Đây là tác phẩm vừa được đề cử làm ứng viên cho Giải Nobel Văn Học 2018. Nét đặc thù của tác phẩm không mô tả các cuộc đánh nhau, không có bên thắng hay thua cuộc. Tất cả người Việt là nạn nhân:
– Nạn nhân chiến tranh Việt Nam.
– Nạn nhân chế độ lao tù Cộng Sản VN.
– Nạn nhân của các quan tham thời hòa bình.
Một cuộc chiến tranh, bên này hay bên kia “Mỗi gia đình, mỗi người Việt Nam đều có hình ảnh hay bóng soi trong cuộc chiến này.”
Và đã dẫn đưa đất nước đến ngày hôm nay như chúng ta đều nhận thấy trong sự kinh hoàng về quê hương: “Gia tài của Cộng sản để lại, đó là một giỏ rắn Trung Hoa, một xã hội hỗn mang từ thượng tầng kiến trúc đến hạ tầng cơ cấu, những con rắn Hán gian, Việt gian ra vào hang trên khắp cả nước. Những con rắn nuốt chửng lẫn nhau và phun nọc độc lên dân tộc đã cưu mang nó”.
Đúng “là tâm trạng bi thương chung của các dân tộc chẳng may rơi vào hoàn cảnh sinh hận thù đâm chém giết chóc lẫn nhau đến không nhận ra nhau là người, đặc biệt khi cuộc chiến kết thúc sự trả thù của kẻ chiến thắng càng tàn bạo hơn cả trong chiến tranh. Đó là điểm đặc thù của cuộc chiến Việt Nam.”
Sau đây xin trích nguyên văn Lời dẫn nhập của tác phẩm:
Đất nước Việt Nam trải qua nhiều cuộc chiến tranh, chết chóc. Sự sống và cái chết như quyện vào nhau. Những ai may mắn còn sống sót, người nào còn lành lặn tiếp tục làm việc, ai muốn viết văn làm thơ đều có cảm xúc về sự thật đã từng xảy ra để viết, cũng như làm nhân chứng cho sự thật. Tác phẩm Chiến tranh và Hòa bình Việt Nam, văn vẻ cùng nhân vật không có hư cấu, nhiều khi thô thiển đến ngỡ ngàng như chính những biến cố trên dòng đời mà nạn nhân của chiến tranh đau thương là những người chung quanh đã lãnh nhận những quả bom, trái mìn… bao gia đình tan nát, những cuộc tình chia ly do những viên đạn thật bất ngờ đến vô tình.
Các hồ sơ trưng dẫn trước đây rất đáng ghi nhận, cho dù phần lớn các thông tin nhằm phục vụ cho các thế lực chính trị, không từ cái tâm, bản mặt thật của những gì đang thể hiện tính thể của các nạn nhân trong chiến tranh. Có thể nói được rằng, thực trạng tang thương nhưng trong cách nhìn ngoại vi, ngày nay nhờ khoa lịch sử đối chiếu, có thể nhận chân những gì gọi là sử sách vào giai đoạn đầy nhiễu nhương của một nước Việt Nam nhỏ bé, nhưng dư hận thù, ganh ghét, đố kỵ… mà lại thiếu, thiếu quá nhiều tình thương, lượng bao dung, và tinh thần tự trọng, lại chỉ dựa vào số tài liệu, sách báo, lời phê bình chỉ trích từ Hoa Thịnh Đốn, Mạc Tư Khoa, Bắc Kinh. Điều đáng chua xót là những sách báo, tài liệu, phê bình chỉ trích được họ dựa vào đó để viết, để nói, để trưng dẫn, cũng được lựa chọn theo khẩu vị, hơn là vô tư, chính xác, đúng sự thật và truyện dài theo dòng lịch sử này đặc biệt ghi lại tâm lý thần kinh người dân trong chiến tranh và hòa bình không chỉ tại Việt Nam nhưng là tâm trạng bi thương chung của các dân tộc chẳng may rơi vào hoàn cảnh sinh hận thù đâm chém giết chóc lẫn nhau đến không nhận ra nhau là người, đặc biệt khi cuộc chiến kết thúc sự trả thù của kẻ chiến thắng càng tàn bạo hơn cả trong chiến tranh. Đó là điểm đặc thù của cuộc chiến Việt Nam.
Một phụ nữ, như nhiều người cùng cảnh ngộ thuộc miền Trung Việt Nam, bà không còn muốn đi tránh đạn nữa, khi vùng này nay phe bên này, mai mốt phe bên kia, nhất là những lúc giao tranh. Một ngày kia bà chết vì tuổi già, chiếc quan tài bằng tre nứa đơn sơ đặt trước nhà bị máy bay ném bom, cái xác cùng áo quan văng ra tung tóe. Dân làng chạy đến vào lúc họ tin là không có đánh nhau và lấp vội người đàn bà xấu số không chết trong chiến tranh nhưng tan xác khi chuẩn bị được nằm yên vĩnh viễn. Các con cái của bà vẫn bình chân như vại, xem mọi việc đang diễn ra như không có gì xảy ra trên đất nước này: chiến tranh nó là như vậy. Với người dân Việt thấy đánh nhau biết là chiến tranh và trở lại với chính mình có chút yên bình đó là hòa bình.
***
Thiện Nam – tên của nhân vật chào đời vào thời điểm khoa sinh học phát minh ra yếu tố di truyền và công nghệ gene phát triển đến hoàn thiện, cũng như bắt đầu của thời nhân bản vô tính. Thiện Nam lớn lên giữa Trời và Đất như con cái của mọi gia đình, nhưng THIÊN THỜI, ĐỊA LỢI mà NHÂN chẳng HÒA.
Sự lưỡng phân hay đa chiều trong mỗi cá nhân đã giúp con người như sự cảnh tỉnh mỗi khi làm điều ác hay hưng phấn khi hành thiện và cái gốc sâu xa nơi mỗi cá nhân khi được Đấng Tạo Hóa dựng nên đều có cơ hội tự đứng vững.
Nhìn lại cuộc chiến – nghĩa là nhìn lại sự giết người, sử gia đi đếm xác người, tổng kết những đạo luật, sắc luật, sắc lệnh cùng bao nghị quyết, quyết định trong chiến tranh để con người hợp thức hóa việc giết đồng loại. Ở đây trên ba triệu xác người Việt với nhau, trên năm mươi ngàn binh lính Mỹ và Đồng minh. Khi cuộc chiến chấm dứt, gọi là thời Hòa Bình với hơn một triệu người vì sợ hãi mà chạy trốn kẻ chiến thắng thiết lập thứ bạo quyền mới.
Vùng đất mới có thật sự là nơi thể hiện của một nền văn minh mới đang chuyển tiếp hay vẫn còn rải rác đâu đây sự nhân danh để tiếm đoạt của con người ‘mượn hoa cúng Phật để hòng kiếm ăn’. Chiến tranh đã để lại mối quan hệ thân tộc mới, trong gia đình không còn là cha hay mẹ, chỉ còn một hay không còn ai cả, vốn đã tạo nên tổ ấm này và ngay các từ cha, mẹ cũng sẽ thay đổi… vì sự sợ hãi khi gọi trực diện như thế, thần chết sẽ gọi người chúng ta yêu thương, kính trọng. Một nền tảng đạo đức mới được hình thành như đang và sẽ xảy ra trong thời nhân bản vô tính, mỗi chủ thể vẫn là nền tảng của xã hội, Cogito ero sum, I think so I am, sử gia nhìn lại từ quá khứ đến hiện tại chắc chắn rằng con người chỉ sáng tạo khi có tự do và mỗi cá nhân trong cuộc hành trình cùng nhân loại trong nền văn minh mới vẫn luôn phải trả giá rất cao mới có được Tự Do để sáng tạo.
Triết lý là sự đi đường đến Chân Thiện Mỹ của từng thời đại và để có được nhân loại phải trải qua bao thử thách, hy sinh, đau thương mất mát. Trong hơn nửa thế kỷ hậu bán thế kỷ hai mươi, Việt Nam cùng nhiều dân tộc khác có chiến tranh và hòa bình, nhất là thời hòa bình càng hỗn loạn hơn như bên bờ vực chiến tranh, khiến tâm lý thần kinh của người dân Việt Nam biến đổi từ nhẹ đến điên loạn, đó là Cái Giá Của Tự Do. Chính nó là yếu tính, bản chất của Chiến Tranh và Hòa Bình vậy.
Mỗi dân tộc có giá trị tinh thần riêng, người Việt đọc tác phẩm này, hy vọng sẽ không còn cảnh người Việt giết người Việt, hận thù rồi tìm cách trả thù khi nhận ra nhau Cội Nguồn là người Việt Nam.
Nguyễn Quang Hồng Nhân
– Link tác phẩm tiếng Việt: https://www.amazon.com/C...amp;keywords=nguyenquang
– Theo thông tin từ Paris, Pháp, Chủ tịch Trung Tâm Văn Hóa Nguyễn Trường Tộ Paris, Giáo sư Nguyễn Đăng Trúc đã thay mặt Tổ chức Văn hóa này đứng ra đề cử tác phẩm Chiến Tranh & Hòa Bình Việt Nam của tác giả Nguyễn Quang Hồng Nhân, Bút hiệu Nguyễn Quang làm ứng viên cho Giải Nobel Văn Học 2018.
Cũng xin ghi nhớ, tác phẩm một ngàn trang này đã được đề cử lần đầu tiên vào năm 2017. Tác phẩm của Nhà văn Nhật Kazuo Ishiguro đoạt giải năm vừa rồi là sau mười lần đề nghị.