Nữ tác giả Trung Quốc mô tả các mâu thuẫn xã hội vì thể chế và văn hóa tại nước này qua chuyện phụ nữ bán dâm trong cuộc phỏng vấn với BBC News tại Anh hôm 15/05.
Tiểu thuyết Lotus bằng tiếng Anh ra năm 2017, của Trương Lệ Giai, dựng lại cuộc đời một cô gái trốn gia đình ở Tứ Xuyên đến sống tại khu công nghiệp Thâm Quyến và rơi vào phố đèn đỏ.
Cô có cuộc sống hai mặt và cố gắng vượt qua để vươn lên "từ cống rãnh của xã hội".
Đây là cuộc sống trong điều kiện 'tiền bạc, sex và quan hệ làm ăn' (guanxi) thống trị xã hội Trung Quốc thời Khai phóng với những thay đổi chóng mặt, theo bình luận trên South China Morning Post về cuốn sách.

Trả lời truyền hình BBC, bà Trương Lệ Giai (Lijia Zhang) nói về "tụ điểm" mua bán dâm nổi tiếng tại miền Nam Trung Quốc, nơi hồi 2014 có một vụ vây bắt hàng trăm nhà thổ trá hình:
"Tôi đã đến Đông Quản (Quảng Đông) nhiều lần và phỏng vấn các cô gái làm nghề này.
"Trước đó, họ có thể là công nhân một nhà máy, bán hàng ở cửa hàng nhưng sau chọn cách vào nghề bán dâm, ban đầu có thể làm tại các điểm mát-xa."
"Gần như tất cả chọn nơi hành nghề xa quê nhà, và vẫn gửi tiền về cho chồng, cho cha mẹ. Họ luôn nói là họ làm nghề gì đó tốt đẹp hơn."
Các vấn đề phân biệt giới tính về thu nhập, bạo hành và tham nhũng cũng thể hiện ra trong nghề này, theo bà Trương.
"Tất cả các cô gái vào nghề bán dâm đều tự nguyện, nhưng họ làm vậy vì hoàn cảnh riêng và vì cần gửi tiền về nhà."
"Nghề mại dâm phản ánh tất cả những vấn đề của Trung Quốc hiện đại, và có ít nhất 10 triệu người làm nghề buôn phấn bán hương."
Hiện nghề này vẫn bị coi là một trong sáu 'tệ nạn xã hội' ở Trung Quốc và phụ nữ bán dâm vẫn có thể bị phạt tù tới 2 năm, theo BBC News.
Nhưng trước câu hỏi của phóng viên Philippa Thomas rằng có cách gì để bảo vệ tốt hơn quyền phụ nữ của người bán dâm tại Trung Quốc hay không, tác giả nói

Trương Lệ Giai nói cả TQ có 10 triệu người bán dâm và họ thường xuyên phải nộp tiền cho công an
"Chừng nào Trung Quốc còn tự xưng là nước xã hội chủ nghĩa thì không có hy vọng cho việc hợp pháp hóa mại dâm."
Vì thế, vẫn có đầy lối thoát cho quan chức, cho công an khi lạm dụng và kiếm chác nhờ nghề bán dâm, bà Trương Lệ Giai nói với BBC.
"Họ thường xuyên phải nộp tiền cho công an."
Những hạn chế của mô hình thể chế hiện nay tại Trung Quốc đã xuất hiện trước đó, trong cuốn sách ra năm 2008 của Trương Lệ Giai mang tựa đề 'Chủ nghĩa Xã hội thật Vĩ đại' (Socialism is Great).
Cuốn tự truyện kể về cảnh tác giả vào nhà máy lao động cực nhọc năm 16 tuổi và thức tỉnh cả về chính trị, trí tuệ và tình dục trong thập niên mới mở cửa tại Trung Quốc.
Tác giả Trương Lệ Giai sinh năm 1964 ở Nam Kinh và từng học tại Hoa Kỳ (Harvard), Anh Quốc (Goldsmiths College), và Úc (ĐH Sydney).
Hiện sống tại Bắc Kinh, bà tiếp tục ra các tác phẩm tiếng Anh và thường xuất hiện trên các kênh BBC, CNN và ABC để nói về chủ đề Trung Quốc.
Theo BBC