Trong số các ứng cử viên Tổng Thống thuộc đảng Dân Chủ hiện có bà Elizabeth Warren đứng hạng thứ ba. Điểm nổi bật trong chương trình ứng cử của bà Warren là “I’ve got a plan” [1] vì bà có sẳn câu giải đáp cho đủ mọi vấn đề hóc búa từ đánh thuế nhà giàu, kiểm soát các tập đoàn đa quốc gia, trừng trị các chủ công ty phạm pháp, bảo đảm mọi người dân có nhà ở, giảm học phí đại học, cắt nợ cho sinh viên, giải quyết nạn ghiền thuốc phiện (opioid), giảm thiểu rủi ro khi sanh đẻ, gởi trẻ giá rẻ, v.v… Bà còn đề ra một chương trình trị giá 2000 tỷ USD để giải quyết biến đổi khí hậu [2].


Như vậy là nước Mỹ nếu bầu bà Warren làm Tổng Thống thì “đồng bào đừng có no (lo) cứ để cho nhà nước no (lo).”


Ứng cử viên hạng nhì trong đảng Dân Chủ là ông Bernie Sanders vốn tự xem thuộc thành phần Dân Chủ Xã Hội (Social Democrat) [3]. Các điểm nổi bật nhất trong chương trình tranh cử của ông gồm bảo hiểm sức khỏe cho mọi người dân (Medicare-for-all) và  miễn học phí ở bậc Đại Học [1]. Ông chưa cho biết tiền sẽ lấy đâu ra hưng nếu tăng thuế vẫn không đủ thì ông Sanders theo chủ thuyết Tiền Tệ Tân Thời (Modern Monetary Theory) [4] tức là nhà nước Mỹ cứ tự tiện…in tiền để xài, lý do vì Hoa Kỳ vay nợ bằng đô-la nên có thể in thêm đô-la để trả nên không bao giờ quịt nợ ai.



Bà Warren và ông Sanders thuộc cánh tả nên chống lề lối mậu dịch lái buôn của Trung Quốc nhằm bảo vệ cho công ăn việc làm của giới thợ thuyền của dân Mỹ. Chỉ có ông cựu Phó Tổng Thống Joe Biden - hiện dẫn đầu trong số các ứng cử viên thuộc đảng Dân Chủ - lại tuyên bố một câu bất ngờ ngay trong những ngày đầu ra tranh cử rằng Trung Quốc không phải là đối thủ thương mại của Mỹ! [5] Tuy vậy ông Biden không ngây ngô nhưng thể hiện quan điểm của giới tinh hoa toàn cầu hóa (global elites) trong nước Mỹ rằng thương mại toàn cầu và buôn bán với Trung Quốc là có lợi…cho họ (cho dù hàng triệu công nhân Hoa Kỳ bị thất nghiệp).


Như vậy để đối phó với trào lưu dân túy (populist) cánh hữu của Tổng Thống Trump nên đảng Dân Chủ bị đẩy sang chủ nghĩa xã hội (socialist) phe tả của ông Sanders và bà Warren. Chỉ còn ông Biden thuộc cánh trung tả (center left) theo khuynh hướng toàn cầu hóa: hợp tác quốc tế, giao thương quốc tế, sen đầm quốc tế tức là lo cho quốc tế nhiều hơn nước Mỹ.


Cho nên giữa nước Mỹ trên hết (America First) của Trump, nước Mỹ xã hội chủ nghĩa (socialist America) của ông Sanders và bà Warren và nước Mỹ quốc tế hóa (globalist America) của Joe Biden thì lá phiếu của mỗi người dân sẽ chọn ai?

Đoàn Hưng Quốc
_____________
[1] Democrats are betting big on big plans for 2020 – CNN 06/11/2019
[2] I Want to Live in Elizabeth Warren’s America – NY Times 06/05/2019
[3] Sanders to Outline 'What Democratic Socialism Means to Me – NewsMax 06/13/2019
[4] Modern Monetary Theory Finds an Embrace in an Unexpected Place: Wall Street – NY Times 04/05/2019
[5] Biden downplays Chinese economic competition, CNN May 02-2019