Ở đời thường hay đời chánh trị nhiều khi hay không bằng hên. Mỹ nói chung và TT Trump nói riêng của Mỹ đang vừa được cái hay lẫn cái hên trong cơn khủng hoảng dầu lửa do phiến quân tấn công vào hệ thống lọc dầu của Á Rập Saudi, hư hại khá nhiều.
Hai nước Mỹ và TC đang chiến tranh thương mại mà việc sản xuất hàng hoá, phân phối thì cần xăng dầu như con người cần nước uống. Mỹ có kho dự trữ xăng dầu chiến lược an toàn rất lớn có thể xài rất lâu. Mỹ cũng là nước sản xuất xăng dầu nhiều nhứt thế giới nhờ phát minh ra kỹ thuật tân tiến, độc đáo khai thác dầu trong đá phiến.
Còn TC xài xăng dầu nhiều như Mỹ nhưng phải nhập cảng từ Trung Đông. Nên khủng hoảng xăng dầu do phiến quân tấn công vào hệ thống khai thác và lọc dầu lớn của Á Rập Saudi là lợi cho Mỹ và hại cho TC. Nhứt là Mỹ đang trong thời gian đương đầu với TC trong chiến tranh thương mại cả năm rồi và chiến tranh Biển Đông có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Khủng hoảng dầu thì giá dầu thế giới tăng vọt. Tạo lợi thế cho Mỹ nói chung và TT Trump nói riêng đang mùa tái tranh cử. Giá dầu thế giới trong phiên đầu tuần bất ngờ tăng vọt thêm 12-13% sau khi nhóm vũ trang Houthi, được cho là được hỗ trợ bởi Iran, đã có một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào giếng dầu lớn thứ 2 và nhà máy lọc dầu tại Abqaiq, Ả Rập Xê út (Saudi Arabia), đất nước cung ứng khoảng 5% dầu thế giới.
Loại dầu WTI tăng giá mạnh từ dưới 55 USD/thùng cuối tuần trước lên trên ngưỡng 60 USD/thùng. Trong khi dầu Brent tăng giá mạnh hơn với gần 8 USD lên trên ngưỡng 68 USD/thùng.
Giới đầu tư lo ngại giá dầu tăng sẽ tác động đến chi phí đầu vào của nền kinh tế các nước vốn đang trầy trật tìm đường thoát khỏi nguy cơ suy giảm tăng trưởng, thậm chí suy thoái.
Saudi Arabia là nước sản xuất dầu lớn thứ 2 trên thế giới và là đồng minh của Mỹ tại khu vực Trung Đông. Saudi Arabia cũng chính là nước đẩy mạnh sản lượng khai thác dầu trong vài năm gần đây và khiến giá dầu tụt từ ngưỡng 120 USD/thùng năm 2014 xuống dưới 30 USD hồi đầu năm 2016. Sản lượng dầu của Saudi Arabia vài năm gần đây đều trên 10 triệu thùng/ngày, có lúc đe dọa vượt Nga để trở thành thành nước sản xuất lớn nhất thế giới. Nhưng bổng nhiên có cơn khủng hoảng dầu do phiến quân gây ra.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/9 cho biết, Mỹ có thể sử dụng kho dự trữ dầu chiến lược để làm giảm giá dầu. Số lượng sẽ được xác định sau. Mỹ cũng chờ những đánh giá từ chính quyền Saudi Arabia.
Giá dầu tăng tác động tiêu cực lên nền kinh tế thế giới, trong đó có Mỹ. Tuy nhiên, giá dầu tăng cũng giúp Mỹ hưởng lợi nhieu hơn bôi phần từ việc xuất cảng dầu mỏ, nhất là dầu khí từ đá phiến vốn giúp nước Mỹ trở thành đối tác lớn trên thị trường dầu mỏ thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng rất lớn do nền kinh tế TC thứ 2 trên thế giới đang trong công cuộc phát triển mạnh theo chiều rộng.
Bên cạnh mở kho dầu dự trữ chiến lược, Mỹ còn một cách khác để tăng nguồn cung bù đắp phần dầu thiếu hụt từ Saudi Arabia là nới lóng lệnh trừng phạt cho phép Iran xuất khẩu dầu mỏ. Tuy nhiên, đây là một điều có lẽ chính quyền TT Trump sẽ không bao giờ thực hiện. Không lý do gì Mỹ nối giáo cho giặc, Iran và TC đang là đối địch của Mỹ.
Vì dầu mỏ cũng được xem là một quân bài của ông Donald Trump trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, bên cạnh “vũ khí” quan thuế. Gần đây, thương mại Mỹ-Trung có dấu hiệu hạ nhiệt sau khi 2 bên đồng ý tái đàm phán vào tháng 10 tới.
Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa 2 cường quốc còn rất lớn. Với chiến thuật tiên hạ thủ vi cường, đánh trường kỳ, đa diện của Mỹ, Trung Cộng đã thấm đòn, hụt hơi. Chiến tranh thương mại mà Mỹ tấn công TC không phải chỉ có mục tiêu cục bộ ngắn tầm là thương mại, quan thuế mà có mục tiêu tổng hợp là ngăn chận đà bành trướng của TC trên thế giới. Mỹ đánh Hoa Vi vì Hoa Vi của TC đang khống chế hệ thống 5G của Kỹ thuật tin học, dùng Hoa Vi làm gián điệp cho TC.
Mỹ chuẩn bị đánh TC ở Biển Đông để bảo vệ tự do hàng hải, hàng không là quyền lợi cốt lõi của các nước trong đó có Mỹ. Vì TC mưu toan chiếm cứ, quân sự hoá, khống chế con đường hàng hải huyết mạch này trên Á châu Thái bình dương.
Mỹ chống TC ở vùng biên giới phía tây của TC. Mỹ kết nối với Mông Cổ, Tây Tạng để phát động chiến tranh khuấy rối chống TC chà đạp nhân quyền của các dân tộc như Duy ngô nhĩ bị TC cướp nước, thôn tính, sáp nhập thành một tỉnh của TC.
Trong nhiều năm gần đây, không chỉ công nghệ, một trong những điểm tranh chấp giữa Mỹ và Trung Quốc chính là giá dầu và nguồn cung dầu mỏ. Vấn đề trên Biển Đông cũng cho thấy có liên quan tới việc kiểm soát tuyến hàng hải huyết mạch cũng như việc khai thác và nhập cảng dầu mỏ của Trung Quốc.
Biến động bất ngờ, Mỹ được lợi còn TC bị hại. Sáng kiến Một vành đai một con đường bao gồm cả trên bộ và trên biển của TC cũng đều gắn với những dự án đưa dầu mỏ về Trung Quốc, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng của Trung Quốc, tránh chịu tác động từ Mỹ.
Còn Mỹ rút khỏi thỏa thuận nguyên tử giữa năm 2018, Mỹ đã tái trừng phạt Iran nhằm kềm chế nước này từ bỏ việc theo đuổi chương trình nguyên tử mà, đồng thời cũng để kiểm soát Iran cung cấp dầu mỏ cho Trung Quốc.
Việc giá dầu tăng trở lại (nếu lên 70 USD/thùng) không chỉ giúp Mỹ gây áp lực lên Iran mà còn cả Trung Quốc, trong khi có thể giúp các nhà sản xuất dầu khí đá phiến Mỹ có lãi và mở rộng sản xuất, đảm bảo sức mạnh năng lượng cho cường quốc số 1 thế giới, mang lợi ích cho ông Donald Trump và đảng Cộng hòa.
Trong vài năm gần đây, từ một nước nhập cảng năng lượng lớn nhất thế giới, Mỹ đã trở thành nước xuất khẩu năng lượng và có thể trở thành nước xuất khẩu ròng năng lượng lớn nhất thế giới vào năm 2020.
Vi Anh
