Lần đầu tiên trong lịch sử của Đệ Ngũ Cộng Hoà, hai chính đảng tả, hữu truyền thống không có đại diện ở vòng hai. Nhưng, Emmanuel Macron không nên quên là tuy ông thắng lớn nhưng một phần cử tri bầu cho ông chỉ vì để loại đại diện cực hữu. Một bộ phận dân Pháp phẫn nộ tình trạng xã hội bất cập quay sang ủng hộ cực tả và cực hữu. Tổng thống tân cử phải nhanh chóng đáp ứng những khổ đau này.
Cùng nhận định, nhật báo L’Humanité, thân đảng Cộng sản kêu gọi : Một trận chiến mới bắt đầu. Bầu Quốc Hội, vào tháng Sáu, là giai đoạn đầu để « phản kháng chính sách tự do kinh tế » của tổng thống tân cử. Trong khi đó, Libération khen ngợi thông điệp chừng mực, khiêm tốn của tổng thống tân cử nhưng cũng cảnh báo : Công việc sẽ vô cùng nặng nhọc.
Ai là tin tặc phá Macron ?
Điểm tương đồng giữa hai nhật báo thiên tả này là lên án đòn ngầm qua vụ tin tặc tấn công Emmanuel Macron vào giờ cuối cùng của chiến dịch tranh cử để làm thay đổi tương quan lực lượng ở vòng chung kết. Theo Libération, một số chuyên gia xem đây là phát súng cảnh cáo trước khi bầu Quốc Hội. Một thành viên cực hữu ở Mỹ, từ lãnh thổ Hoa Kỳ, tổ chức tung tin ngụy tạo, rồi đòi hỏi Quốc Hội Pháp mời sang điều trần về… thông tin ngụy tạo. Nhật báo cánh tả độc lập kết luận : Hãy xem những kẻ lợi dụng tự do để đánh phá nền dân chủ , chúng ta có thể đoán biết họ sẽ làm gì nếu nắm được chính quyền.
L’Humanité tỏ ra dứt khoát hơn chỉ đích danh đảng cực hữu Pháp, Mặt Trận Quốc Gia. Trong bài : Ai là kẻ ném bom thối trên mạng ?, nhật báo Cộng sản nhận định nếu cán bộ của Mặt Trận Quốc Gia không là kẻ chủ mưu thì ít ra cũng tiếp tay loan truyền thông tin đánh cắp từ ban vận động tranh cử của đối thủ. Theo L’Humanité, phe cực hữu đã đoán biết thua đậm trong cuộc bầu cử tổng thống nên cố tình đầu độc nhiệm kỳ 5 năm tới đây của tổng thống tân cử.
L’Humanité cũng dành một bài để phân tích tại sao Marine Le Pen thất bại. Ứng cử viên cực hữu cư xử như một học sinh mẫu giáo trong cuộc tranh luận quyết định trên đài truyền hình. Đó là nhận định của một số cử tri trước một địa điểm bầu cử. Chính vì thế, có đến 44% cử tri phe hữu Cộng Hoà đã bầu cho ứng cử viên cánh trung ở vòng hai trong khi chỉ có 20% bỏ phiếu cho bà Le Pen.
Thử thách kế tiếp : Lập pháp
Từ nhận định này, l’Humanité kêu gọi cảnh giác : Đệ Ngũ Cộng Hoà bị khủng hoảng và còn kéo dài. Để đối phó với đảng cực hữu mà ảnh hưởng càng ngày càng mạnh trong giới công nhân và nông dân trong khi đảng Xã hội và Cộng sản yếu dần, chuyên gia Gael Brustier cho rằng « không cần phải theo quan điểm của Mặt Trận Quốc Gia, cũng không cần dùng ý thức hệ chống ý thức hệ. Chiến thuật công hiệu nhất là không cần đáp trả đảng cực hữu mà phải lắng nghe đáp ứng nhu cầu, những lo âu của cử tri cực hữu ».
Đây chính là thông điệp của tổng thống tân cử Emmanuel Macron trong diễn văn đầu tiên vào tối Chủ Nhật.
Bầu cử tổng thống vừa xong, kẻ thắng người thua vội vàng lo bầu Quốc Hội. Hướng về lập pháp, là tựa của bài xã luận của Le Figaro. Libération nhắc chừng tổng thống tân cử đừng quên lá phiếu ủng hộ, « món nợ đối với dân ».
Theo RFI

Bầu cử Pháp : Báo Anh : "Chiến thắng không trọn vẹn của Emmanuel Macron"


Tổng thống đắc cử Pháp Emmanuel Macron và vợ Brigitte, tại Louvre, tối công bố kết quả bầu cử tổng thống Pháp 07/05/2017. REUTERS/Benoit Tessier

Báo chí chính thức thở phào nhẹ nhõm : với chiến thắng của ứng cử viên tổng thống Emmanuel Macron, Liên Hiệp Châu Âu không bị đe dọa. Nhưng Luân Đôn lo ngại thái độ cứng rắn của Paris trên hồ sơ Brexit. Công luận và báo bình dân Anh chú ý đến chuyện tình lãng mạn của một vị tổng thống trẻ tuổi với người vợ hơn ông đến 24 tuổi.
Thông tín viên Lê Hải tường thuật từ Luân Đôn :
Sáng nay trên đường đi làm, tất cả người dân Anh ở thành phố lớn đều biết tên tổng thống mới của nước Pháp là Emmanuel Macron, cùng gương mặt đẹp trai của ông trên trang nhất của tờ Metro - báo miễn phí đặt ở các bến tầu điện ngầm. Tít báo gọi chiến thắng của ông trước đối thủ từ phe cực hữu là áp đảo, như đất trôi, gọi chiến thắng này là Le Big Mac, cái tít được coi là hay nhất trên báo Anh ngày hôm nay.
Tờ báo dành cho tầng lớp trung lưu, tờ Guardian, thì trích lời phát biểu khi nhậnchiến thắng của ông Macron rằng cả thế giới đang nhìn vào nước Pháp, và cam kết sẽ tạo ra sự đoàn kết trong vai trò tổng thống. Tờ báo này ghi nhận chiến thắng của một ứng viên độc lập không theo phe tả hay phe hữu, nhưng lo ngại trước số lượng một phần ba phiếu bầu được dân chúng dành cho ứng viên cực hữu là bà Marine Le Pen.
Theo ghi nhận của Guardian, thì chiến thắng của ứng viên ủng hộ Liên Minh Châu Âu đã giúp thế giới ngăn chặn làn sóng chính trị tạm gọi là dân túy (populism) gần đây đã khiến người dân Mỹ bầu tổng thống Donald Trump còn người dân Anh thì bỏ phiếu chọn Brexit.
Mới cách đây một năm chưa có ai dám dự đoán gì về tương lai của ông Macron, và nay thì ông giải thích đó là vì họ chưa hiểu nước Pháp. Tờ Guardian trình bày một nước Pháp qua cuộc bỏ phiếu vừa qua là có tỷ lệ người đi bầu thấp nhất trong lịch sử 40 năm qua, với một phần ba dân chúng không muốn chọn bất kỳ ai trong số 2 ứng viên, tức là 12 triệu người không có ý kiến, và 4,2 triệu người bỏ phiếu không hợp lệ. Trước mặt vị tổng thống trẻ nhất nước Pháp là nguy cơ khủng bố đang đặt nước này vào tình trạng khẩn cấp, kinh tế đình trệ và hàng chục năm thất nghiệp.
RFI :Như vậy thì có vẻ như là báo chí nước Anh trông chờ vào chiến thắng của ông Macron hơn là bà Le Pen ?
Mô tả chính xác nhất có lẽ là hàng tít trên tờ Financial Times, rằng châu Âu thở phào nhẹ nhõm khi người chiến thắng là Emmanuel Macron. Thế nhưng cũng hàng tít đó nói chiến thắng này là không hoàn hảo. Tờ báo bình luận rằng tổng thống mới của nước Pháp đã tạo được một chuyển động rõ ràng cho nền chính trị sau chiến thắng không tì vết, nhưng cần được giúp sức để hàn gắn xã hội nước Pháp đang chia rẽ sâu sắc.
Bên cạnh việc mô tả chiến thắng được coi là khó khăn của ứng viên Macron, tờ Financial Times nhận định 5 năm làm tổng thống sắp tới đây của ông cũng khó khăn giống như là thời kỳ của Charles de Gaulle sau năm 1958 để tái thiết nước Pháp.
Tờ Daily Mail thì không vui trước viễn cảnh ông Macron lên làm tổng thống Pháp, vì cho rằng nhân vật này sẽ cứng rắn với nước Anh trong cuộc đàm phán Brexit. Ông Macron từng gọi nước Anh là tội phạm khi bỏ phiếu rút khỏi Liên Minh Châu Âu. Thậm chí, Daily Mail cũng không thèm đưa tin bầu cử Pháp lên trang nhất. Tờ báo chạy nguyên một hàng tít dài để mô tả một cách đầy đủ nhất rằng vị tổng thống trẻ nhất từ thời Napoleon tới nay, 39 tuổi, sau khi đè bẹp Le Pen, đe dọa sẽ cứng rắn với Brexit, ăn mừng chiến thắng 66% với cô vợ 64 tuổi và cháu ngoại của bà ta. Một hàng tít mà có lẽ chưa bao giờ một tờ báo nào chạy dài như vậy.
RFI :Vậy chắc nhiều tờ báo Anh chế diễu tổng thống Pháp về chuyện có bà vợ hơn tuổi ?
Không phải báo nào cũng nói thẳng như tờ Daily Mail, nhưng ví dụ như Metro khi đăng ảnh ông Macron đang vẫy tay chào mừng lên trang nhất thì bàn tay che mất khuôn mặt, còn bà vợ nhiều tuổi hơn thì ngồi rất rõ mặt ngay bên cạnh. Tương tự vậy, Daily Telegraph cũng đưa bà vợ ông Macron ra phía trước khi bỏ phiếu. Tờ The Sun thì im bặt không nói gì.
Thực sự ra thì báo chí Anh đã bàn tán quá nhiều về chuyện này từ trước. Một phần bởi vì là ứng viên Macron mới chỉ bắt đầu sự nghiệp chính trị cách đây không lâu, và người ta không có nhiều điều để nói về ông ngoài chi tiết rất đặc biệt được nhiều người dễ dàng chú ý là sự chênh lệch tuổi tác và mối tình của đôi vợ chồng này.
Theo RFI