Bà Cấn Thị Thêu tại tòa phúc thẩm ở Hà Nội hôm 30/11/2016.
AFP PHOTO

Người đấu tranh cho công bằng xã hội
Theo đúng thời gian thụ án, bà Cấn Thị Thêu, sẽ mãn án 20 tháng tù giam vào ngày 10 tháng 2 năm 2018. Gia đình và người dân Dương Nội chuẩn bị đón bà ra sao? Họ chờ đợi gì về sự kiện này?
Bà Cấn Thị Thêu, được nhiều người biết đến về sự kiên quyết trong hoạt động giữ đất tại làng Dương Nội, Hà Đông - Hà Nội, cũng như lên tiếng đấu tranh cho công bằng xã hội.
Bà bị bắt lần thứ hai vào ngày 10 tháng 6 năm 2016 và bị đưa ra tòa ngày 20 tháng 9 với bản án 20 tháng tù. Cáo buộc để kết án bà là tội ‘gây rối trật tự công cộng’. Phiên phúc phẩm vào ngày 30 tháng 11 cùng năm giữ nguyên mức án 20 tháng tù. Sau khi có án, bà bị chuyển đến trại giam Gia Trung ở tỉnh Gia Lai vùng ở Tây Nguyên.
Anh Trịnh Bá Tư, con trai bà Cấn Thị Thêu, vào ngày 7 tháng 2 cho Đài Á Châu Tự Do biết về việc đi đón bà này khi thời gian thụ án 20 tháng kết thúc:
“Gia đình tôi sẽ có Bố của tôi là Trịnh Bá Khiêm và anh hai của tôi là Trịnh Bá Phương sẽ đến trại giam Gia Trung sáng ngày 25 tháng chạp âm lịch để đón Mẹ tôi mãn hạn tù cái bản án oan sai 20 tháng tù giam. Sau đó thì gia đình tôi sẽ bay về Hà Nội và buổi chiều thì mọi người sẽ tập trung về Dương Nội để đón Mẹ tôi về.”
Bản thân Anh Trịnh Bá Phương, con trai cả của bà Cấn Thị Thêu cũng xác nhận tin được người em đưa ra:

“Vâng, trước mắt là tối mai, rạng sáng ngày mốt, cháu và Bố cháu sẽ ra sân bay Nội Bài, và lúc 7 giờ là chuyến bay bay đến trại giam Gia Trung. Cháu có nói chuyện với Mẹ qua điện thoại thì Mẹ có nói đã làm việc với giám thị và ngày 10 tháng 2 dương lịch tới đây Mẹ cháu sẽ rời trại giam Gia Trung và cháu và Bố cháu sẽ vào đón ạ.”
Gia đình hai anh Trịnh Bá Phương và Trịnh Bá Tư từng gặp nhiều trở ngại trong những lần đi đón hai ông bà Trịnh Bá Khiêm và Cấn Thị Thêu lúc mãn án tù lần thứ nhất. Liệu lần này họ có gặp cản trở gì không? Cũng như việc người dân Dương Nội có bị ngăn cản khi tập trung tổ chức đón tiếp Bà tại quê nhà hay không? Anh Trịnh Bá Tư nói:

“Theo suy nghĩ của tôi thì phía trại giam Gia Trung sẽ không có hành động ngăn cản hay cản phá gì, bởi vì theo đúng bản án thì ngày 25 tháng chạp Mẹ của tôi sẽ mãn án tù và Mẹ của tôi sẽ về. Tuy nhiên ở phía Hà Nội thì an ninh có thể sẽ có những động thái ngăn cản nhắm đến Bố Mẹ của tôi, hoặc là theo dõi, hoặc bằng những động thái nghiệp vụ để theo dõi và ngăn cản những bạn bè muốn đến thăm hỏi Mẹ của tôi.”
Một con người sống vì cộng đồng
Bà Bùi Thị Minh Hằng, một dân oan, một cựu tù nhân lương tâm, người từng bị giam giữ chung với Bà Cấn Thị Thêu tại trại giam Gia Trung ở tỉnh Gia Lai ở Tây Nguyên đưa ra nhận định về Bà Thêu:

“Xuất thân là một người nông dân, Chị đã rất nổi bật trong phong trào cùng những người nông dân khác giữ đất. Bởi vì ở Việt Nam, sau khi nhà cầm quyền có những chính sách cướp đất đai của người dân, đẩy người dân vào tình trạng mất đất, mất nhà, mất ruộng vườn, không thề canh tác lao động được. Thì Chị Thêu nổi lên như một thủ lãnh của dân oan Việt Nam.”
Bà Bùi Thị Minh Hằng nói thêm những gì bà nghe về nhân vật Cấn Thị Thêu trước khi có thời gian bị giam chung ở trại Gia Trung đã được kiểm chứng qua thời gian ở gần bà này. Bà Hằng nói tiếp:
“Tôi thấy đây là một phụ nữ rất đặc biệt, là tư tưởng, tinh thần, nhận thức của chị trong cái vấn đề khiến chị trở thành thủ lãnh của dân oan Dương Nội nói riêng và phong trào dân oan Việt Nam nói chung trong việc giữ đất. Và tôi cũng được biết, để làm được điều đó thì Chị Thêu đã là một con người sống vì cộng đồng, vì đất nước, vì tổ quốc.”
Khi được hỏi kỳ vọng gì về công cuộc giữ đất tại Dương Nội khi Bà Cấn Thị Thêu mãn hạn tù, ông Đào Công Sự, một dân oan ở Dương Nội cho biết qua việc tổ chức đón mừng Bà Thêu trở về người dân Dương Nội muốn chứng minh chính quyền đã làm sai, khi vì sao người dân lại vui mừng khi đón một người ra tù. Ông Sự cho biết thêm:

“Người dân Dương Nội sẽ tổ chức đón mừng Thêu trở về vào ngày 25 Tết  âm lịch. Còn việc tổ chức đón mừng là muốn chứng minh cho chính quyền biết là chính quyền đã sai. Tại sao người ta đi tù về mà người dân lại đón và vui mừng như vậy?”
Ông Đào Công Sự cũng cho biết thêm về tình hình hiện nay trong việc giữ đất ở Dương Nội:

“Trong năm mới đây công cuộc giữ đất ở xã Dương Nội, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, thì đường lối và chính sách của bà con Dương Nội sẽ luôn đấu tranh theo đúng luật pháp tuy rằng các vị ấy có ngồi lên pháp luật đi chăng nữa?”
Những người dân tại Dương Nội như bà Cấn Thị Thêu và ông Đào Công Sự phải đi khiếu kiện và kiên quyết giữ đất vì địa phương và doanh nghiệp tuyên bố thu hồi đất Dương Nội để làm dự án. Thế nhưng đất bị bỏ hoang nhiều năm trời trong khi người dân không có đất để sản xuất.
Vào tháng 5 năm 2013, người dân Dương Nội thông báo cho chính quyền huyện Hà Đông và thành phố Hà Nội, là người dân sẽ tự chia lại đất bị thu hồi mà bỏ hoang để dân Dương Nội tái canh tác.
Tuy nhiên đến ngày 25 tháng 4 năm 2014, nhà cầm quyền đã tiến hành cưỡng chế khu đất mà người dân Dương Nội quyết giữ. Bà Cấn Thị Thêu lúc đó quay phim lại cảnh cưỡng chế nhưng bị cơ quan chức năng bắt đưa đi. Bà bị tòa kết án 15 tháng tù giam về tội chống người thi hành công vụ.
Bà Cấn Thị Thêu mãn hạn tù lần đầu vào ngày 25/7/2015. Đến ngày 10 tháng 06 năm 2016, bà Cấn Thị Thêu bị Công an thành phố Hà Nội bắt giữ với cáo buộc gây rối trật tự công cộng khi bà và hơn 50 dân oan tập trung tại Bộ Tài nguyên Môi trường gửi đơn đòi giải quyết đất đai cho người dân Dương Nội.
Theo RFA