Chiến tranh Biển Đông có thể bùng nổ cách nào? Hải chiến? Hay tấn công giàn khoan dầu? Hay đánh chìm tàu cá ngư dân?
Bùng nổ chiến tranh Biển Đông là quan tâm trên một bài viết nhan đề “China vs. America: How a War in the South China Sea Could Start” trên tạp chí The National Interest. Tác giả bài viết là hai nhà bình luận Kerry K. Gershaneck, và James E. Fanell.
Dĩ nhiên, chỉ là giả thuyết thôi. Quân đội Trung Quốc đang ồn ào kêu gọi chiến tranh trên các vùng biển South China Sea, nơi dân tộc Việt Nam gọi là Biển Đông và dân tộc Philippines gọi là Biển Tây Phi.
Trong bài nói chuyện này 20/12/2018, Đề Đốc Hải quân TQ Luo Yuan, Viện phó Học viện Khoa học Quân sự TQ, nói rằng chìa khóa TQ thống trị Biển Đông là đánh chìm 2 hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ, làm chết nhiều lính thủy Hoa Kỳ càng nhiều càng tốt.
Đó là hù dọa, nhưng có thể là Hải quân TQ sẽ gây sự với các nước nhỏ.
Trong khi đó, bản tin Yahoo News hôm Thứ Hai cho biết Biển Đông chật thêm, vì trong lúc tranh chấp tiếp diễn tại Biển Đông, 2 tàu chiến Nga đến Philippines – tin chính thức ghi: khu trục hạm “đề đốc Tributs” và 1 tàu chở dầu ghé cảng Manila trong 1 chuyến viếng thăm thiện chí.
Đầu Tháng 1, 3 tàu Nga đến cảng của thủ đô Manila và được mô tả như là thể hiện ý định cổ vũ hòa bình, ổn định và hợp tác hàng hải. 2 bên định ký thỏa ước hợp tác vào Tháng 7 sẽ đưa tới các hoạt động huấn luyện phối hợp và viếng thăm qua lại của chiến hạm.
Tàu Nga tới Manila trong túc đang diễn ra cuộc diễn tập hải quân Balikatan giữa Philippines và Hoa Kỳ dự kiến kết thúc ngày 12-4.
Với hơn 7500 binh sĩ, diễn tập Balokatan gồm bắn đạn thật, đổ bộ, có chiến đấu cơ F-35 tham gia.
Tuần qua, Manila báo động: hàng trăm tàu Trung Cộng được nhận diện là “hải cảnh” tập trung quanh đảo Thitu – lực lượng này xuất hiện gần đảo Thitu từ Tháng 12, khi Philippines bắt đầu xạy dựng trên đảo.
Hôm Thứ Năm, TT Duterte tuyên bố ám chỉ đơn vị phòng thủ đảo sẽ nhận sứ mạng “quyết tử” nếu Trung Cộng đụng tới đảo này.
Trong khi đó, bản tin VOA ghi rằng theo Tân Hoa Xã hôm 7/4 đưa tin rằng một giàn sản xuất dầu khí lớn thứ hai của Trung Quốc sẽ được kéo vào Lưu vực Yinggehai ở Biển Đông ngày 10/4.
Hãng tin nhà nước Trung Quốc nói rằng giàn có tên gọi Dongfang 13-2 CEPB đã được đóng xong đầu tháng này tại tỉnh Quảng Đông.
Theo Tân Hoa Xã, giàn nổi này nặng 17.247 tấn, tương đương với 10 nghìn chiếc xe ôtô thông thường và rộng bằng một sân bóng đá.
Giàn sản xuất dầu khí dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào tháng Sáu.
Lưu vực Yinggehai, nơi dự kiến sẽ đặt giàn sản xuất dầu khí lớn thứ hai của Trung Quốc, nằm ở phía tây bắc Biển Đông, giữa Đảo Hải Nam và bờ biển phía Bắc của Việt Nam.
Tới tối ngày 7/4 (giờ Hà Nội), chưa thấy có phản ứng từ phía Việt Nam.
Giữa năm 2014, quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng phương bắc rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm sau khi Trung Quốc kéo giàn khoan dầu Hải Dương 981 vào khu vực Hoàng Sa mà Hà Nội nói là vùng đặc quyền kinh tế của mình.
Sự hiện diện của giàn khoan dầu Hải Dương 981 ở Biển Đông đã dẫn tới các cuộc biểu tình bài Trung Quốc gây chết người ở Việt Nam.
Trong khi đó, bản tin RFI kể về Biển Đông: Philippines đang trả giá cho chiến lược “hảo hảo” với Trung Quốc.
RFI ghi rằng sau ba năm duy trì chính sách hữu hảo, quan hệ nồng ấm với Bắc Kinh trên cương vị tổng thống Philippines (nhậm chức ngày 30/06/2016), dường như ông Rodrigo Duterte đang nuốt trái đắng trước những thách thức lặp đi lặp lại của Trung Quốc đối với chủ quyền của Philippines.
Ngày 04/04/2019, chính quyền Manila buộc phải lên tiếng phản đối, thậm chí tổng thống Duterte đe dọa “tử chiến”, sau khi bộ Ngoại Giao nước này thông báo chỉ trong ba tháng đầu năm, có đến 275 tầu Trung Quốc lượn lờ quanh đảo Thị Tứ (Việt Nam đòi hỏi chủ quyền, nhưng Philippines đang kiểm soát và gọi là Pag Asa). Đại sứ Triệu Giám Hoa (Zhao Jianhua) của Trung Quốc tại Manila khẳng định đó chỉ là tầu đánh cá và không có vũ khí.
“Đây là sự kiện chẳng tốt đẹp gì cho các nước trong vùng, như Philippines”, hiện đang có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, theo đánh giá của giáo sư kinh tế Panos Mourdoukoutas, trường đại học LIU Post ở New York và đại học Colombia, trong bài viết “Philippines đang bắt đầu trả giá cho chính sách quay ngoắt về Biển Đông của Duterte” trên trang Forbes (06/04).
Ngoài ra, sự căng thẳng trong khu vực sẽ tác động đến hoạt động kinh tế của vùng trong tương lai vì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ dè chừng trước những rủi ro địa-chính trị.
Trung Quốc coi Biển Đông là “ao nhà” và sẵn sàng làm mọi việc để đòi quyền kiểm soát từng hòn đảo/đá, dù là tự nhiên hay bồi đắp. Sau khi chiếm đóng và xây dựng các căn cứ quân sự với đường bay, hệ thống radar và nhiều cơ sở khác trên các đảo có tranh chấp với các nước láng giềng ở Biển Đông, ngày 21/01/2019, Bắc Kinh thông báo khai trương một trung tâm cứu hộ trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), mà cả Việt Nam và Philippines đều khẳng định chủ quyền.
Tuy nhiên, thay vì phản đối hành động của Trung Quốc, phát ngôn viên tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo, lại nực cười tuyên bố rằng “chúng ta nên biết ơn Trung Quốc đã lập cơ sở đó vì có thể hỗ trợ ngư dân Philippines gặp nạn”.
Ngư dân Philippines lại là nạn nhân thường xuyên trong các vụ uy hiếp do chính lực lượng tuần duyên Trung Quốc tiến hành, theo thông báo mới đây của đô đốc Philip Davidson, tư lệnh Bộ Chỉ Huy Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ.
Để bảo vệ ngư dân Philippines, dựa vào lời chứng và nhân danh họ, cựu ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario và cựu thanh tra viên Conchita Carpio-Morales đã kiện đích danh chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ra Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vì “các tội ác chống nhân loại” như làm mất nguồn sống của ngư dân Philippines do tiến hành xây dựng ồ ạt ở Biển Đông nhằm phục vụ “kế hoạch chiếm khu vực này một cách có hệ thống”.
Thông rấn RFI cũng ghi rằng, nhà báo Val Abelgas, trong mục “Ý kiến” trên trang Manila Standard (06/04), lại chua chát nhận thấy chính quyền của tổng thống Duterte đã không công nhận đơn kiện của hai cựu quan chức trên và khẳng định Tòa án Hình sự Quốc tế không có quyền tài phán vì Philippines chính thức rút khỏi định chế này từ ngày 17/03/2019. Đồng thời, Manila tiếp tục trấn an Bắc Kinh rằng quan hệ song phương vẫn tiếp tục nồng ấm bất chấp đơn kiện trên.
Đáp lại thịnh tình của Philippines, Trung Quốc lại “cử” nhiều đội tầu, được báo chí miêu tả như một lực lượng dân quân biển, đến vây quanh đảo Pag Asa (tên gọi Philippines của đảo Thị Tứ/Thitu), nơi chỉ có khoảng 100 cư dân, chủ yếu làm nghề đánh cá.
Tác giả Val Abelgas lên án chính quyền Manila đã nhiều lần nói dối về việc phản đối những hành động khiêu khích và vi phạm chủ quyền mà Trung Quốc vẫn thường xuyên làm. Một ví dụ được ông đơn cử là phát biểu của cựu ngoại trưởng Alan Peter Cayetano, theo đó bộ Ngoại Giao Philippines đã trao “hàng chục, khoảng 50, thậm chí là hàng trăm công hàm phản đối” đến Trung Quốc, nhưng lại chưa từng công bố bản nào trong số đó.
Sau vụ 275 tầu Trung Quốc bủa vây đảo Thị Tứ, ngoại trưởng hiện nay, Toedorro Locsin, cũng khẳng định đã gửi “hàng loạt bản ghi chú ngoại giao” đến chính phủ Trung Quốc. Như người tiền nhiệm, ông lại “nuốt” lời sau khi hứa chắc như đinh đóng cột sẽ công bố một bản sao.
Thực ra con số 275 tầu Trung Quốc cũng được chính ngoại trưởng Philippines giảm bớt so với con số 600 tầu mà quân đội nước này đưa ra trước đó và theo ông, có thể những con tầu trên chỉ đơn thuần tuần tra khu vực.
Than ôi... Philippines mà sơ hở thì Việt Nam cũng suy yếu. Bây giờ may ra tàu chiến Nga, Ấn, Úc, Anh, Pháp, Mỹ... vào có may gì hơn chăng? May ra, Biển Đông chật chội cũng là một mưu kế ngăn cản Hải quân TQ?
Trần Khải
