Nến được thắp tối 22/12/2019 gần một đài kỷ niệm các liệt sĩ trong cuộc Cách Mạng Rumani năm 1989 tại thủ đô Bucharest. Inquam Photos/Octav Ganea via REUTERS

Khoảng một ngàn người hôm qua 22/12/2019 đã xuống đường tại Bucarest để tưởng niệm những người Rumani bị chết trong cuộc cách mạng tháng 12/1989, đòi hỏi đưa ra ánh sáng các sự kiện đẫm máu sau khi nhà độc tài Nicolae Ceausescu bị lật đổ.


Những người biểu tình dành một phút mặc niệm tại quảng trường Cách Mạng, rồi thả hàng trăm quả bóng màu trắng tượng trưng cho « linh hồn của 1.142 người đã bị sát hại » cách đây 30 năm. Sau đó tên của các nạn nhân được đọc và chiếu lên tường của tòa nhà từng là trụ sở của Trung ương Đảng Cộng Sản Rumani.
AFP dẫn lời một người biểu tình cho biết « chính nhờ những người đã bị chết hồi tháng 12/1989 mà nay người Rumani được sống trong một đất nước tự do ». Một người khác bày tỏ lòng biết ơn đối với « những thanh niên vô tội đã bị sát hại tàn nhẫn », mà « một ngày nào đó sự thật sẽ được sáng tỏ ».
Tổng thống trung hữu Klaus Iohannis cũng tuần hành với người biểu tình, và nhiều bộ trưởng đã đặt vòng hoa, nến trước một đài kỷ niệm các nạn nhân. Trước đó ông Iohannis tuyên bố : « Chúng ta muốn biết sự thật về sự kiện tháng 12/1989, các thủ phạm sẽ bị xét xử và công lý được thực thi ».
Cho đến ngày 22/12/1989, quân đội và cảnh sát đã bắn vào đám đông theo lệnh của tổng bí thư kiêm tổng thống Nicolae Ceausescu. Nhưng trong số các nạn nhân có đến trên 900 người đã bị giết sau khi nhà độc tài đã bị lật đổ, vào lúc một quan chức cộng sản khác là Ion Iliescu lên nắm quyền.


Ông Iliescu được bầu làm tổng thống ba nhiệm kỳ liên tiếp (năm 1990, 1992 và 2000), từ tháng 11/2019 đã bị đưa ra xử vì « tội ác chống nhân loại ». Ông ta bị tố cáo đã tổ chức « một loạt hoạt động đánh lạc hướng và bóp méo thông tin để có được tính chính danh trước nhân dân ». « Iliescu bị kết án vì bàn tay đẫm máu » - người biểu tình hôm qua đã hô vang.
Nhiều người cho biết đã chứng kiến Iliescu đọc diễn văn ở ban-công tòa nhà Trung ương Đảng hôm 22/12/1989, trước khi nổ ra những loạt đạn - mà xuất xứ cho đến nay vẫn chưa rõ - làm nhiều người tử thương. Chính trên nóc tòa nhà này, tổng bí thư Ceausescu và vợ là bà Elena đã chạy trốn bằng trực thăng cách đó vài tiếng đồng hồ, trong khi mấy chục ngàn người dân phẫn nộ vẫn đang bao vây. Một hôm trước đó, khoảng năm chục người đối lập với chế độ đã bị bắn chết hoặc bị xe tăng nghiền nát.
Lần đầu tiên kể từ 30 năm qua, tòa nhà đã mở cửa cho công chúng tham quan hôm qua, Chủ nhật. Người dân Rumani có thể nhìn tận mắt văn phòng của Ceausescu và tầng hầm với những xà lim giam giữ các nhà đối lập.
Cuộc nổi dậy của dân Rumani chống lại chế độ cộng sản đã khởi đầu vào ngày 15/12/1989 tại Timisoara ở miền tây, và lan đến thủ đô Bucarest sáu ngày sau. Bị bắt hôm 22/12/1989, Nicolae và Elena Ceausescu đã bị xử bắn sau một phiên tòa vội vã diễn ra đúng vào ngày Noël.
Theo RFI