Sinh năm 1954 tại một nơi buốt giá của xứ Thụy Ðiển, anh tạ thế khi mới 50 vì một cơn đau tim. Một năm sau, cuốn truyện trinh thám đầu tay của anh mới được xuất bản và gây chấn động trong thế giới văn chương. Dưới tựa đề Thụy Ðiển là Những Người Ðàn Ông Thù Ghét Ðàn Bà, cuốn truyện được quảng bá toàn cầu qua cái tên Anh ngữ là Cô Gái Xâm Hình Rồng. Tiếp theo là cuốn Cô Gái Ðùa Với Lửa xuất bản năm 2006 và đem lại giải thưởng trinh thám hay nhất trong năm 2006. Cuốn thứ ba và sau cùng có tên là “Nổ Tung Lâu Ðài Ảo” được độc giả Anh ngữ biết dưới tên là Cô Gái Ðạp Tổ Ong. Bộ truyện này đang thuộc loại bán chạy nhất.
Diễn viên người Anh, Daniel Craig (trái) và diễn viên người Mỹ, Rooney Mara, hai nhân vật đóng trong phim Cô Gái Xâm Hình Rồng, dựa trên cốt truyện của tác giả người Thụy Ðiển, Stieg Larsson. (Hình: Pierre Verdy/AFP/Getty Images)Sinh thời, Larsson cho biết rằng anh chịu ảnh hưởng của các nhà văn viết trinh thám Anh Mỹ. Chúng ta nghĩ rằng có lẽ anh chưa đọc truyện Kim Dung. Nhưng không hiểu sao, người viết này vẫn cho rằng anh viết như Kim Dung. Và còn hay hơn Kim Dung!
Trước khi viết trinh thám, Stieg Larsson là nhà báo có một số truyện ngắn và là người lý tưởng, mê chủ nghĩa cộng sản và thù ghét tài phiệt hay các lãnh tụ cực hữu. Chuyện ấy không lạ trong thế giới an bình của các nước sống xa thảm kịch.
Ðáng chú ý hơn, Larsson lại có sự ái ngại dành cho các thiếu nữ nạn nhân của những người đàn ông hiếu sắc và bệnh hoạn. Không chỉ ái ngại về số phận của các cô gái bị khai thác tình dục như nô lệ, Larsson còn viết truyện đề cao nạn nhân.
Khi ấy, anh viết với tài nghệ của Kim Dung, cũng theo lối diễn tả sự thông minh sắc xảo đến rợn người của các cô gái, bên cạnh âm mưu gian ác của lũ tà ma lớn tuổi và sự ngờ nghệch của những người đàn ông tử tế. Nhất là các nhà báo ngây ngô!
Ba cuốn truyện trinh thám được gọi là “loạt truyện Millenium” vì xoay quanh tạp chí cùng tên ở trong truyện và một nhà báo lý tưởng hiền lành. Nhưng nhân vật chính lại là Lizbeth Salander, cô gái xâm hình rồng, đùa với lửa và đá vào tổ ong!
Cả ba cuốn truyện đều đã được quay thành phim hỗn hợp Thụy Ðiển và Ðan Mạch, với nàng Noomi Rapace thủ diễn vai Lizbeth. Ðiện ảnh Hoa Kỳ theo đó thực hiện cuốn đầu vào năm 2011 với Daniel Craid trong vai anh nhà báo và Rooney Mara trong vai Lizbeth. Cả hai nữ diễn viên Rapace và Mara đều xuất sắc như nhau là nhờ cá tính độc đáo của nhân vật Lizbeth Salander.
Y như trong nhiều cuốn võ hiệp, cô bé Lizbeth là nạn nhân của nhiều tầng áp bức và oan nghiệt còn ghê tởm hơn những truyện đen tối nhất của Kim Dung. Ðó là sự áp bức của người cha ưa bạo hành và cả chế độ quản lý để cải tạo trẻ bụi đời.
Từ đó, cô bé bụi đời phát triển khả năng sinh tồn và sự câm nín lạnh lùng để trau dồi lấy võ công thượng thừa trong kỹ thuật điện toán.
Nàng Lizbeth này còn dữ hơn Lý Mặc Thu, mưu mô hơn Triệu Minh và Hoàng Dung cộng lại, tai quái hơn Hương dược xoa Mộc Uyển Thanh mà lại chung tình còn hơn nàng A Tử. Thật ra, nàng có cái tâm của Tiểu Long Nữ! Ngần ấy đặc tính kết tụ vào một thiếu nữ mảnh khảnh, nặng có bốn chục ký, kể cả một chùm khoen tai khoen mũi và mái tóc rất “punk.”
Ðối thủ của nàng là những nhân vật khét tiếng của danh môn chính phái. Toàn những đại gia tài phiệt mắc bệnh tâm thầm của quỷ, hay trùm mật vụ Thụy Ðiển đã bao che tội ác và truy lùng cô bé vô tội. Trong cuộc điều tra còn ly kỳ hơn truyện “Thủ lãnh Ðại ca” của Thiên Long Bát Bộ, nàng Lizbeth có sự hỗ trợ của vài người tử tế. Như các nhân vật tử tế loại Vô Kỵ hay Lệnh Hồ Xung, họ là những kẻ ngây ngô luôn luôn chậm tìm ra sự thật và thoát chết là nhờ may, hay nhờ cô gái xâm hình rồng!
Quỳnh Giao đã xem ba cuốn phim của Thụy Ðiển qua phụ đề Anh ngữ và đang xem lại cuốn phim của Hoa Kỳ trong khi ngấu nghiến tìm đọc ba cuốn truyện của Larsson qua bản dịch tiếng Anh.
Mới chỉ bước vào thế giới u uất của Larsson thì đã thấy tác giả muốn phơi trần sự thật đen tối của một xã hội mọi người cho là tử tế hiền lành, với lối tả chân lợm giọng. Nhưng quý độc giả hãy yên tâm, đây là loại truyện “có hậu.” Và phần thánh thiện nhất, tác giả nhường cho vai nữ. Ít có truyện nào mà nữ nhân vật lại xuất thần nhập hóa như Lizbeth Salander, với cái tâm rất lành. Kẻ thù rơi rụng như bầy ong độc ở chung quanh mà không phải do nàng ra tay hạ sát.
Người viết chỉ mong Kim Dung sẽ có lúc đọc truyện Larsson. Biết đâu là ông có hứng lúc về già mà viết thêm một truyện về nàng nữ hiệp có xâm hình rồng ở trên lưng?
Theo báo Người Việt
