Biển Đông: Mỹ tuần tra lần ba vào bên trong vùng 12 hải lý trong 6 tháng TT Trump chấp chánh; VNCS xích lại gần Mỹ sau chuyến công du Mỹ của Thủ Tướng Nguyễn xuân Phúc tiếp theo là của Bộ Trưởng Quốc Phòng Ngô xuân Lịch của CSVN.
Tin RFI khai thác tin Reuters, một giới chức Mỹ cho, ngày 10-8-2017 “khu trục hạm USS John S. McCain đã vào sát đá Vành Khăn 6 hải lý. Một tàu chiến Trung Quốc bám theo trong suốt sáu giờ, thời gian tàu Mỹ di chuyển trong khu vực này. Tàu Trung Quốc đã ít nhất 10 lần yêu cầu tàu Mỹ chuyển hướng. Phía Mỹ thông báo đang hoạt động «trong vùng biển quốc tế». Vẫn theo giới chức Mỹ, các tương tác giữa hai bên là hoàn toàn «an toàn và chuyên nghiệp»… Đây là cuộc tuần tra «bảo vệ tự do hàng hải» thứ ba của Hoa Kỳ, trong phạm vi 12 hải lý các đảo do Trung Quốc kiểm soát tại Biển Đông, kể từ khi tổng thống Trump lên nắm quyền. Hoạt động nói trên diễn ra bốn ngày sau một tuyên bố lên án việc Trung Quốc quân sự hóa nhiều đảo nhân tạo ở Biển Đông của Mỹ, Nhật và Úc, được đưa ra tại Manila.
Hôm 10/08, theo AFP, tổ chức Sáng Kiến An Toàn Hàng Hải (AMTI) lại lên tiếng tố cáo việc Trung Quốc quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Trường Sa trong hai năm vừa qua. AMTI đưa lên mạng nhiều bức ảnh để chứng minh tuyên bố hồi đầu tuần của ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) tại Manila, về việc Bắc Kinh đã «hoàn tất việc xây dựng» cách nay hai năm là hoàn toàn trái với sự thực. Đá Vành Khăn nằm cách đảo Palawan của Philippines khoảng 250 km về phía tây. Năm 1995, Trung Quốc đã chiếm lấy đá này từ tay Philippines. Việt Nam và Đài Loan cũng là các bên đòi hỏi chủ quyền đối với đá Vành Khăn. Năm 2015, Trung Quốc khởi sự xây dựng một đường băng lớn tại đảo nhân tạo mới bồi đắp. Đường băng dài khoảng 2.500 mét được hoàn tất năm 2016. Ba đảo nhân tạo, Vành Khăn, Chữ Thập (Fiery Cross Reef) và Xu Bi (Subi Reef), đã trở thành các tiền đồn quân sự của Trung Quốc tại Trường Sa, có khả năng tiếp nhận máy bay chiến đấu và tên lửa.”
RFI cho biết thêm “Sáng sớm hôm 11/08/2017, bộ Ngoại Giao Trung Quốc lên tiếng phản đối tàu chiến Mỹ vào khu vực 12 hải lý đá Vành Khăn (Mischief), quần đảo Trường Sa. Bắc Kinh lên án hành động tuần tra «bảo vệ tự do hàng hải» của Mỹ là «xâm phạm chủ quyền».
Người phát ngôn bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng (Geng Shuang) khẳng định Bắc Kinh «rất bất bình» về hành động «xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền và an ninh của Trung Quốc, đặt thủy thủ đoàn hai phía vào tình trạng nguy hiểm». Người phát ngôn Trung Quốc cáo buộc Hoa Kỳ «từ chối việc mang lại ổn định cho Biển Đông» và khuyến khích quân sự hóa khu vực. Phát ngôn viên Cảnh Sảng cũng cho biết cuối cùng tàu Trung Quốc đã «trục xuất» được tàu Mỹ.”
Tình hình thời sự cho biết cuộc tuần tra của USS John S. McCain áp sát Bãi Vành Khăn là hành động thể hiện tự do hàng hải theo luật pháp quốc tế. Thời chánh quyền tiền nhiệm, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter tuyên bố Mỹ có quyền cho tàu và máy bay đi đến bất cứ nơi nào luật pháp cho phép. Đó là một hình thức phủ quyết những tuyên bố đơn phương chủ quyền của TC trên đảo và Biển Đông.
Cuộc tuần tra thứ ba mà Mỹ mới thực hiện tại Biển Đông kể từ khi ông Trump lên nắm quyền, và cũng là lần thứ hai phía Mỹ vào sát địa điểm này nói lên chiến lược của Mỹ bảo vệ tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông là chiến lược toàn cầu của chánh quyền và quân đội nói chung.
Nói tới Biển Đông là nói tới VN. Thời VN Cộng Hoà dù lúc Mỹ bắt tay được với TC, phản bội, bỏ rơi đồng minh VNCH, quân dân VNCH dù thân cô thế yếu cũng tử chiến để bảo vệ Hoàng sa. Thời CS khi đổi mới, có bang giao, giao thương, hợp tác toàn diện với Mỹ, dù Đảng CS bám sát TC, phía Nhà Nước thời Thủ Tướng Nguyễn tấn Dũng và Thủ Tướng Nguyễn xuân Phúc cũng cố uốn mình qua ngõ hẹp đi với Mỹ trước đà TC bành trướng, xâm lược biển đảo của VN. Một số diễn biến cho thấy TT Phúc công du Mỹ, diện kiến TT Trump vào cuối tháng 5, 2017 hai bên cho thấy quyết tâm tăng cường và phát triển quan hệ quốc phòng song phương, qua bản tuyên bố chung, sau khi ông Phúc gặp Tổng Thống Donald Trump trong Tòa Bạch Ốc.
Sau đó Bộ Trưởng Quốc Phòng VNCS Ngô Xuân Lịch công du Mỹ, trong ba ngày, từ 7 đến 10 tháng 8, theo lời mời của Bộ Trưởng QP Mỹ Jim Mattis.Tướng Mattis tiếp người đồng nhiệm của VNCS long trọng tại Ngũ Giác Đài, cùng thảo luận nỗ lực gia tăng quan hệ quốc phòng Mỹ-Việt và các thách thức về an ninh khu vực do TQ gây ra. Hai vị lãnh đạo quốc phòng hai nước đồng ý các công tác gia tăng hợp tác quốc phòng, bao gồm chuyến viếng thăm đầu tiên của một hàng không mẫu hạm Mỹ đến Việt Nam vào năm tới, gia tăng hợp tác hải quân, và gia tăng chia sẻ thông tin. Mỹ sẽ chuyển giao một khu trục hạm cũ tân trang của Tuần Duyên Mỹ cho Hà Nội, để Việt Nam gia tăng tuần tra vùng biển của mình. Washington cũng đề nghị Hà Nội cho lưu trữ những thiết bị trên lãnh thổ Việt Nam để có thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, mà trước mắt là về các thiết bị liên quan đến công tác nhân đạo.
Tướng Ngô xuân Lịch ngoài chức vụ Bộ Trưởng Quốc Phòng, còn là ủy viên Bộ Chính Trị kiêm phó bí thư Quân Ủy Trung Ương. Chuyến công du Mỹ này là chuyến thăm Hoa Kỳ thứ nhì của ông, nhưng là lần đầu tiên đến Ngũ Giác Đài. Lần trước Ông đến Hawaii của Mỹ tham dự cuộc gặp không chính thức các bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN – Hoa Kỳ họp từ ngày 29- 9đến 1- 10, 2016.
Ngoài ra thông cáo từ Toà Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cũng cho biết, tàu USS San Diego (LPD 22) của Hải quân Mỹ có chặng dừng kỹ thuật thường lệ tại cảng quốc tế Cam Ranh từ ngày 6/8 sau đợt huấn luyện ở khu vực. Việc tàu San Diego dừng ở Cam Ranh là một ví dụ nữa thể hiện chiều sâu mối quan hệ Đối tác toàn diện giữa Mỹ và Việt Nam, thông qua tăng cường quan hệ quân sự và dân sự", thông cáo nhấn mạnh. Sau khi rời cảng Cam Ranh, tàu San Diego sẽ tiếp tục hoạt động huấn luyện cùng các đối tác trong khu vực hoạt động của Hạm đội 7 Hải quân Mỹ.
Trước đó, nhiều tàu chiến của Mỹ cũng ghé các hải cảng Đà Nẵng, Cam Ranh, Nha Trang,… để các thủy thủ hai bên giao lưu qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, và thể thao.
Ngoài ra, Mỹ cũng bán hoặc bàn giao cho Việt Nam một số ca nô và tàu lớn. Tòa Bạch Ốc hồi tháng 5, 2016 hứa cung cấp cho Việt Nam 18 ca nô Metal Shark, và đã giao sáu chiếc trong năm nay. Và hồi tháng 5 năm nay, Mỹ cũng giao cho Việt Nam một tàu 3,000 tấn tại Hawaii. Chiếc tàu này trước đây là của Tuần Duyên Mỹ, nhưng nay lực lượng này không sử dụng nữa. Hồi tháng 5, 2016, trong chuyến thăm chính thức và đầu tiên đến Việt Nam, Tổng Thống Barack Obama công du VN tuyên bố Hoa Kỳ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho VNCS./
Vi Anh
