Ở nước nhà Việt Nam khi xưa, người Việt quan niệm sự tín nhiệm của cử tri đối với ứng cử viên quí như vàng, nên có câu ‘chọn mặt gởi vàng’. Qua Mỹ người Việt biến lá phiếu của mình tuy ít nhưng thành lá phiếu giọt nước tràn đắc cử nên cũng quí như vàng đối với ứng cử viên. Trong kỳ bầu cử Thứ Ba 6 tháng 11, 2018 này, có một cặp ứng cử viên dân biểu tiểu bang Cali (state assembly), một Mỹ một Việt ở đơn vị bầu cử 72, trở thành một phép thử hai điều: (1) lá phiếu Mỹ gốc Việt có còn là phiếu giọt nước tràn đắc cử quí như vàng hay không; (2) lá phiếu Việt có còn thể hiện tinh thần, thái độ chống CS độc tài đảng trị nữa hay không.
Theo luật bầu cử hiện hành ở California, hai chức vụ dân biểu liên bang và dân biểu tiểu bang phải qua hai vòng bầu, sơ bộ và chung kết. Sau vòng sơ bộ, hai người nhiều phiếu nhất, bất luận số phiếu là bao nhiêu sẽ vào vòng bầu chung kết vào ngày Thứ Ba, 6 Tháng 11.
Bây giờ là đã sang tháng 10 rồi. Cuộc vận động tranh cử trên truyền thông đại chúng đã ì xèo; ngoài đường góc phố màu mè vui mắt; các báo, đài phát thanh, phát hình khán thính giả nghe, xem mệt nghỉ. Cử tri Mỹ gốc Việt tuy là khối cử tri thiểu số nhưng qua nhiều cuộc bầu cử liên bang, tiểu bang và địa phương đã tạo ra một bí quyết, một chiêu thức biến số phiếu tuy thiểu số thành giọt nước tràn đắc cử, thành ra số phiếu ấy quí như vàng. Các bộ tham mưu tranh cử thấu triệt tác dụng này nên thường dồn phương tiện vào những tiểu bang gọi là bản lề đắc cử, dù những tiểu bang ấy ít dân, ít cử tri quần chúng và cử tri đoàn, thua xa các đại bang như California. Như tiểu bang Cali đông dân nhứt nước Mỹ, nhưng là thành trì của Đảng Dân Chủ, nên đảng Cộng Hoà không dồn nhiều tiền của vận động tranh cử xuống đây vì khó mà cao phiếu hơn Dân Chủ. Còn Dân Chủ cũng không dồn tiền của xuống Cali vì yên trí lớn là sẽ nhiều phiếu hơn Cộng Hoà. Đó là tác dụng giọt nước tràn, hiệu ứng bản lề đắc cử khi vận dụng khối cử tri thiểu số.
Tại Little Saigon, người Mỹ gốc Việt là một sắc tộc thiểu số trong khối người Mỹ gốc Á châu, và càng thiểu số hơn so với khối cử tri người Mỹ Trắng, Mỹ Đen, Mỹ La tinh. Nhưng số ứng cử viên Mỹ gốc Việt đắc cử vào các Hội Đồng Thành phố, Hội Đồng Giáo dục, Hội đồng giám sát Quận Cam nhiều, chánh án tỷ lệ cao so với các ứng cử viên khối đa số. Dù ứng cử viên gốc Việt ra hơi nhiều, khối phiếu gốc Việt có bị chia một phần nào. Nhưng đó cũng có cái hay, dễ cho cử tri so sánh, chọn mặt gởi vàng, bầu đúng cử xứng.
Cử tri Mỹ gốc Việt theo dõi, suy đi nghĩ lại, chọn mặt gởi vàng. Thành tích đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN, tức là chống CS vẫn là ưu tiên chọn lựa của đa số cử tri gốc Việt.
Cử tri gốc Việt được tiếng tốt là cử tri đi bầu tỷ lệ cao. Cử tri gốc Việt có truyền thống sử dụng ngón võ bí truyền, sử dụng lá phiếu absentee ballot, bỏ phiếu bằng thư. Nhờ vậy tỷ lệ đi bầu cao. Gia đình, bè bạn, đơn vị này, thành phố kia nhắc nhở nhau, giới thiệu, ứng cử viên người Mỹ gốc Việt đáng tin cậy để dồn phiếu. Cái kiểu vận động này rất thân thiết, có hồn, có tình, có nghĩa đáng tin cậy, mà rất ít tốn kém. Nên rất ép phê, nhứt là đối với cử tri trẻ quá bận bịu làm ăn, ít chú ý tới bầu cử.
Trở lại vai trò của khối cử tri thiểu số. Mỹ là một hiệp chủng quốc, một xã hội đa văn hóa, đa sắc tộc. Người Mỹ gốc Phi Châu, gốc Á châu, gốc Latino, gốc Da Đỏ thuộc khối thiểu số và người Mỹ Da Trắng là khối đa số. Khối cử tri thiểu số, tiếng thì nói thiểu số, nhưng vô cùng quan trọng trong các cuộc bầu cử liên bang theo nguyên tắc mỗi người dân cử tri một lá phiếu. Nhứt là trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ bốn năm một lần, tòan quốc bầu, cử tri đảng này, kia, hay không đảng nào có quyền bầu cho ứng cử viên đảng khác vì đây là cuộc phổ thông đầu phiếu, tổng tuyển cử.
Người Mỹ gốc Việt thuộc khối thiểu số người Mỹ gốc Á châu. Theo thăm dò cho biết trong 10 năm thôi, dân số của khối thiểu số này tăng 46% và bây giờ có hơn 17 triệu người trên nước Mỹ. Lake Research cho biết trong cuộc bầu cử 2008, người Mỹ gốc Á chiếm 2% số cử tri, và 48% đi bầu, coi như là khối cử tri mẫn cán nhứt, đi bầu tỷ lệ cao nhứt.
Riêng tại tiểu bang California, nơi người Mỹ gốc Việt trong khối người Mỹ gốc Á châu, theo khảo sát của Giáo Sư Junn, số lượng cử tri Mỹ gốc Á Châu chiếm 13% tổng số những người đi bầu cử của California.
Thiểu số ngày nay đã hòa nhập sâu sát vào dòng chánh chánh trị của xã hội Mỹ, không coi đảng chánh trị là phương tiện tạo thế đứng nữa. Cử tri sắc tộc quyết định lá phiếu theo quyền lợi thiết thực của cá nhân, gia đình và cộng đồng của mình. Như người Mỹ gốc Việt coi chánh nghĩa đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN quan trọng hơn tính đảng Dân Chủ, Cộng Hòa hay không đảng nào cả. Nhưng điều quan trọng nhứt, là ghi danh cử tri, là đi bầu, bầu sớm, bầu bằng thơ, bầu tại phòng phiếu, chánh quyền tạo mọi dễ dàng cho dân chúng bầu, bầu càng đông, chánh quyền càng dân chủ, càng thêm chánh nghĩa.
Từ nhiều năm qua, Bộ Chánh Trị Đảng CSVN có ra một Nghị quyết 36 và một mật quỹ Đô la rất nhiều để mặt này dân vận chiêu dụ, móc nối và mặt khác địch vận lũng đoạn, đánh phá số người Việt Hải Ngoại. Thế nào Nghị Quyết cũng có mục bí mật ủng hộ hay đánh phá nhân sĩ, đoàn thể chống Cộng sản và tay sai, trong đó thế nào CS cũng để mắt tới anh chị em dân cử gốc Việt.
Và mới đây ngày 25-09 trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi các nước trên thế giới “chống lại chủ nghĩa xã hội [tức cs] và những đau khổ mà nó đã gây ra cho mọi người”. Và ngày 26-09 tại Hội Đồng Bảo An, Tổng thống Mỹ Donald Trump nghiêm khắc cáo buộc Trung Quốc tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội Hoa Kỳ sẽ diễn ra vào ngày 6-11 tới.
Tại Little Saigon cử tri Mỹ gốc Việt đa số gốc tỵ nạn CS hay gia đình tỵ nạn CS liều mạng đi tìm tự do, đang đứng trước một phép thử, xem tính đảng Dân Chủ hay Cộng Hoà, thói quen người Việt bầu cho ngưởi Việt có quan trọng bằng nguyện vọng, quyết tâm ngăn chận không cho ảnh hưởng CSVN xen vào hàng ngũ đại diện dân cử dù ở bất cứ cấp nào. Bầu cho một ứng cử viên gốc sắc tộc khác mà thiết tha với cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN có lợi hơn cho một ứng cử viên gốc Việt đón gió trở cờ. Câu người Việt bầu cho người Việt dễ bị lợi dụng bởi những kẻ ma giáo ăn cơm quốc gia thờ ma CS, nếu không dùng kính chiếu yêu soi xét họ.
Vi Anh
