Dù bạn thích hay không thích chính trị chính chính trị vẫn quyết định phần lớn số phận của bạn. Cuộc sống của bạn trong thể chế dân chủ và tự do chưa hẳn tốt như bạn mong muốn nhưng cuộc sống của bạn trong thể chế độc tài chắc chắn không tốt. Nếu bạn muốn cải số của mình trong chế độ độc tài bạn nên góp phần tham gia trong khả năng và tấm lòng của mình vào nỗ lực tập thể để dẹp tan chế độ độc tài và rồi khởi công xây dựng thể chế mới đặt trên nền tảng dân chủ và tự do.

Dầu bôi trơn chế độ độc tài tuyệt vời nhất chính là bạn người nói “Mình cũng chẳng làm được gì. Kệ họ muốn làm gì thì làm.” Lời của bạn là sự khích lệ lớn lao dành cho chế độ mà cảm thấy thấy rất hạnh phúc và vững lòng vì có rất nhiều người nói như bạn.

Bạn than thở chuyện đường ngập, nạn hối lộ hoành hoành, giáo dục thành phản giáo dục, môi trường bị băng hoại, thực phẩm bị đầu độc, y tế là ác mộng, công an bạo hành… Nhưng bạn chẳng có quyền gì để thay đổi các tệ nạn này vì dưới chế độ độc tài trong thế kỷ hai mươi mốt bạn được thực thi hai quyền duy nhất- quyền than thở và quyền đau khổ. Khi bạn chẳng muốn than thở và không chịu đựng được đau khổ nữa, bạn còn có thể thực thi một quyền dự phòng cuối cùng nếu bạn giàu có hay nếu bạn có cơ hội- quyền rời bỏ quê hương để định cư ở nước ngoài.


Chế độ ra sức làm cho xã hội không quan tâm đến chính trị, biến sự thờ ơ chính trị này thành “đức tính” của đa số mọi người. Bạn là công dân khi bạn tham gia vào chính trị, bạn chỉ là thần dân khi bạn cứ ngồi bên lề than thở và đau khổ. Chế độ hiểu than van mà không hành động tất chỉ dẫn đến tuyệt vọng và cam phận. Sự tuyệt vọng và cam phận này của bạn và nhiều người như bạn là lá chắn vững chắc nhất bảo vệ sự trường cửu của chế độ.


Chế độ độc tài không bao giờ sợ Mỹ hay Phương Tây. Chế độ luôn luôn sợ chính nhân dân mình nhất vì họ sợ bị lật đổ. Cho nên chế độ rất thích những người như bạn, người không bao giờ nhìn quá cái cổng nhà mình và người buông xuôi mọi sự trong men rượu và tiếng thở dài.


Bạn ghét chế độ nhưng vì nhiều lý do “chính đáng” bạn không muốn làm gì thì chẳng khác nào một người đánh cuộc với số phận tất yếu mà chắc chắn rủi nhiều hơn may. Hay nói cách khác bạn đặt số phận của mình dưới bóng bao trùm của chế độ. Bạn ghét chế độ nhưng bạn không có can đảm thoát ra cái bóng của nó. Như thế bạn tồn tại bấp bênh dưới cái giá treo cổ mà bạn góp phần dựng lên bằng thái độ bàng quan và sự thờ ơ chính trị của mình.


Rồi từ đấy bạn đâm ra bắt đầu mơ màng về sự tất yếu của lịch sử. Bạn tự sướng rằng chế độ độc tài chắc chắn sẽ sụp đổ. Nhưng lịch sử tất yếu chắc chắn sẽ không bao giờ diễn ra nếu bạn và sau này con bạn cứ đứng bên lề. Chế độ sẽ vững như cái cối đá lớn mà đã và đang và sẽ đè lên và nghiến nát số phận bấp bênh của bạn và con cái bạn. Bạn giống như con nai đứng sững và ngơ ngác giữa đường trong bóng đêm nhìn ánh đèn xe hơi đang tiến đến gần.


Những người như bạn hãy chọn thái độ tích cực về chính trị để thay đổi số phận riêng và chung của mọi người. Cùng lên đường và cùng hành động cho tương lai chung tốt đẹp hơn hiện tại mà càng lúc càng nặng nề và u ám này là sự thúc giục và tiếng gọi của mỗi người và mọi người còn xem mình là công dân. Người Châu Phi thường nói: "Nếu bạn muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Nhưng nếu bạn muốn đi xa, hãy đi với người khác." Chúng ta hãy đi cùng với nhau để đi thật xa trên con đường đấu tranh gian nan để sáng tạo số phận của mình. Cùng nhau ngồi bên lề than thở hay cùng nhau lên đường sẽ quyết định số phận về sau của chúng ta như thần dân hay công dân và sinh mệnh của Việt Nam như nô lệ hay độc lập trong tương lai.

Trần Quốc Việt