Một dân tộc bất khuất đang chìm đắm trong vũng lầy của tâm lý tập nhiễm bất lực.
Tâm lý tập nhiễm bất lực (learned helplessness) là một thuật ngữ trong ngành tâm lý học mà giáo sư Martin Seligman năm 1967 đã dùng trong thí nghiệm tìm hiểu phản ứng của loài chó và sau đó loài người tại đại học Pennsynvania ở Hoa Kỳ.
Những người bị tâm lý tập nhiễm bất lực trở nên thụ động, mất ý chí vượt thoát khỏi hoàn cảnh hay tình huống nào đó dù họ biết là vẫn có thể làm được.
Sự hiểu biết về tâm lý tập nhiễm bất lực rất cần thiết trong công tác giáo dục và xã hội.
Ở VN người đối lập không muốn chống đối. Công dân không muốn là người của xã hội. Người yêu nước không dám vạch mặt kẻ bán nước. Người Việt mang nặng mặc cảm là nạn nhân, cho rằng mọi sự ở ngoài tầm tay và không thể thay đổi được điều gì cả.
Người Việt bây giờ không quen đối kháng hoàn cảnh xã hội và chính trị dù biết rằng sự thay đổi sẽ tốt hơn. Cái tâm lý xin cho, được dạy dỗ dẫn dắt, hưởng cơn mưa móc đã trải qua nhiều thế hệ. “Đã có đảng và nhà nước lo”, một câu nói thường phát ra ở cửa miệng, là lời chạy tội để che giấu sự khiếp nhược vì thiếu vắng năng lực hành động của một công dân có trách nhiệm.
Suốt nhiều thập niên, vòng kim cô cộng sản đã xiết chặt trên đầu khiến người Việt mang nặng tâm lý tập nhiễm bất lực trước bạo quyền.
90 triệu người Việt đang mộng du, gần như mất khả năng tự chủ để sinh tồn.
Họ làm chủ đất nước nhưng cam phận tôi đòi và hài lòng với những gì được ban phát.
Họ bất mãn chế độ nhưng sợ sự thay đổi.
Họ cảm thấy bị áp bức và bị đối xử bất công nhưng không dám tranh đấu cho quyền lợi cúa mình.
Họ căm ghét quan chức và chính phủ nhưng chấp nhận nhà nước chen vào và quyết định tất cả mọi lãnh vực trong cuộc sống.
Họ căm ghét công an, cảnh sát nhưng lại yên lòng sống dưới chế độ công an trị.
Họ cảm thấy bị lừa gạt nhưng lại tin vào những gì viết trên sách báo và chiếu trên TV.
Họ thấy những tệ nạn xã hội nhưng vô cảm.
Ho chỉ trích tham nhũng nhưng vẫn đồng lõa với thối nát.
Họ thua kém vì bị bóc lột nhưng sẵn sàng bợ đít kẻ quyền thế giàu có.
Họ rất yêu nước nhưng không dám bày tỏ sự chống đối kẻ thù truyền kiếp của dân tộc.
Khi người ta không thể tự cải thiện cuộc sống của mình thì họ chạy trốn thực tế bằng cách giao vận mệnh của mình vào tay kẻ khác. Ở đất nước này, sự phân cách giữa người dân và bọn cầm quyền rất rõ rệt. Đám thiểu số cai trị tha hồ sử dụng, phân phối tài nguyên quốc gia như thuộc quyền sở hữu riêng để chia chác hưởng lợi. Thêm vào đó, thay vì tạo cho người dân niềm tin vào giá trị bản thân, gia đình và xã hội, những thứ giờ đây đã bị đạp xuống bùn, bọn cầm quyền cho thực hiện những chương trình hướng mối quan tâm của người dân sang những lãnh vực khác như văn nghệ, thời trang, thể thao, phim ảnh..., đề cao lối sống đua đòi hưởng thụ, và tẩy não chính trị thay cho ý tưởng đấu tranh cho quyền lợi xã hội và dân quyền. Tuyên truyền là phương cách hiệu quả nhất để trấn an và trấn áp căn bệnh tâm lý của người Việt. Người ta thổi phồng 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và Mỹ, những thành quả kinh tế giả tạo, chụp mũ phản động và thanh toán những phần tử chống đối hay muốn cải cách, gọi họ là thế lực thù địch,xét lại,suy thoái tư tưởng, bằng cách bắt giữ,khủng bố, giam cầm hay thủ tiêu .Người Việt chỉ nên thỏa mãn với những gì đang có và sống kiếp tầm gửi, cứ yên tâm giao phó cuộc sống của bản thân, gia đình cho đảng và nhà nước. Ngay cả lòng yêu nước cũng phải được hướng dẫn chỉ đạo theo chủ trương chính sách. Những tội ác lịch sử được định nghĩa chỉ là sai lầm. Các dự án kinh tế liên tục thất bại và số tiền khổng lồ từ công quỹ không biết chạy vào túi những ai. Người dân không được quyền tìm hiểu, chỉ được biết những gì nhà cầm quyền cho phép biết và phải hiểu theo cách họ giải thích. Tâm lý tập nhiễm bất lực đã làm tê liệt khả năng đối kháng của người Việt. Đảng cầm quyền khai thác triệt để tâm lý này để cai trị. Tuyên truyền của họ không những chỉ thao túng thông tin và ý thức tập thể mà còn là liệu pháp tâm lý ở cấp quốc gia. Nó đánh lừa sự thật và ru ngủ quần chúng.
Không một xã hội nào có thể lý tưởng hơn cái xã hội này cho tư tưởng độc tài toàn trị bám rễ và tồn tại.
3/12/2017
Người lang thang
