Chủ tich Trung Quốc Tập Cận Bình trên màn ảnh lớn ở Đại sảnh đường, Bắc Kinh, ngày 3/03/2019. REUTERS/Jason Lee

Trung Quốc lạm dụng luật pháp, dân Hồng Kông thách thức Bắc Kinh, khủng hoảng Sudan đang bị quốc tế hóa, nhân tài ngày càng đông trong làn sóng di dân nhập cư vào các nước giàu, biết thiên nhiên bị rác thải nhựa hủy diệt dần nhưng nhân loại không có cách ngăn chận, đó là những chủ đề được báo chí Pháp đề cập và phân tích sâu rộng hôm nay.
Trung Quốc :Đảng lãnh đạo, toà tuyên án
Vì các quyền tự do, dân Hồng Kông xuống đường chống luật dẫn độ và qua đó là chế độ luật pháp tùy tiện của Trung Quốc. Bắc Kinh cáo buộc « thế lực nước ngoài » giựt dây phong trào phản kháng từ mấy ngày qua.
Để hiểu rõ vì sao cả triệu người xuống đường, có lẽ phải xem trước bài phân tích « Những bước nhỏ của Trung Quốc về luật quốc tế » trên Le Monde.
Theo nhà báo Frédéric Lemaître, sáng kiến « Một vành đai, Một con đường » của Tập Cận Bình đặt ra nhiều nghi vấn rất quan trọng, trong đó có câu hỏi then chốt: nếu có bất đồng về quyền lợi thì dựa vào luật pháp nước nào ? Câu trả lời tương đối giản dị : luật Trung Quốc.
Tuy nhiên, biết hệ thống luật pháp quốc gia còn đầy thiếu sót, chính quyền Trung Quốc « nỗ lực khắc phục ». Năm 2018, Toà Án Tối Cao thành lập hai toà đặc biệt đặt tại đặc khu kinh tế Thâm Quyến, và  Tây An, điểm xuất phát của con đường tơ lụa, chuyên xử các vụ tố tụng trong thương mại quốc tế. Vụ án đầu tiên, cuối tháng 05, không liên quan gì đến « Một vành đai, Một con đường » : hai công ty nước giải khát của Thái Lan kiện nhau, bên bị cáo có cơ sở ở đảo Virgo. Thế nhưng, Bắc Kinh làm ồn ào, muốn báo chí quốc tế chú ý đến để chứng minh là Trung Quốc đang tìm cách sánh vai, chen chân với Singapore, Paris và Luân Đôn.
Ngoài các vụ tranh chấp thường xảy ra, hai toà thương mại quốc tế của Trung Quốc còn đứng ra làm trọng tài và mời một nhóm chuyên gia làm cố vấn, gồm 13 người Trung Quốc và 18 người nước ngoài, trong đó có hai luật gia Pháp. Theo một luật gia quốc tế am tường luật thương mại quốc tế, Trung Quốc bắt đầu tham gia nhiều hơn vào lãnh vực này theo chiều hướng đa nguyên hóa để bảo vệ quyền lợi.
Trước đây, toà án Trung Quốc buộc phải sử dụng tiếng Hoa trong các văn kiện, nay tiếng Anh được chấp nhận. Nhưng vấn đề là trong khi ở Singapore, thẩm phán và luật sư có thể là người ngoại quốc, thì ở toà Trung Quốc, chỉ có thẩm phán và luật sư người Trung Quốc mà thôi. Theo luật sư Pháp gốc Hoa Tao Jing Zhou, tuy có chút tiến bộ, Trung Quốc vẫn cố làm hết sức để buộc thẩm pháp áp dụng luật Trung Quốc trong các vụ phân xử và đặt dưới thẩm quyền của chánh án Toà Án Tối Cao.
Thế mà, trong bản báo cáo thường niên hồi tháng ba, chánh án Châu Cường tái khẳng định : đảng Cộng sản là « lãnh đạo tuyệt đối » của tư pháp.
Cuối cùng thì dù là trong lãnh vực thương mại hay trong các lãnh vực kinh tế, Trung Quốc vẫn cố thủ trong chế độ độc đảng, hoàn toàn không tôn trọng tam quyền phân lập, Le Monde kết luận.
Theo RFI