Vụ sửa điểm thi: Cây kim trong bọc đã lòi ra!


Học sinh ra khỏi cổng trường sau kỳ thi đại học tại một trường trung học tại Hà Nội vào ngày 5 tháng 7 năm 2011. AFP

Lớn chưa từng có!

Truyền thông trong nước loan tin về vụ việc cho biết qua điều tra ban đầu xác định có 114 thí sinh với hơn 330 bài thi có tổng điểm công bố chênh hơn một điểm so với chấm thẩm định. Có thí sinh tổng điểm các môn được làm tăng lên đến 26,8, thậm chí 29,95 so với chấm thẩm định. Đây là vụ nâng điểm lớn và táo bạo nhất trong lịch sử giáo dục nước nhà. Thầy Nguyễn Tấn Hậu, từng là giáo viên ở Việt Nam, cho biết nguyên nhân:
Tại sao những năm trước không có chuyện này xảy ra, hầu như chỉ bán điểm, nâng điểm khi thi vô trường đại học thôi chứ không có chuyện bán điểm cho lần thi THPT. Nhưng năm nay nó xảy ra ở kỳ thi THPT bởi vì nó bỏ kỳ thi tuyển đại học.
Năm nay có lẽ là năm đầu tiên thí điểm áp dụng không thi tuyển sinh đại học mà dùng điểm thi THPT để xét vô đại học. Tình trạng bây giờ là kỷ cương xã hội đã buông lỏng, hầu như được bật đèn xanh, không ai sợ bất cứ cái gì hết, do đó họ mới dám làm cả trăm bài.
Trả lời thắc mắc của chúng tôi rằng nếu vụ bê bối trên xảy ra do thay đổi quy chế thi đại học thì cho rằng chuyện này sẽ có khắp nơi hết nhưng có lẽ các nơi khác kín đáo, không bị “phản phé phản thùng” thì nó im.
Nhận định của thầy Hậu phần nào phản ánh thông tin trên báo chí mấy hôm nay liên quan đến những phát hiện điểm thi cao bất thường ở một vài tỉnh khác như Sơn La, Lạng Sơn, Hòa Bình, Bạc Liêu…
GS Nguyễn Văn Tuấn, Viện Garvan (Australia) được mạng báo Dân Trí dẫn phân tích về dữ liệu điểm thi của 10.387 thí sinh ở Sơn La với kết quả đáng ngờ nhưng mức độ không nghiêm trọng như ở Hà Giang.
Vậy vì sao vụ này lại xảy ở Hà Giang, một tỉnh thuộc vùng núi phía Bắc, nơi có số thí sinh rất nhỏ so với các thành phố lớn khác, nhà báo Võ Văn Tạo nhận định:
Một trong những yếu tố, tôi nghĩ không chắc chắn lắm, là ở đó ngành giáo dục đã có bê bối, và chính quyền ở đó cũng đã có những bê bối, rất nhiều vụ nổi tiếng lâu nay. Thứ nhất, Bí thư Hà Giang lôi cả giòng họ, con cháu vào chiếm nhiều ghế trong bộ máy nhà nước. Cách đây ít năm thì xảy ra vụ bê bối ngành giáo dục Hà Giang liên quan đến ông Nguyễn Trường Tô, Chủ tịch UBND tỉnh liên quan đến vụ mua bán dâm với học trò. Rõ ràng quan chức ở đấy là có vấn đề.
Ai là thủ phạm?
Tại buổi họp báo về điểm thi ở Hà Giang hôm 17 tháng 7 vừa qua, ông Nguyễn Cao Khương, Phó trưởng Phòng 4 của Cục An ninh chính trị nội bộ (A83) cho báo chí biết, ông Vũ Trọng Lương, Phó Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở GD&ĐT Hà Giang, chỉ mất hơn 2 tiếng đồng hồ để sửa hàng trăm bài thi, từ lúc mở được khóa niêm phong, rút bài ở các túi, sau đó tẩy xóa và sửa theo đáp án.
Ông Khương nói thêm rằng chưa phát hiện ra cá nhân nào phối hợp với ông Lương trong quá trình sửa bài thi. Nhưng theo giáo sư Nguyễn Minh Thuyết thì ông không tin một mình ông Lương làm vụ này. Ông nói:
Đây là một vụ vi phạm quy chế thi và vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Tôi nghĩ rằng nếu tuân thủ đúng quy chế thi thì một người không thể nào trong một thời gian ngắn như vậy mà có thể sửa điểm đến 300 bài của 114 thí sinh, vì theo quy chế thì khi nhập kết quả bài làm của học sinh vào máy để chuyển vào đĩa kỹ thuật đầu tiên về Bộ thì việc đó phải là của một tập thể chứ không thể của một người.
Theo thông tin mới nhất được truyền thông nhà nước đăng tải ngày 19/7/2018, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hà Giang đã ra Quyết định số 02/QĐKTVA khởi tố hình sự về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự để điều tra, làm rõ theo đúng quy định của pháp luật đối với vụ nâng điểm thi THPT quốc gia tại Hà Giang gây rúng động dư luận những ngày qua. Giáo sư Thuyết nói thêm:
Một người thì có thể quen một vài học trò, vài cha mẹ học trò để sửa điểm cho một vài cháu. Chuyện ấy cũng có thể xảy ra ở địa phương này địa phương khác nhưng sửa với số lượng bài lớn như thế thì đấy không phải là chuyện đơn giản của một người.
Nhà báo Võ Văn Tạo cũng có cùng nhận xét:
Tôi đọc kỹ các thông tin trên báo nhà nước cũng như trên mạng thì anh em trong ngành giáo dục khẳng định không thể nào một ông Lương Phó phòng khảo thí làm được mà chắc chắn phải có cả một tập thể.

Vì sao phải nâng điểm cho cao?
Với kỳ thi Trung học Phổ thông quốc gia 2018, việc xét tuyển vào đại học dựa vào kết quả từ kỳ thi này. Vậy nếu thí sinh muốn vào trường đại học có điểm chuẩn cao thì điểm kỳ thi THPT bắt buộc phải cao tương ứng.
Điều này được thầy Nguyễn Tấn Hậu đề cập ở trên, và dư luận mạng xã hội cũng lan truyền rằng cho rằng đa số những trường hợp được nâng điểm có nguyện vọng được vào trường công an. Thầy Hậu nói thêm về điểm chuẩn vào trường công an hiện nay:
Hồi lúc chưa bỏ thi đại học thì trường Đại học Công an là một trường có điểm xét tuyển cao nhất. Nó khác với thời hồi xưa là Y Dược, Bách Khoa là những trường có điểm xét tuyển cao. Bởi vì bây giờ nó là một ngành kiếm ra tiền, được nhiều ưu đãi của chính phủ và lại có thế lực nữa.
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết thì nói với chúng tôi rằng thí sinh cố có điểm cao để vào đại học công an hay an ninh hay quân đội, là vì học viên ở những trường này có một chế độ khác, tức là họ được hưởng chế độ quân nhân ngay khi còn trên ghế nhà trường. Và sau khi ra trường thì chắc chắn họ được bố trí công ăn việc làm. Đấy là nguyên nhân làm cho điểm tuyển vào ở những trường này rất cao, thậm chí cao hơn trường Y là trường thuộc loại cao nhất xưa nay. Ông nói thêm:
Qua phân tích thì tôi chỉ nghĩ là sửa điểm để các cháu có đủ điểm vào đại học hấp dẫn hiện nay. Tôi cũng không nói là đại học lớn bởi vì một số trường đại học lớn hiện nay không hấp dẫn bằng một số trường đại học khác đâu.

Với nhà báo Võ Văn Tạo thì ông không ngạc nhiên với chuyện nhiều người phải chạy chọt, lo lót để được vào ngành công an, bởi đã không phải đóng học phí mà khi học xong thì không phải xin việc như các ngành khác. Nhà nước bao cấp hết, đủ thứ đặc quyền đặc lợi:
Không ngạc nhiên lắm bởi mấy năm trước đây thì ngay cả hệ thống tuyển sinh ngành công an lâu lâu cũng xảy ra vụ này vụ kia mà báo nhà nước cũng có đăng. Rất là nhiều người họ làm dịch vụ nhận tiền để lo lót chạy vào trường công an hoặc vào biên chế công an.

Nhiều ý kiến được đưa ra xoay quanh vấn đề thi cử tại Việt Nam từ trước đến nay sau khi nổ ra vụ nâng điểm ở Hà Giang. Một trong những  kêu gọi cải tổ được Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu nêu rõ ‘Bỏ kỳ thi tốt nghiệp phổ thông sẽ mở ra biên giới mới cho giáo dục Việt Nam. Xóa đi bao tốn kém cho ngân khố. Xóa đi những phiền phức không cần thiết cho học sinh, phụ huynh và thầy cô giáo. Xóa đi các tệ nạn làm đau đầu không chỉ ở Bộ Giáo Dục & Đào Tạo mà trong toàn xã hội.”
Theo RFA

‘Đại học 2 điểm’: chạy theo số lượng, bỏ qua chất lượng


Thí sinh xem kết quả thi. Courtesy moet.gov.vn

Năm nay là năm đầu tiên Việt Nam  thả nổi điểm sàn, quy định này tạo cơ hội cho một số trường đại học hạ điểm chuẩn tuyển sinh xuống thấp để tăng số lượng sinh viên. Hệ quả khiến chất lượng đầu vào đại học tụt dốc thê thảm.
Thả nổi điểm tuyển sinh
Năm 2018, Bộ Giáo dục – Đào tạo thông báo bỏ quy định điểm sàn tuyển sinh đại học, chỉ có ngành sư phạm là vẫn quy định điểm sàn.
Theo quy định mới này, sau kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia, các trường đại học đã bắt đầu công bố mức điểm có thể vào trường học dựa trên chỉ tiêu tuyển sinh của trường. Các trường đại học thuộc nhóm mà mọi năm sinh viên rất khó để vào học vì điểm tuyển sinh rất cao, thì năm nay điểm trúng tuyển cũng giảm từ 1 đến 3 điểm so với các năm trước.
Tuy nhiên, quy định của Bộ Giáo dục – Đào tạo cũng khiến một số trường đại học thả nổi điểm tuyển sinh, thậm chí có trường chỉ cần 11 điểm trên 3 môn là sinh viên có thể vào học. Như vậy, thí sinh chỉ cần thi được 3 hay 4 điểm mỗi môn đã có thể vào đại học.
Đáng chú ý là trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, nếu thí sinh chỉ đạt 12 điểm cho 3 môn, thì cũng có thể vào học 29 trong 31 ngành đào tạo của trường, cả những ngành thuộc nhóm phục vụ sức khỏe con người như kỹ thuật xét nghiệm y học, điều dưỡng, kỹ thuật phục hồi chức năng…
Thấp hơn nữa là trường Đại học Xây dựng Miền Trung, mức điểm sàn xét tuyển chỉ từ 11 điểm…
Tiến sĩ  Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học FPT, gọi một số trường công bố điểm sàn xét tuyển đại học 12 điểm dựa theo kết quả kỳ thi trung học phổ thông quốc gia, là “Đại học 2 điểm”. Theo ông Tùng, 12 điểm cho 3 môn, tức trung bình 4 điểm/môn, mà 4 điểm thi trắc nghiệm chỉ tương đương 2 điểm thi tự luận. Tức làm được 20% số câu hỏi trắc nghiệm, 80% câu hỏi còn lại đánh bừa theo xác suất được 1/4 là 20% nữa.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do liên quan vấn đề này, Giáo sư Nguyễn Tiến Zũng, hiện đang giảng dạy tại Đại học Toulouse, Pháp đưa ra ý kiến của mình:
“Bản thân cái bài thi 2 điểm nó không đáng sợ bằng cái kỳ thi rất dễ gian lận và nó giống như là chơi xổ số, tức là thi trắc nghiệm 4 điểm thì chỉ tương đương 2 điểm của thi tự luận, còn lại là đánh bừa. Việc này không kiểm tra được chất lượng thật sự và tạo ra sự bất công trong lỳ thi tốt nghiệp trung học cũng như thi đại học. Và nhiều chuyện khác như việc gộp hai kỳ thi tốt nghiệp trung học và đại học nó nảy sinh nhiều vấn đề. Vì mục đích hai kỳ thi này khác nhau, thì cách đánh giá hai kỳ thi đấy cũng phải khác nhau.”



Phó giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Courtesy moet.gov.vn


Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Thành Nam - Giảng viên chuyên ngành giáo dục, hiện đang giảng dạy tại Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội thì cho rằng không hẳn điểm chuẩn thấp thì chất lượng đầu vào kém, ông nói tiếp:
“Hạ điểm chuẩn thấp cũng không phản ánh rằng chất lượng đầu vào kém. Tại vì năng lực nó vẫn thế, mà các em chỉ vì thi năm nay điểm thi chung của cả nước nó đều bị thấp như vậy. Cho nên các trường bắt buộc phải hạ thấp. Nhưng Bộ giáo dục cũng đã có một quyết định rất là quan trọng, ví dụ như ngành sư phạm thì bắt buộc phải có điểm sàn là 17 điểm, như vậy chúng ta đã có sự cân đối. Tức là đối với một số ngành quan trọng chúng ta phải đảm bảo cái chuẩn đầu vào.”

Cô Hạnh, một giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy học sinh các cấp tại Sài Gòn thì cho rằng, vẫn cần kiểm soát chất lượng đầu vào của sinh viên đại học. Cô Hạnh nói tiếp:
“Tất cả các lĩnh vực ngành nghề muốn phát triển đồng đều toàn vẹn thì phải siết ngay từ đầu vào. Tức là những em nào thực chất đạt yêu cầu thì sẽ tiếp tục vô đại học, còn những em không đạt thì phải thi lại một năm hay hai năm nữa giống như thời chúng tôi đi học. Như vậy mọi ngành nghề trong xã hội sẽ cân bằng hơn, chất lượng hơn. Chẳng hạn như ngành bác sĩ, cứ thả nổi thì bác sĩ cứ không có kiến thức, không có lương tâm, thì khi ra trường sẽ trở thành một bác sĩ, một y tá không có đạo đức với nghề, những người bị thiệt thòi là những bệnh nhân.”
Phải chịu trách nhiệm với xã hội
Theo Tiến sĩ Trần Thành Nam, các trường đại học trước khi tuyển sinh đã công bố các chương trình đào tạo của mình, trong chương trình đã mô tả rất rõ chuẩn đầu ra. Tức là họ đã cam kết với toàn xã hội chuẩn đầu ra. Vì vậy, nếu những sinh viên được đào tạo theo giống như bản mô tả chương trình đào tạo mà đã công bố, thì trường có trách nhiệm phải giải trình với xã hội. Ông nói tiếp:
“Những người làm công tác lãnh đạo của từng trường, họ sẽ phải cân nhắc lợi hại, họ sẽ phải đánh đổi. Rõ ràng về mặc dư luận, họ mà hạ điểm chuẩn một số ngành, đặc biệt là ngành về chăm sóc con người, nhưng ngành y, thì dư luận xã hội sẽ có những cái nhìn nghi ngờ đối với những trường đó. Và có thể trong tương lai họ phải chịu những hệ lụy và sẽ không tuyển được đầu vào xuất sắc nữa.  Và họ sẽ phải liên tục giải trình về chất lượng đầu ra.”
Trước đây, khi đưa ra ý kiến về việc bỏ điểm sàn đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu lý do chính là vì quy định điểm sàn không phát huy được tính năng động, quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các trường trong việc xác định điểm sàn phù hợp với điều kiện của từng trường.
Khi đó dự thảo bỏ điểm sàn đầu vào đại học đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều, vấn đề các chuyên gia đáng lo ngại là việc tuyển sinh sẽ tràn lan, khó kiểm soát về chất lượng.
Và năm nay, đúng như dự báo, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức bỏ quy định điểm sàn đại học thì lập tức xảy ra tình trạng thả nổi điểm sàn tràn lan.
Trước tình trạng này, tại buổi họp báo ngày 15 tháng 7 năm 2018, Phó giáo sư – Tiến sĩ  Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, nếu như điều kiện chất lượng của các trường đại học không bảo đảm thì bộ sẽ can thiệp mạnh, nhằm buộc các trường này phải thay đổi điều kiện bảo đảm chất lượng hoặc giảm chỉ tiêu, dừng tuyển sinh.
Chúng tôi liên lạc với Vụ Giáo dục đại học thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo để tìm hiểu về vấn đề này, thì nhận được trả lời như sau:
“Dạ vâng anh ạ, cái đấy tôi phải trao đổi lại với lãnh đạo. Về cung cấp thông tin báo chí bên tôi không được cung cấp đâu ạ, tôi không nói được. Vì cái này nó ảnh hưởng đến toàn xã hội nên mình cũng không thể ngồi đây mà được quyền nói về cái đấy. Vậy nhé…”
Theo Giáo sư Nguyễn Tiến Zũng, việc đưa ra các quy định quản lý lúc này lúc khác của Giáo dục và Đào tạo như một cái vòng luẩn quẩn. Ông nói tiếp:
“Bây giờ Bộ giáo dục chỉ giải quyết theo phần ngọn thôi. Tức là ông cứ xử lý giật cục, lúc cho lúc không, lúc thì mở tràn lan, lúc thì cho dễ quá, lúc thì cho khó quá, bởi vì người ta không có một triết lý giáo dục làm nền tản.”

Giáo sư Nguyễn Tiến Zũng cho rằng, Bộ Giáo dục – Đào tạo đang bị hỏng tận nóc, từ ông Bộ trưởng đạo văn đến một bộ máy tham nhũng có hệ thống. Ông đưa ra lời khuyên:
“Lời khuyên của tôi là không nên chờ đợi nhiều vào nhà nước, ta làm được gì tốt cho giáo dục Việt Nam, cho con em ta thì ta phải cố gắng thật là tích cực. Còn cả một hệ thống thì theo tôi nó rất khó mà thay đổi, vì nó quá là trì trệ. Mà nếu cần phải thay đổi thì theo tôi thì cần phải thay đổi cả thể chế thì nó mới ảnh hưởng đến giáo dục.”
Theo RFA