Người Việt biểu tình trước Tổng Lãnh sự quán Việt Nam ở San Francisco tháng 10/2012 (Ảnh: Bùi Văn Phú)
Xin hỏi anh là ai / Ngăn bước tôi chống giặc Tàu ngoại xâm
Xin hỏi anh là ai / Sao mắng tôi bằng giọng nói dân tôi
Dân tộc anh ở đâu / Sao đan tâm làm tay sai cho Tàu?
Để ngàn sau ghi dấu / Bàn tay nào nhuộm đầy máu đồng bào …
Việt Khang là ai? Anh là người đã viết lên những ca từ đó, bài hát mang tên “Anh là ai”.
Vì ca khúc này mà anh đã phải vào nhà tù ở Việt Nam. Bị bắt lần đầu tiên vào tháng 9/2011, cùng với một người bạn là Trần Vũ An Bình, được tạm tha rồi bị bắt lại vào tháng 12 năm đó. Tháng 10/2012 hai anh bị tòa xử vì tội “tuyên truyền chống Nhà Nước” với bản án dành cho Việt Khang, 4 năm tù và 2 năm quản chế; Trần Vũ An Bình 6 năm tù, 2 năm quản chế.
Trong hơn một thập niên qua, khi Trung Quốc đã đưa ra đường lưỡi bò để muốn xác lập chủ quyền gần như trên toàn bộ Biển Đông cùng với những quyết định của Bắc Kinh thành lập khu hành chánh cho Nam Sa và Tây Sa, đưa giàn khoan dầu HD-981 vào khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam và những tấn công vào tàu hải giám của Việt Nam, cùng lúc có nhiều “tàu lạ” cũng đã thường xuyên ngăn chặn hay tấn công vào tàu đánh cá của ngư dân Việt quanh các vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa.
Những hành động đó của Bắc Kinh đã khơi dậy lòng yêu nước của người Việt, trong cũng như ngoài nước. Các hình thức phản đối Trung Quốc lan tỏa trên các diễn đàn hải ngoại, qua mạng xã hội và đã có những cuộc xuống đường biểu tình trước cơ quan ngoại giao của Việt Nam và Trung Quốc từ Hoa Kỳ, Pháp, Đức sang Úc.
Người Việt hải ngoại tố cáo trước công luận thế giới về việc Trung Quốc xâm lăng biển đảo, cùng lúc phản đối lãnh đạo Hà Nội “hèn với giặc, ác với dân” khi ngăn chặn, đánh đập những người biểu tình, sách nhiễu và bỏ tù những ai lên tiếng phản đối Bắc Kinh xâm lăng, gây hấn trên Biển Đông.
Trong nước nhiều người đã phải vào tù vì chống Trung Quốc như Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Bùi Minh Hằng, Cù Huy Hà Vũ. Việt Khang và Trần Vũ An Bình cũng mang cùng số phận.
Họ là những tù nhân lương tâm đã được các tổ chức nhân quyền quan tâm và lên tiếng đề nghị với lãnh đạo các quốc gia tự do dân chủ lên tiếng bênh vực và yêu cầu Hà Nội trả tự do cho họ.
Sự kiện nhạc sĩ Việt Khang bị bắt giam được rất nhiều người Việt hải ngoại quan tâm, vì lời ca trong hai ca khúc của anh đã đi vào lòng người, nhờ nhạc sĩ Trúc Hồ phổ biến rộng rãi trên các phương tiện truyền thông hải ngoại.
… Là một người con dân Việt Nam / Lòng nào làm ngơ trước ngoại xâm
Người người cùng nhau đứng lên đắp lời sống núi
Từng đoàn người đi, chẳng nề chi / Già trẻ gái trai, giơ cao tay
Chống quân xâm lược, chống kẻ nhu nhược bán nước Việt Nam.
(Ca khúc: Việt Nam tôi đâu)
… Xin hỏi anh là ai / Sao bắt tôi tôi làm điều gì sai?
Xin hỏi anh là ai / Sao đánh tôi chẳng một chút nương tay?
Xin hỏi anh là ai / Không cho tôi xuống đường để tỏ bày
Tình yêu quê hương này, dân tộc này đã quá nhiều đắng cay!
(Ca khúc: Anh là ai)
Ngày 7/2/2012 Đài SBTN của nhạc sĩ Trúc Hồ đã khởi xướng một thỉnh nguyện thư trên trang nhà của Bạch Ốc để lưu ý lãnh đạo Hoa Kỳ về những vi phạm nhân quyền trầm trọng tại Việt Nam, điển hình là việc Hà Nội giam cầm những người chỉ vì ôn hòa đưa ra quan điểm bất đồng với chính sách của nhà nước như Hòa thượng Thích Quảng Độ, Linh mục Nguyễn Văn Lý, Điều Cày Nguyễn Văn Hải, Việt Khang. Chỉ trong thời gian chưa đầy một tháng, thỉnh nguyện thư đã có hơn 150 nghìn người ký tên ủng hộ.
Tuy luôn phản lại các cáo buộc của những tổ chức nhân quyền quốc tế là Việt Nam không có tù chính trị hay giam giữ tù nhân lương tâm – là những người có quan điểm bất đồng với nhà nước – nhưng trước những yêu cầu và áp lực của thế giới, Hà Nội cũng đã phải trả tự do, đã cho đi nước ngoài nhiều tù nhân lương tâm: Cù Huy Hà Vũ, Trần Khải Thanh Thuỷ, Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Đặng Xuân Diệu.
Sau khi được đưa thẳng từ nhà tù ở Nghệ An qua Mỹ cuối năm 2014, trong ngày Tự do Báo chí năm 2015, blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải cùng với hai nhà báo người Ethiopia và Nga đã có buổi gặp gỡ và thảo luận với Tổng thống Barack Obama về sinh hoạt báo chí bị giới hạn, kiểm duyệt ở Việt Nam và các nước độc tài.
Trong khi đó Thượng Nghị sĩ John McCain, các Dân biểu Loretta Sanchez, Zoe Lofgren, Christopher Smith đã quan tâm và vận động cho Việt Khang được trả tự do. Riêng Dân biểu Michael McCaul đã nhận đỡ đầu cho Việt Khang.
Theo tài liệu của tổ chức Boat People SOS, nhiều dân cử Hoa Kỳ cũng đã nhận đỡ đầu cho tù nhân lương tâm ở Việt Nam: DB David Price đỡ đầu cho Cù Huy Hà Vũ, DB Chris Van Hollen cho Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương và Nguyễn Hoàng Quốc Hùng; DB Christopher Smith cho Linh mục Nguyễn Văn Lý, DB Alan Lowenthal cho Nguyễn Tiến Trung và Mục sư Nguyễn Công Chính, DB Zoe Lofgren cho Trần Huỳnh Duy Thức v.v…
Qua nhiều nhiệm kỳ tổng thống Mỹ, tuy nhân quyền không phải là điều ưu tiên trong bang giao hai nước nhưng luôn được giới làm chính sách Mỹ quan tâm, nhờ những vận động của người Việt hải ngoại.
Tổng thống đương nhiệm Donald Trump không nhắc đến nhân quyền, tuy nhiên trong thời gian qua Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã tuyên dương về lòng can đảm của phụ nữ Việt, đã lên tiếng cho Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh hiện đang bị giam tù vì lên tiếng phản đối Trung Quốc.
Việt Nam có nhân quyền hay không là do chính người dân đòi quyền làm người cho họ. Những lên tiếng, đấu tranh cho quyền làm người của dân trong nước được người Việt hải ngoại yểm trợ, lên tiếng với thế giới.
Việt Khang sau khi mãn án tù vào năm 2015 và hết hạn quản chế 2 năm, với sự can thiệp của chính giới Mỹ, ngày 8/2/2018 anh đã đến Hoa Kỳ định cư.
Trong những tuần qua anh nhận được sự đón tiếp nhiệt tình từ cộng đồng người Việt ở nhiều nơi, từ California, Texas đến Utah, Arizona. Hàng nghìn người đã đến tham dự những buổi gặp gỡ với anh, nghe anh tâm tình, vì những lời ca anh viết ra đã thấm vào lòng người, như nói lên được ước vọng của con dân Việt về quê hương, đất nước.
Bài ca đòi nhân quyền cho dân Việt có tên “Trả lại cho dân” của anh đã có nhiều người thuộc và hát vang khi tập họp sinh hoạt hay xuống đường biểu tình, trong nước cũng như ở hải ngoại:
Trả lại đây cho nhân dân tôi
Quyền tự do, quyền con người
Quyền được nhìn, được nghe, được nói
Quyền được chọn chân lý tự do
Quyền xóa bỏ độc tài độc tôn.
Trả lại đây cho anh quân nhân
Quyền được sống đời trai hùng
Quyền tự hào, tự tôn nòi giống
Là bảo vệ non nước Việt Nam
Là bảo vệ dân lành Việt Nam.
Trả lại đây quyền phúc quyết của toàn dân
Dân biết điều gì dân cần
Để tự do mưu cầu hạnh phúc.
Trả lại đây quyền chính đáng của người dân
Dân biết chọn gì cho mình
Cho thái bình non nước Việt Nam.
Việt Khang, anh là ai. Tên thật của anh là Võ Minh Trí, sinh năm 1978 tại tỉnh Tiền Giang. Anh là một cựu tù nhân lương tâm, vì viết nhạc mà đã bị tù 4 năm dưới chế độ cộng sản ở Việt Nam.
Bùi Văn Phú (VOA)
