Biểu tượng của mạng xã hội Facebook. AFP

Báo cáo Minh bạch của Facebook ghi nhận gia tăng hơn 500% lượng nội dung bị giới hạn tiếp cận tại Việt Nam trong 6 tháng cuối năm 2018, theo yêu cầu của Chính phủ Hà Nội.
Cư dân mạng Việt Nam nói gì trước thông tin vừa nêu?
Gia tăng hơn 500%
Biểu đồ trên trang mạng transparency.facebook.com cho thấy từ tháng 7 đến tháng 12 năm 2018, Facebook hạn chế truy cập lên đến 1.553 nội dung đăng tải và 3 hồ sơ ở Việt Nam. Các nội dung đăng tải bị Facebook hạn chế dựa theo các báo cáo của Bộ Thông tin-Truyền thông và Bộ Công An với cáo buộc vi phạm Điều 5 Nghị định số 72/2013/ND-CP bao gồm có nội dung chống phá nhà nước, phỉ báng giới chức công khai và đưa thông tin xuyên tạc.
Reuters, vào ngày 24 tháng 5 dẫn lời của đại diện Facebook cho biết việc hạn chế nội dung đăng tải trên mạng xã hội Facebook ở Việt Nam được thực hiện theo yêu cầu của Chính phủ Hà Nội, tăng hơn 500% so với 265 nội dung đăng tải trong thời gian 6 tháng đầu năm 2018.
Người phát ngôn của Facebook cho Reuters biết thêm rằng sự gia tăng hạn chế này là do Việt Nam thắt chặt kiểm soát internet, mà đỉnh điểm là Luật An ninh mạng có hiệu lực từ tháng 1 năm 2019, yêu cầu Facebook phải đặt máy chủ và lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam.
Luật sư Võ An Đôn, từ Phú Yên, vào tối ngày 24 tháng 5 lên tiếng xác nhận với RFA rằng ông ghi nhận Facebook thời gian qua kiểm soát gắt gao các nội dung đăng tải, dù thông tin là sự thật và chính xác nhưng vẫn bị chặn. Luật sư Võ An Đôn nói về trường hợp cá nhân của ông:
“Trước đây tôi có những bài viết thông báo về phiên tòa công an đánh chết dân ở Ninh Thuận và tôi chỉ đăng hình tra tấn giống y như nội dung vụ án, nhưng tôi bị Facebook chặn đến 60 ngày. Sau nhiều lần yêu cầu mới trả lại.”
Còn Blogger Nguyễn Ngọc Già, từ Sài Gòn cho biết ông thật sự bàng hoàng trước thông số hơn 500% nội dung đăng tải trên Facebook ở Việt Nam bị hạn chế chỉ trong vòng 6 tháng:
“Thứ nhất là tôi cảm thấy rất sửng sốt khi đọc con số khủng khiếp như vậy. Thứ hai là tôi thấy Facebook đang bội tín đối với khách hàng, trong khi họ hứa hẹn nào là không kiểm duyệt, không thỏa hiệp với các quốc gia mà có vi phạm nhân quyền. Bây giờ họ tăng cường tới 500% thì rõ ràng họ đang đứng về phía nhà cầm quyền Việt Nam. Như vậy họ sẽ trả lời như thế nào đối với những khách hàng ở Việt Nam đang sử dụng Facebook?”
Theo bản tin loan đi vào ngày 24 tháng 5 của Reuters, đại diện Facebook nhấn mạnh rằng Facebook nhiều lần phải hạn chế truy cập nội dung ở một quốc gia vì vi phạm luật của quốc gia đó, mặc dù không vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Người đăng tải nội dung bị hạn chế sẽ được Báo cáo Minh bạch của Facebook thông báo về điều này.
Hồi trung tuần tháng 5 vừa qua, truyền thông trong nước đưa tin Bộ Thông tin-Truyền thông Việt Nam cho rằng Facebook đang vi phạm pháp luật Việt Nam ở 3 lĩnh vực bao gồm quản lý nội dung thông tin, quảng cáo trên mạng bất hợp pháp và trách nhiệm thuế đối với Việt Nam. Bản tin cũng cho biết các cơ quan quản lý Việt Nam tiếp tục thu thập bằng chứng bị cho là vi phạm của Facebook và yêu cầu Facebook tuân thủ pháp luật Việt Nam.
[img]Phản biện của facebooker Việt Nam[/img]


Áp phích Phản đối Luật An Ninh Mạng Courtesy: Amnesty International


Việt Nam được ghi nhận có khoảng 70% dân số thường xuyên sử dụng internet và 55 triệu người dùng Facebook. Tuy nhiên, kể từ khi Luật An ninh mạng được Quốc hội Việt Nam thông qua vào ngày 12/06/18 và có hiệu lực từ ngày 01/01/19, giới cư dân mạng tại Việt Nam cho rằng Facebook có nguy cơ trở thành đồng lõa với kiểm duyệt của nhà nước khi Bộ Thông tin-Truyền thông yêu cầu Facebook can thiệp vào việc gỡ bỏ các nội dung “xấu, độc hại” và phía Facebook cũng cam kết không để cho các tài khoản đăng tải nội dung xấu, bôi nhọ người khác còn chỗ dung thân trên mạng xã hội hàng đầu được nhiều người sử dụng nhất trên toàn cầu.
Vào ngày 9 tháng 4 năm 2018, 50 tổ chức xã hội dân sự, các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền và các tổ chức truyền thông độc lập ở Việt Nam đã gửi một bức thư ngỏ tới nhà sáng lập Facebook, ông Mark Zuckerberg về tình trạng nội dung thông tin trên Facebook của họ bị lấy xuống cũng như tài khoản bị khóa với lời kêu gọi “Facebook không nên ủng hộ thể chế độc tài”.
Một ngày sau khi thư ngỏ này được phổ biến, đại diện truyền thông của Facebook, bà Sophie Vogel thừa nhận với RFA rằng mặc dù Facebook có đề ra tiêu chuẩn cộng đồng, nhưng đôi khi vẫn phải gỡ bỏ những nội dung dù không vi phạm tiêu chuẩn này mà lại vi phạm luật pháp của một quốc gia. Bà Sophie Vogel còn xác nhận Facebook không nhất thiết xóa bỏ hoàn toàn nội dung mà có thể chỉ giới hạn quyền truy cập trong phạm vi quốc gia nơi nội dung đó bị cho là vi phạm luật.
Blogger Nguyễn Ngọc Già khẳng định rằng Facebook phải lưu ý khi tuân thủ luật của một quốc gia cụ thể như Việt Nam thì cũng phải tuân thủ luật quốc tế:
“Khi Facebook viện dẫn ‘phải theo luật Việt Nam’ thì tôi đồng ý hoạt động ở quốc gia nào là phải tuân thủ quốc gia đó. Nhưng cả thế giới đang hội nhập với nhau và có những mối liên hệ hữu cơ không thể tách rời thì dù cho rằng tuân thủ theo luật của quốc gia đó không thể nào tách rời khỏi những luật quốc tế, trong đó có Công ước quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam đã ký kết từ lâu.”
Một số facebooker tại Việt Nam mà Đài RFA tiếp xúc cho rằng Facebook đang bị mâu thuẫn giữa tiêu chí hoạt động là đảm bảo tự do ngôn luận, nhưng lại phải tuân thủ theo yêu cầu không chính đáng của Chính quyền Việt Nam, mà về mặt luật pháp thì Hiến pháp Việt Nam quy định công dân có tự do ngôn luận, tự do biểu đạt ý kiến của họ. Không ít facebooker nói rằng họ rất bất bình đối với việc Facebook không tôn trọng quyền lợi của khách hàng ở Việt Nam. Luật sư Võ An Đôn, một facebooker ký tên trong thư ngỏ gửi đến nhà sáng lập Mark Zuckerberg hồi tháng 4 năm ngoái nói rằng:
“Nếu có điều kiện thì chúng tôi cũng như những người sử dụng Facebook ở Việt Nam có yêu cầu là Facebook không nên tuân thủ theo các yêu cầu của Chính quyền Việt Nam, mà nên coi người tiêu dùng Facebook ở Việt Nam giống như người sử dụng Facebook trên toàn cầu trong việc tôn trọng quyền cá nhân và quyền biểu đạt thông tin của họ.”
Mới đây nhất, nhân ngày Tự do Báo chí Thế giới, ngày 3 tháng 5 năm 2019, 10 tổ chức bao gồm Access Now, Article 19, Destination Justice, Electronic Frontier Foundation, Equality Labs, Horizontal, Phóng viên Không Biên giới (RSF), SEAPA, Việt Tân, Witness đã đồng ký tên vào thư ngỏ kêu gọi Facebook không được khuất phục biện pháp kiểm duyệt của Chính phủ Hà Nội. Ông Lý Thái Hùng, đại diện của Việt Tân cho RFA biết:
“Việc gửi thư ngỏ đến Facebook cùng các NGOs hoặc các tổ chức chỉ là một bước đầu thôi. Trong tương lai, chúng tôi sẽ phải thực hiện thêm hai bước nữa bao gồm gặp trực tiếp với những người lãnh đạo của Facebook để trình bày cho họ thấy rõ là họ đang làm những điều gây nguy hại đến quyền tự do của các facebooker tại Việt Nam, cũng như là họ vô tình hợp tác với chế độ độc tài Cộng sản Việt Nam chỉ vì lợi nhuận kinh tế; thứ hai nữa là chúng tôi sẽ vận động với một số dân biểu và nghị sĩ tại Quốc hội Hoa Kỳ để tạo một số áp lực hoặc mở những cuộc điều trần với Facebook tại Quốc hội để yêu cầu Facebook phải có một số những hành xử đúng đắn hơn để bảo vệ quyền tự do của các facebooker ở những quốc gia độc tài, trong đó có Việt Nam.”
Trong khi đó, giới facebooker tại Việt Nam khẳng định rằng dù bị kiểm duyệt, dù bị bắt bớ, dù bị giam cầm thì họ vẫn tiếp tục thực hiện các quyền được hiến định của người dân Việt Nam, trong đó có quyền được bày tỏ chính kiến và quyền chia sẻ thông tin.
Theo RFA