"Kim Jong Un, một nhà lãnh đạo bản lĩnh hơn cha" : Nhận xét của phóng viên báo Le Monde, P. Pons. KCNA/via REUTERS
Báo chí Paris đã tốn không ít giấy mực để nói về chế độ độc tài Cộng Sản Bắc Triều Tiên với lãnh đạo hiện tại Kim Jong Un. Nhật báo Le Monde trở lại chủ đề này với bài viết của nhà báo Philippe Pons, một chuyên gia về châu Á.
Bài viết có tựa đề « Những nhà độc tài cha truyền con nối ». Đúng là chế độ độc tài Cộng Sản đã ngự trị ở Bắc Triều Tiên trong suốt 70 năm chỉ với ba người lãnh đạo, trong cùng một gia đình từ đời ông đến đời cháu. Giờ đây, cháu nội của Kim Nhật Thành, cha đẻ của chế độ Cộng Sản Bình Nhưỡng, là Kim Jong Un, dù rất trẻ tuổi, nhưng đã thành công không chỉ trong việc củng cố vị thế quyền lực mà còn tỏ ra là một nhà chiến lược khôn khéo, ngoài dự đoán của dư luận bên ngoài.
Le Monde nhắc lại, Kim Jong Un được đẩy lên lãnh đạo Bắc Triều Tiên khi chưa đầy 30 tuổi sau khi người cha Kim Jong Il qua đời hồi tháng 12/2011. Khi đó hầu hết các nhà phân tích nước ngoài đều nhìn thấy việc nối ngôi chỉ mang tính tượng trưng chứng tỏ sự tiếp tục đường lối nhà họ Kim. Mọi người đều nghĩ rằng Kim Jong Un rồi sẽ bị giới lão thành trong bộ máy thao túng, điều khiển. Một số chuyên gia còn đoán là chế độ Bình Nhưỡng « không thể tránh khỏi » sụp đổ.
Thế nhưng tác giả bài viết khẳng định : « Sáu năm sau, không những vẫn tại vị mà lãnh tụ trẻ Bắc Triều Tiên còn củng cố vững chắc thêm vị thế. Sau khi đã loại bỏ bằng sức mạnh mọi đối kháng tiềm tàng, Kim Jong Un đã lột xác thành một thủ lĩnh chiến tranh, không ngại thách thức Hoa Kỳ ».
Thực sự Kim Jong Un là người thế nào ?
Nếu tổng thống Mỹ Donald Trump đã dùng những ngôn từ miệt thị coi thường lãnh đạo Bắc Triều Tiên thì tổng thống Nga Vladimir Putin lại nhìn nhận Kim Jong Un như là « một nghệ sĩ khôn khéo» trên sân khấu chính trị quốc tế, một lãnh tụ có khả năng theo đuổi chiến lược đã được ông cha khởi sự từ hơn hai chục năm trước, đó là tạo cho Bắc Triều Tiên có được sức mạnh răn đe tin cậy.
Bài viết trích dẫn chuyên gia Andrei Lankov, nhà sử học thuộc Đại học Kookmin tại Seoul khẳng định Kim Jong Un « hoàn toàn có lý trong cái logique của chế độ từ hàng thập kỷ qua ». Cũng về góc độ này, chuyên gia John Delury thuộc Đại học Yonsei, Seoul nhận định rằng tham vọng trang bị vũ khí hạt nhân là hoàn toàn có lý đối với « một đất nước phải đối mặt thường trực với một siêu cường thù nghịch » như Hoa Kỳ, cường quốc từng không ngần ngại xâm lược, lật đổ chính phủ nhiều quốc gia.
Theo tác giả Philippe Pons : « Kim Jong Un tỏ ra dữ dội hơn cha mình, qua việc đẩy mạnh chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo : Trong 6 năm, Kim Jong Un đã ra lệnh 4 lần thử hạt nhân và riêng trong năm 2017, cho bắn tới 3 quả tên lửa tầm xa ».
Mặc dù vậy, người ta vẫn biết rất ít về con người Kim Jong Un. Đã có lãnh đạo phương Tây nào gặp ông ta đâu. Còn các cơ quan tình báo cũng khó có thể phác họa được tính cách của nhân vật này và cũng không thể giải mã được guồng máy của chế độ. Chính sự thiếu hiểu biết đó đã nuôi dưỡng các thông tin đồn đoán huyễn hoặc nhất về Kim Jong Un. Ngay cả tuổi của ông cũng không ai dám chắc chắn.
Làm được nhiều điều hơn ông cha
Về khía cạnh quyền lực, bài viết nhắc lại là khi lên kế thừa quyền lãnh đạo của cha năm 2012, Kim Jong Un quả thực là một người hầu như chưa có một chút kinh nghiệm gì để lãnh đạo một đất nước. Ông hoàn toàn vẫn còn xa lạ trong dân chúng cũng như trong bộ máy đảng. Nhưng cỗ máy tuyên truyền của chế độ đã tạo dựng cho Kim Jong Un hình ảnh như là hiện thân của Kim Nhật Thành.
Chiến dịch tuyên truyền đã tạo thành cái gọi là « hội chứng Kim Jong Un » giúp ông ta lãnh đạo trong sự trung thành tuyệt đối. Từ đó, Kim Jong Un có thể gia cố quyền lực, loại trừ các đối thủ tiềm tàng trong bộ máy, kích thích dân chúng bằng niềm tự hào dân tộc về những tiến bộ hạt nhân và tên lửa đạn đạo.
Là người kế thừa di sản của ông và cha, Kim Jong Un không thụ động điều hành chiến lược riêng của mình. Chuyên gia Andrei Lankov nhận định : « Sau sáu năm, rõ ràng thân phụ của ông ta đã lựa chọn đúng người. Kim Jong Un tỏ cho thấy rất khôn khéo, thô bạo khi cần thiết và đôi lúc hơn cả cần thiết. Đó là một người tính toán thực dụng hơn là nhà tư tưởng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, và đúng ra ông ta là một nhà chiến thuật giỏi với các con bài có trong tay ».
Theo RFI