Tôi may mắn ở căn nhà gần trung tâm thành phố, mặt trước là con đường náo nhiệt, mặt sau là mảnh vườn nhỏ rất yên tĩnh. Tháng Năm đầu mùa xuân là tháng sung sướng nhất của tôi. Từ chỗ tôi ngồi làm việc, tôi có thể chiêm ngắm mùa xuân đang tới từng ngày. Bụi mai vàng đã nở hoa, mai có hoa trước khi có lá. Cả khu vườn nhà tôi đang nở lá, màu xanh mạ non mới đẹp làm sao. Đúng là mùa xuân đang từng bước đi tới. Cỏ cây đang gọi nhau thức dậy sau mấy tháng ngủ đông dưới tuyết. Tiếp giáp với căn vườn thân yêu này, là công viên High Park, một công viên lớn nhất và đẹp nhất Toronto. Thượng tuần đầu xuân, mấy khu hoa anh đào nở rộ. Công viên này có ba khu anh đào khác nhau, mỗi khu là một loại hoa. Theo sử của thành phố thì những cây hoa này do Người Nhật tặng vào ba thời khác biệt. Người Nhật mang ơn người Canada trong thời Thế Chiến Thứ Hai. Mỗi ngày biết bao nhiêu người đến ngắm hoa và quay phim chụp hình. Anh John làng tôi đã phát biểu: hoa anh đào đúng là hoa biểu trưng người Nhật, nhìn từng cái hoa thì thấy nó chẳng đẹp gì cả, thế nhưng một cành chi chít hoa thì ta thấy nó đẹp hết sức. Người Nhật cũng y chang, một anh Nhật riêng lẻ thì chả thấy gì đặc sắc, thế nhưng một đám người Nhật tụ lại thì họ làm ra nhiều sự kỳ lạ tuyệt vời. Ông bồ chữ ODP cười hì hì rồi nói: Người VN mình thì trái lại, một ông VN riêng lẻ thì là một ngôi sao sáng, nhưng một đám ông này họp lại thì tự nhiên đánh nhau, chụp mũ, và chia rẽ.
Đó là chuyện hoa anh đào. Bây giờ bàn chuyện thời sự. Tin nổi bật là Canada đã cho phép buôn bán và trồng cần sa. Các dược sĩ sẽ phải theo học một khóa về cần sa. Nhiều viện bào chế đang phát triển thuốc có cần sa. Nhiều trang trại bắt đầu trồng cần sa quy mô. Các cụ phương xa đã thấy Canada là nước văn minh câp tiến chưa?
Về mặt đối ngoại thì Canada hiện tỏ ra quan ngại việc ông Tàu đang nhòm ngó miền bắc cực của Canada. Miền bắc cực này theo các nhà khoa học thì chứa tới 30% dầu mỏ và tài nguyên thiên nhiên. Hải đạo từ xưa tới nay phải đi mất hai tuần giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương qua ngả kênh Suez hay Panama, nay mùa hè tan băng thì chỉ đi mất một tuần. Ông Tàu đang tìm cách xây một hai căn cứ bên miền giáp bắc cực của Canada. Xưa nay Canada chỉ tự bảo vệ mình bằng luật pháp quốc tế chứ không bằng sức mạnh vũ khí. Quân đội Canada hiện nay chỉ có 100.000 quân nhân và 100 phi cơ lỗi thời. Xưa nay ai cũng biết Hoa Kỳ phải bảo vệ mặt bắc của Canada. Thời chiến tranh lạnh, Nga Xô đã có ý định băng qua bắc cực tràn xuống qua Canada và đánh chiếm mạn bắc Hoa Kỳ.
Tiếp theo là tin thế giới mới có hai vua mới: Đó là vua Naruhito lên ngôi hoàng đế Nhật thế vị vua cha thoái vị vì tuổi già, và vua Vajiralongkom, tân vương của Thái lan. Riêng VN thì vua Nguyễn Phú Trọng xém chết trong tai nạn khí thở, nay vua Trọng đã hồi phục và xuất hiện trở lại. Ai cũng biết hiện trong triều vua Trọng đang có nhiều đấm đá nặng nề.
Tin thời sự quốc tế nổi bật nhất là Nhà Thờ Notre Dame de Paris 850 tuổi đã bốc cháy vào 15 tháng Tư vừa qua, may mà hai ngọn tháp và khung sườn được bảo vệ kịp. Dân Pháp coi ngôi nhà thờ này là một phần thân thể của họ. Khi ngọn lửa bốc cao, người ta thấy hai bên lề đường nhiều đoàn người đã quỳ xuống giơ tay cầu nguyện, nét mặt ai cũng đăm chiêu như đang lo sợ cho di sản tuyền thống quý báu này. Tổng thống Pháp tuyên bố sẽ bỏ ra 180 tỷ để trùng tu. Chỉ ít lâu sau thì con số dân góp tiền vào quỹ này đã lên rất cao. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng vừa lên tiếng, ông hứa sẽ sát cánh với Pháp trong việc tái thiết này.
Riêng làng tôi, tin thời sự quan trọng nhất trong tháng này là buổi ăn mừng Lễ Các Bà Mẹ. Theo thông lệ thì phe liền ông sẽ nấu ăn thết phe các bà vào lễ này và phe các bà sẽ nấu ăn vào lễ Kính Các Người Cha. Năm nay, tiệc mừng các bà mẹ diễn ra tại nhà cụ Chánh tiên chỉ làng. Đầu bếp là ông bồ chữ ODP. Khi dân làng tới thì bàn tiệc đã bày xong. Các bà hết sức ngạc nhiên. Chủ bếp bèn thưa: Phe liền ông chúng tôi đa số đã già nên nấu ăn lạng quạng và dở lắm. Chúng tôi đã đi thăm các nhà hàng VN, hiện nay dưới phố Toronto có nhiều nhà hàng nấu ăn rất ngon. Phe chúng tôi đã đặt mấy phần ăn nổi tiếng, đó là món Canh Chua Cá Kho Tộ. Món canh cá nấu với cà chua, đậu bắp, bạc hà, ngon đậm đà đầy mùi vị quê huơng. Cụ B.95 nhìn thấy rau “bạc hà” thì kêu lên: Ối giời ơi, sao tôi được sung sướng thế này! Tôi đi nửa vòng trái đất, từ cọng rau mọc ở bờ ao Bắc Kỳ, nay ở đất Canada thần tiên tôi lại đưọc thấy nó và ăn nó. Tên Bắc Kỳ của nó là “rọc mùng”. Cụ Chánh và ông ODP cùng gốc Bắc kỳ, nghe lời sung sướng của Cụ B.95 thì đều gật đầu tán thưởng.
Mà quả thật tô canh chua ngon thiệt. những lát cá trắng mềm mại chen lẫn với những màu xanh đỏ vàng của các thứ rau sao mà nó ngon thần sầu thế này. Đó mới là tô canh chua, còn đĩa cá kho tộ trông mới hấp dẫn làm sao. Nó được kho trong cái tộ đất, màu cá vàng vàng nâu nâu mang hương vị gừng tiêu hành nước mắm, hương thơm bay ra khắp phòng. Chao ơi là ngon. Anh John vừa ăn vừa xuýt xoa: quả là ngon thần sầu. Món Canada chỉ trông đẹp mắt chứ không có mùi và có vị như thế này. Làng tôi đã ăn hai món này với cơm nóng và bún nóng. Dân làng đã ăn rất đắm say, loáng một cái là bàn cỗ đã sạch bong.Ai nấy đều hả hê sung sướng.
Rồi sang phần kể chuyện vui. Các bà xin anh John mở đầu và lấy đề tài là “Mẹ”. Anh John nói ngay: Ngày xưa thời lập quốc, VN đã theo chế độ mẫu hệ rõ ràng. Ngôn ngữ là một bằng chứng giá trị nhất. Này nha, tiếng mạo từ đi trước các danh từ là hai tiếng CON chỉ giống nam, và CÁI chỉ giống nữ. Tôi thấy tiếng Việt đa phần có chữ CÁI đi đầu, như cái nhà cái bàn cái ghế cái giường, cái bát cái chén, cái gì cũng thuộc phe nữ hết. Rồi anh cười hà hà, vừa xin lỗi vừa nói: ngay cả cây súng của phe liền ông là “con chim”, cũng thuộc quyền phe nữ, vì ta thường không nói con chim suông, mà là “cái con chim”. Ta chửi một anh con trai “cái thằng chết tiệt kia” chứ không nói “con thằng chết tiệt kia”. Các bác đã thấy phái nữ ngày xưa uy quyền không, họ bao trùm lên hết ngôn ngữ! Ngay tên nước cũng có chữ cái: Bố Cái Đại Vương…
Đến đây thì Cụ Chánh lên tiếng: Anh nói về CON và CÁI như vậy đủ rồi, xin anh chuyển sang đề tài khác. Anh hỏi lại cụ: Ngôn ngữ VN là một đề tài bao la, cháu biết nói về điều gì bây giờ? Mấy cô Huế Tôn Nữ và Cao Xuân xin anh nói về đề tài văn chương: Anh đã đọc nhiều sách về văn chương VN, vậy Anh bái phục nhà văn VN nào nhất?
Anh John bóp trán suy nghĩ rồi kể: Tôi thích nhất, ngưỡng mộ nhất, bái phục nhất là nhà văn Mạc Đĩnh Chi đời Trần đi sứ sang Tàu. Ông sang tới nơi thì có đám tang: một bà phi của vua Nguyên vừa chết. Người Tàu có ý thử tài của sứ giả VN nên đã sắp xếp mời ông tới viếng xác. Khi ông đứng trước thi hài, nguời Tàu mới trao cho ông một tờ điếu văn. Sứ giả VN mở tờ điếu văn ra thì chỉ thấy một trang giấy trắng với 4 chữ NHẤT. Ai cũng lo cho sự bẽ bàng của sứ giả VN. Nhưng Cụ Mạc Đĩnh Chi đã ung dung cao giọng nhìn vào 4 chữ nhất rồi đọc:
Thanh thiên nhất đóa vân
Hồng lô nhất điểm tuyết
Thượng uyển nhất chi hoa
Dao trì nhất phiến nguyệt
Y ! Vân tán, tuyết tiêu, hoa tàn, nguyệt khuyết!
nghĩa:
Nàng là một đám mây giữa trời xanh
Một bông tuyết trong lò lửa
Một bông hoa giữa vườn thượng uyển
Một vầng trăng trên mặt nưóc ao
Than ôi! Nay mây tàn, tuyết tan, hoa tàn, trăng khuyết !
Tôi chưa thấy có một nhà văn nước nào mà có thể đột hứng từ một trang giấy trắng với 4 chữ nhất mà làm ra bài thơ hay như vậy. Cả triều đình bên Tàu bái phục sứ giả VN và đã tặng ông bằng tiến sĩ ngay lập tức. Mạc đĩnh Chi có danh hiệu Lưỡng Quốc Trạng Nguyên từ đó.
Bài diễn thuyết của Anh John coi như chấm dứt bữa tiệc mừng các bà mẹ. Phe các bà liền gọi nhau ra ngồi trước cái TV bự của nhà cụ Chánh. Chủ nhà liền hỏi các bà định xem chương trình gì, các bà thưa là xem các buổi rước kiệu ở VN. Cô Cao Xuân lên tiếng: Cụ ơi, cụ có bao giờ xem chương trình mừng các lễ trọng ở VN chưa? Cụ ơi, cụ nên xem, linh đình, trọng thể và vĩ đại lắm. Cụ Chánh giơ tay không đồng ý ngay: Có, lão có xem. Ôi bây giờ ở VN các giáo xứ và các địa phận thi đua khoe khoang sự giàu có và muốn tạo kỷ lục. Nào là đội trống mấy trăm cái, nào là đội kèn cũng mấy trăm cái. Nào là kiệu cao ba tầng, sơn son thiếp vàng những 30 người khiêng. Nào là các hội đoàn bận lễ phục xanh đỏ rất đắt tiền. Vào nhà thờ thì thánh lễ có các ca đoàn rất đông, họ hát từ đầu lễ đến cuối lễ, giáo dân đến dự lễ thì tự nhiên biến thành khán giả thụ động. Theo cụ thì đây là những biểu hiện mà cụ nghĩ chỉ mang tính cách trình diễn, khoe khoang, cụ kết luận: Lão rất ghét những buổi lễ lạc này. Con cháu của cụ từ VN viết thư sang xin cụ cho tiền mua trống mua kèn, cụ liền trả lời KHÔNG ngay lập tức. Hiện nay ngày nào lão cũng xem các sinh hoạt của Giáo điểm Tin Mừng ở Nhà Bè, ngoại ô Saigon, của Ông Cha Trần Đức Long. Giáo điểm này hiện dang thu hút biết bao nhiêu giáo dân và người khác đạo từ khắp nơi đổ về. Nhà thờ lợp tôn lợp vải, các lễ lớn giáo dân đông tới mấy chục ngàn ngồi dưới mưa dưới nắng. Ông cha Long quản nhiệm, tuy bằng cấp đầy mình nhưng cuộc sống rât đơn sơ và khó nghèo, lời giảng rất bình dân dễ hiểu. Nhiều người thấy ông sống đạo như vậy thì biếu ông rất nhiều tiền, tiền vào tay ông rồi ông chuyển qua cho những ngưòi nghèo, bệnh hoạn, khuyết tật, đang cai xì ke ma túy. Lão hằng mong chớ gì VN có thêm mấy ông Cha Long nữa, ông số 2 cho Miền Trung, ông số 3 cho miền Bắc. Bây giờ là giai đoạn sống đạo, sống bằng việc làm, chứ không bằng khoe khoang trình diễn rước xách, kèn trống lọng loa. Cụ nào chưa biết về ông “Cha Long Nhà Bè” này xin mở Youtube “GĐTM , Giáo điểm Tin Mừng /Lòng thương xót Chúa”.
Cụ Chánh đã nói một hơi dài, ai cũng hiểu đây là tâm sự hằng ấp ủ trong lòng cụ lâu nay. Rồi cụ xin lỗi cả làng vì đã nói quá dài. Cụ quay vào anh John xin tiếp sức. Cụ bảo hôm nay lễ các bà mẹ, xin anh nói về đề tài các bà mẹ hay các bà vợ. Anh John nói ngay. Theo tôi thì một bà mẹ một bà vợ gương mẫu hiện nay chính là bà Melinda, vợ của tỷ phú Bill Gates. Chính bà đã hướng dẫn chồng trong việc dùng tiền làm việc bác ái. Người ta đã hỏi ông quyết định thông minh và đúng nhất trong đời ông là gì thì ông đáp ngay: Tôi đã lấy được đúng vợ. Bạn lấy được phụ nữ tốt và thông minh thì bạn sẽ thịnh vượng 3 đời. Rồi anh John tủm tỉm nhìn Chị Ba Biên Hòa vợ anh và nói: Mà chỉ một vợ thôi nha. Phe các bà vỗ tay rất lâu về lời tuyên bố này.
Anh John hỏi tiếp: Các bạn còn nhớ chuyện mất rìu không? Thấy dân làng tỏ ra không biết, anh liền kể: Rằng có anh tiều phu kia ngày ngày vào rừng đốn củi. Bữa đó trên đường về nhà, anh mệt quá nên đã ngồi xuống nghỉ bên bờ một cái giếng lớn. Chẳng may anh làm rớt cái rìu xuống giếng, giếng sâu vô phương tìm được. Mà mất rìu rồi thì làm sao chặt được củi để anh đem bán lấy tiền nuôi vợ con. Nghĩ tới đây thì anh khóc nức nở vì tuyệt vọng. Bỗng có bà tiên hiện ra. Vì biết anh là người lương thiện nên bà tiên đã cúi xuống giếng lấy lên một cái rìu bằng vàng và hỏi: Phải cái này không, anh liền lắc đầu, bà lại cúi xuống đưa lên một cái rìu bằng bạc, anh vẫn lắc đầu. Cuối cùng thì bà đưa lên chính cái rìu bằng sắt của anh. Anh nhận liền. Bà tiên liền nói: vì con là người thực thà, ta cho con cả cái rìu vàng và rìu bạc. Nói xong bà tiên biến mất. Anh đem cả ba cái rìu về nhà, vợ con anh vui mừng hết cỡ. Ngày hôm sau cô vợ đòi chồng dẫn ra cái giếng thần. Nàng sung sướng hạnh phúc quá nhưng chẳng may nàng sẩy chân rơi xuống giếng. Anh chồng biết mình vô phương vớt được vợ lên nên lại lăn ra khóc như hôm qua. Bà tiên lại hiện ra và giúp anh như hôm qua. Bà đem lên một cô gái đẹp hết sức và hỏi anh đây có phải là vợ không, anh liền gật đầu nhận liền. Bà tiên ngạc nhiên về việc này, bà hỏi anh tại sao nói láo. Anh tiều phu trả lời: Thưa con sợ sự việc sẽ giống như hôm qua, bà sẽ cho con thêm hai cô nữa , tức là bà sẽ cho con cả ba cô đem về làm vợ thì việc này quá sức con. Hiện con chỉ có một vợ mà đã chới với!
Cả làng nghe xong liền vỗ tay râm ran. Cô Tôn Nữ chỉ anh John rồi hỏi Chị Ba: Có phải anh John là chàng tiều phu của Chị không? Chị Ba đỏ mặt, chớp chớp mắt mà không nói gì.
Anh John xin hết và xin ông ODP nói tiếp. Ông bảo ông vừa nói chuyện với một ông bạn già bên Mỹ. Ông này ngang tuổi ông nhưng còn rất khỏe. Ông luôn cổ võ các cụ cao niên theo gương ông: tập thể dục và đi bộ nhiều. Ông ta đã đọc cho ông một đoạn thơ nghe rất tếu:
Tập nhiều thì khoẻ nhiều
Tập ít thì khoẻ ít
Không tập thì hết đường nhúc nhích.
Kính chúc các cụ một mùa xuân hạnh phúc. Nói tới hạnh phúc, xin tặng các cụ lời rất hay và ý nghĩa của một triết gia:
Happiness is not tomorrow, it is now.
Happiness is what you are, not what you have.
Trà Lũ