Tư liệu: Người tị nạn Rohingya băng qua các ruộng lúa sau khi vượt biên giới vào Bangladesh để tránh bạo lực. Ảnh chụp ngày 1/9/2017 (AP Photo/Bernat Armangue, File)
Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận đã cắt đáng kể số người tị nạn được tiếp nhận vào Hoa Kỳ từ 30,000- vốn đã là một mức thấp kỷ lục, xuống chỉ còn 18,000 người trong năm 2020, theo thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao thứ Năm 26/9.
Như vậy, chính quyền Tổng thống Trump định mức trần về số người tị nạn được vào Hoa Kỳ định cư ở mức thấp nhất trong lịch sử 40 năm của chương trình tị nạn Mỹ, khi quyết định chỉ tiếp nhận 18,000 người trong tổng số 368,000 đơn xin tị nạn dự kiến sẽ nhận được trong năm tài chánh tới.
Con số vừa kể chỉ là một tỷ lệ nhỏ so với mức trần do Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama đặt ra vào năm 2016, là 85,000 người.
Chính quyền Trump nói họ dồn nỗ lực để hỗ trợ người tị nạn tại những nơi họ tập trung, và đơn cử gánh nặng của các cuộc di cư bất hợp pháp đối với các tài nguyên của Mỹ.
Trong thông cáo báo chí, Bộ Ngoại giao nói sẽ vô trách nhiệm biết bao nếu Mỹ tìm một số lớn người tị nạn ở nước ngoài để cho định cư trong khi ‘đang diễn ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo và an ninh tại biên giới phía Nam’. Phân nửa số tiền được cam kết để xây bức tường biên giới được trích ra từ các dự án quốc tế đã lên kế hoạch.
Quyền Bộ trưởng An ninh Nội địa Kevin McAleenan nói mức trần được đề nghị cho năm 2020 sẽ cho phép Bộ giải quyết “cuộc khủng hoảng tị nạn vẫn tiếp diễn tại biên giới phía Nam.”
Năm ngoái, chính quyền của Tổng thống Trump đã hạ thấp đáng kể mức trần tiếp nhận người tị nạn xuống còn 30,000 người cho năm tài chánh 2019, vốn là mức thấp nhất vào thời điểm đó.
Các tổ chức nhân quyền đã lên án quyết định của chính phủ Trump, nói rằng đó là một quyết định độc ác mà động cơ dựa trên ý thức hệ hơn là một chính sách hành chánh hợp lý.
Một cựu quan chức Bộ ngoại giao có nhiều kinh nghiệm về các vấn đề tị nạn nói với đài NBC:
“Không có bất cứ lý do gì có thể biện minh cho con số thấp kỷ lục đó. Bộ Ngoại giao đã chứng minh là họ có thể tiếp nhận 30,000 người tị nạn trong năm nay, và không có bất cứ yếu tố nào khả dĩ có thể buộc Mỹ phải hạ con số đó xuống thấp hơn.”
Các tổ chức bênh vực người tị nạn nói mức trần mới, phối hợp với kế hoạch dành riêng một số chỗ cho các đương đơn đặc biệt, có nghĩa là hàng ngàn người đã qua thanh lọc an ninh và được chấp thuận cho định cư, sẽ bị chặn lại, không được nhập cư.
Hội Hỗ trợ Tị nạn Do Thái nói trong một tuyên bố rằng ông Trump “hành động vì sợ hãi hơn là chứng minh sức mạnh.”
Ông David Miliband, Chủ tịch Ủy ban Cấp cứu Quốc tế hôm thứ Năm nói “đây là một ngày đau buồn cho nước Mỹ.” Ông nói:
Trại tị nạn người Syria ở thung lũng Bekaa, phía đông Lebanon, ngày 23/4/2019.
“Cho người tị nạn định cư là cung cấp sợi giây cứu mạng cho những người tị nạn dễ bị tổn thương nhất vào một thời điểm khủng hoảng toàn cầu. Từ trước tới nay, chương trình bảo đảm an toàn cho các thành phần bị đàn áp- thể hiện các giá trị của Mỹ trong thực hành- vẫn được sự ủng hộ của lưỡng đảng.”
Ông Miliband khẩn khoản quốc hội thông qua đạo luật GRACE, đặt mức trần tối thiểu là 95,000 người được nộp hồ sơ xin tị nạn.
Bản tin NBC nói quyết định cắt giảm số người tị nạn xuống mức thấp kỷ lục đánh dấu một bước ngoặt với các chính phủ Mỹ tiền nhiệm, cả Dân chủ lẫn Cộng hòa, và là thêm một chiến thắng đối với Stephen Miller, cố vấn cấp cao của ông Trump, cha đẻ của chính sách di trú khắc nghiệt, và chiến dịch giảm thiểu tối đa người tị nạn được nhận vào Mỹ.
Chính quyền Trump vẫn cho rằng người tị nạn đặt ra một mối đe dọa an ninh, nhưng các cựu giới chức tình báo và các chuyên gia nghiên cứu về các cộng đồng tị nạn nói rằng không có chứng cớ để đi tới kết luận đó.
Đài NBC trích các nguồn tin nói rằng hồi tuần trước, Bộ Quốc phòng Mỹ chống lại quyết định cắt giảm mức trần tị nạn, và nhất mực đòi dành riêng 6000 chỗ cho những người Iraq đã từng hợp tác với quân đội Mỹ trong tư cách là thông ngôn viên hoặc các công việc khác.
Theo các nguồn tin này, các giới chức quốc phòng đã tìm cách bênh vực lập trường rằng nhận người tị nạn phục vụ các quyền lợi an ninh của nước Mỹ, và là một cách để hậu thuẫn các đồng minh phải đối phó với làn sóng tị nạn chạy trốn xung đột vũ trang, và cổ vũ cho sự ổn định tại các điểm bất ổn trên thế giới.
Theo VOA
