Trụ sở báo Boston Globe, tại Boston, Massachusetts. REUTERS/Brian Snyder/File Photo
Vào hôm nay, 16/08/2018, đã có đến hơn 350 tờ báo Mỹ lớn nhỏ - kể cả tại những địa phương bầu cho ông Trump năm 2016 - đăng xã luận tố cáo điều được gọi là « cuộc chiến dơ bẩn chống nền báo chí tự do » mà tổng thống Mỹ Donald Trump đang tiến hành, đặc biệt là lập luận « fake news » được ông dùng để gán cho những bài phê phán ông, và nhận định « báo chí là kẻ thù của nhân dân » thường xuyên được ông nêu lên.
Đây là sáng kiến do Marjorie Pritchard, nữ ký giả phụ trách trang « Tranh luận » trên tờ báo lớn The Boston Globe đề ra. Đối với bà Pritchard, báo chí không thể ngồi yên chịu trận trước những đòn tấn công « nguy hại » của người đứng đầu nước Mỹ, do đó cần phải có một hành động chung - cụ thể là đăng một bài xã luận - để xác định rằng báo chí không phải là kẻ thù của nhân dân như ông Trump thường nêu.
Những bài xã luận sẽ không rập khuôn nhau, từ ngữ có thể khác nhau, mỗi tờ báo vẫn giữ phong cách của mình, nhưng cùng một mục tiêu chung : tố cáo những đòn tấn công xuyên tạc đến từ ông Trump.
Trả lời hãng tin Mỹ AP, bà Pritchard giải thích : « Tôi hy vọng là việc này sẽ giúp độc giả thấy là một cuộc tấn công vào điều thứ nhất của Hiến Pháp (cho phép tự do ngôn luận) là không thể chấp nhận được. Chúng tôi là báo chí độc lập, tự do, đây là một trong những nguyên tắc thiêng liêng nhất ghi trong Hiến Pháp ».
Bài xã luận trên tờ Boston Globe hôm nay chẳng hạn đã tố cáo tổng thống Mỹ « tấn công liên tục vào nền báo chí tự do ». Đối với tờ báo « Sự vĩ đại của nước Mỹ phụ thuộc vào vai trò của một nền báo chí tự do để nói lên sự thật trước những kẻ mạnh… Việc chụp mũ báo chí là "kẻ thù của nhân dân" vừa không hợp với giá trị Mỹ, vừa nguy hiểm cho khối gắn kết công dân đã được người Mỹ chia sẻ trong hơn hai thế kỷ. »
Tờ New York Times thì công nhận rằng ai cũng có quyền chỉ trích các phương tiện truyền thông về những sự kiện bị xem nhẹ hay thổi phồng, thậm chí có yếu tố sai lạc. Thế nhưng, tờ báo đã cho rằng « Phóng viên và biên tập viên đều là con người, và đều có thể có sai lầm. Chỉnh sửa những sai sót đó chính là cốt lõi công việc của nhà báo… Thế nhưng nhấn mạnh rằng các sự thật mà bạn không thích là "tin thất thiệt" là một điều nguy hiểm đối với huyết mạch của nền dân chủ. Và gọi các nhà báo là "kẻ thù của nhân dân" là một điều nguy hiểm ! Chấm hết ! »
Tiếng nói bất đồng
Tuy nhiên, không phải là báo Mỹ nào cũng tham gia chiến dịch hôm nay. Bên cạnh những tờ bênh vực cho ông Trump, sự vắng mặt được chú ý nhiều nhất là của tờ báo lớn Wall Street Journal. Ngay khi ý tưởng về chiến dịch viết xã luận được gợi lên, nhật báo tài chánh này đã đánh giá là việc đăng « cùng những lời chỉ trích Trump vào cùng một thời điểm không phải là cách tốt nhất thuyết phục được các độc giả mới, vốn nằm trong thành phần ủng hộ ông Trump ».
Hôm nay, Wall Sreet Journal còn đi xa hơn khi cho rằng nỗ lực của tờ Boston Globe đi ngược lại tính độc lập mà các ban biên tập thường tôn vinh. James Freeman của tờ báo cho rằng ông Trump cũng có quyền tự do ngôn luận như các đối thủ của ông.
Một nữ phóng viên của đài CNN cũng tự hỏi về hiệu quả của việc làm này đối với những người đã mất tin tưởng vào báo chí.
Theo RFI