Nhiều người trong chúng ta chắc ai ai cũng biết chuyện “Tái ông thất mã”, câu chuyện xoay quanh phước - họa thật khó mà đoán trước. Dân gian cũng có câu: Trong may có rủi, trong rủi có may. Người sính chữ thì văn hoa hơn:” Phúc trung hữu họa, hoạ trung hữu phúc”…
Con người, vạn vật và muôn sự ở thế gian này luôn luôn ở trong trạng thái thống nhất của hai mặt: Âm - dương, sáng - tối, sanh - tử, tốt - xấu, thánh – phàm, nam - nữ, họa -phước… Không thể chỉ có hoàn toàn tốt hoặc hoàn toàn xấu, không thể chỉ có một mặt này mà không có mặt kia. Hai mặt của một vấn đề luôn thống nhất và cân bằng với nhau, một khi lệch một bên thì sẽ sanh ra sự biến đổi, chuyển dịch. Nếu con người nghiêng về phần người thì tốt đẹp, thăng hoa còn nếu nghiêng về phần con thì xấu đi, đọa lạc.
Sự việc trong đời cũng thế, nếu nghiêng về mặt tốt thì sống hài hoà với thiên nhiên, tình thương và trách nhiệm tăng trưởng. Còn nếu con người thiên về ích kỷ, hưởng thụ thì sống vì cái tôi, sống vô trách nhiệm, hưởng thụ tối đa bất chấp hậu quả như thế nào.
Corona virus là một minh chứng hiện tiền. Người ta bảo Corona virus xuất phát từ chợ hải sản Wuhan, chợ động vật hoang dã, từ soup dơi, hoặc giả có thuyết cho là xuất phát từ phòng thí nghiệm vũ khí sinh học… Thuyết nào cũng có lý cả, con người ngày nay tham lam vô độ, đặc biệt ở những nước có tập quán ăn uống thái quá, ăn không chừa một loài vật nào, ăn với cách chế biến dã man, tàn độc vì cứ cho rằng ăn như thế sẽ bổ dưỡng, sung mãn ví như: óc khỉ, tay gấu, tiết canh, vi cá, pín cọp, tinh tượng, nhau thai, cá sống, soup dơi…từ đó virus sẽ lây lan sang con người. Cách đây không lâu cũng đã xảy ra: Cúm viêm não, bò điên, heo, bò long mồn lở móng, sán lợn… Tất cả đều từ do ăn thịt động vật mà ra. Còn nếu bảo Corona virus thoát ra từ phòng thí nghiệm cũng không sai, con người tàn độc, âm mưu chế vũ khí sinh học hòng giết được nhiều người nhất, hoặc giả là kế bẩn của những nhóm quyền lực ở Trung Nam Hải gây ra để hạ bệ lẫn nhau.
Dù với lý do gì, nguyên nhân naò đi nữa thì con người và thế giới này đang lãnh họa. Cái họa này thật kinh khủng: bệnh tật, chết chóc, kinh tế suy thoái, đời sống ngưng trệ, mọi hoạt động của xã hội phải đình chỉ.
Ôn dịch xưa nay vẫn thường xảy ra, nhưng cái hoạ Corona virus này có những điểm khác với những trận dịch trong lịch sử. Nó là kết quả và cũng là biểu trưng của đời sống con người trong thế giới hiện đaị. Nếu ngày xưa ôn dịch chỉ khu trú trong một cộng đồng, một thành, một quốc gia hoặc cùng lắm là một châu lục. Ôn dịch ngày nay thì lan ra toàn thế giới, không một quốc gia hay châu lục nào có thể tránh khỏi lây nhiễm. Ôn dịch Corona virus gây ra những hậu quả to lớn về người, kinh tế và xã hội nhưng nó cũng như mọi vấn đề khác của thế gian, ngoài mặt tai haị đó thì cũng có những mặt tốt mà ít người biết đến.
Từ khi Corona virus xảy ra đến nay, bầu khí quyển ở Wuhan và rất nhiều các thành phố khác trở nên tốt một cách lạ thường. Nasa ( Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ) đã chụp nhiều không ảnh cho thấy trước kia những nơi đó là màu cam ( báo động nguy hiểm cao) giờ thì chuyển sang màu xanh ( green) an toàn. Rất nhiều khu vực trước kia ô nhiễm trầm trọng nay trở nên bớt khói, bụi, khí độc…Nạn ô nhiễm không khí tự nhiên được cải thiện đáng kể, điều mà trước đó các chính phủ đau đầu, các nhà hoạt động bảo vệ mội trường kêu gọi, dân chúng lo âu mà chưa có biện pháp nào có tính khả thi. Nay nhờ cơn dịch mà chuyển biến đáng ngạc nhiên!
Dịch Corona virus xảy ra, nạn kẹt xe của nhiều thành phố trên thế giới tự nhiên giảm hẳn hoặc hết luôn. Kẹt xe là một vấn nạn của thế giới hiện đaị, làm tốn tiền của, ô nhiễm môi trường, gây căng thẳng… các hính phủ cũng điên đầu mà chẳng thể làm gì được. Dân chúng bực bội, bất bình, chịu nhiều khổ ải nhưng cũng phải cắn răng chịu. Giờ nhờ dịch mà tự nhiên mất hẳn, phố phường thông thoáng, xa lộ hanh thông…
Ôn dịch Corona virus làm cho nạn khai thác tàn hại thiên nhiên cũng giảm đi, có nơi dừng laị, nhất là việc khai thác dầu và than đá. Việc khai thác và sử dụng đều giảm sâu, điều đó có nghĩa là thiên nhiên bớt bị bức tử. Dâù, than đá, khí thải, hiệu ứng nhà kiếng, chất độc haị hậu khai thác và sử dụng… đều giảm. Trước đó các nhà khoa học, các nhà hoạt động bảo vệ môi trường, các chính khách tiến bộ… đã đấu tranh, đã kêu gọi nhưng chẳng lay động được cái tâm của những nhà làm kinh tế, nay thì nhờ Corona virus mà tự động giảm.
Ôn dịch Corina virus xảy ra đã làm cho nạn săn bắt, mua bán, tiêu thụ động vật hoang dã ở China và vài quốc gia lân cận tự nhiên giảm xuống và ngưng hẳn. Động vật hoang dã bao nhiêu năm nay bị tận diệt, đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, giờ nhờ Corona virus mà cữa sinh được mở ra. Một động thái mới nhất là chính phủ Trung Cộng đã ban hành lệnh cấm săn bắt và mua bán động vật hoang dã, điều này lẽ ra phải làm từ lâu nhưng vì nhiều lý do mà làm ngơ, nay nhờ Corona virus mà lệnh cấm được ban hành, tuy muộn nhưng vẫn còn kịp. Có lẽ sau cơn dịch này, những kẻ thích ăn động vật hoang dã cũng biết sợ! Hy vọng những quốc gia lân cận cũng ban hành lệnh cấm săn bắt và mua bán động vật hoang dã.
Du lịch là nguồn lợi lớn của nhiều quốc gia, một mối thu lớn cho ngân sách nhưng mặt trái của nó cũng ghê gớm lắm, vì lợi ích trước mắt mà các chính phủ nhắm mắt làm ngơ. Khách du lịch làm tổn haị nặng nề đến thiên nhiên từ những bãi biển, rặng san hô dưới nước, cho đến đỉnh non thiêng, từ thành thị cho đến rừng rú…Khách du lịch làm hư hoại, biến dạng những di tích lịch sử, văn hoá, những di sản văn hoá…Từ khi dịch bệnh xảy ra, khách du lịch giảm thì những vấn nạn kia cũng giảm theo. Chính khách du lịch là những người mang Corona virus gieo rắc khắp nơi, họ đến đâu thì gây ra lây nhiễm đến đó, lẽ ra các chính phủ phải cấm khách du lịch đến từ những vùng có dịch nhưng vì lợi ích kinh tế nên làm ngơ, giờ thì hậu quả còn nặng nề hơn những lợi ích mà khách du lịch mang laị.
Những nhà hàng, quán nhậu, tửu điếm… phục vụ cho những thực khách ăn uống vô hạn độ, nay nhờ Corona virus mà giảm hoặc đóng cữa tạm thời. Những động mãi dâm, massage… vốn không sợ pháp luật nhưng nay thì sợ Corona virus nên tự động đóng cữa, đây cũng là điều mà trước đó các chính quyền không đóng cữa được ( vì nhiều lý do mà ai cũng biết). Quán nhậu, nhà hàng đặc sản, động mãi dâm… đóng cữa thì thiệt thòi cho một nhóm nhỏ nhưng đem laị lợi ích lớn cho xã hội.
Dịch Corona virus là một dịp để các chính phủ hoạch định lại chính sách của mình, giá mà khi dịch xảy ra ở Wuhan, các chính phủ hành động nhanh, cấm người từ vùng dịch thì có lẽ hậu quả không lớn như bây giờ. Toàn cầu hoá, lợi ích kinh tế, sự lệ thuộc vào nguyên liệu sản xuất của Trung Hoa đã làm cho các chính phủ chần chừ, làm ngơ vì thế mà dịch bệnh lan truyền và lây nhiễm trên toàn thế giới
Dịch bệnh xảy ra cũng là cơ hội kiểm nghiệm và chứng thực những lợi ích chân thật của các tôn giáo. Dịp để mọi người xem laị cách ăn ở, hành vi của mình và cũng dễ dàng nhận ra đâu là thật - giả, tốt - xấu…
Không có một thế lực siêu nhiên thần thánh, thượng đế nào có thể cứu giúp được, con người phải thức tỉnh, con người phải hành động tự cứu lấy mình. Đức Dalai Lama từng phát biểu đaị ý như thế này: Con người tạo ra vấn đề rồi cầu xin thượng đế giải quyết giúp, thượng đế cũng chịu thôi, con người phải giải quyết vấn đề do chính mình gây ra! Không thể cầu nguyện suông, cầu nguyện chỉ là hỗ trợ tinh thần, con người phải thức tỉnh, phải hành động thôi!
Ôn dịch cũng là cơ hội để người Phật tử quán xét laị mình, có áp dụng được chút gì Phật pháp trong đời sống không? Người Phật tử không nhất thiết phải trường trai nhưng ít ra cũng giảm bớt hưởng thụ máu thịt, rượu chè… phước muôn loài mà cũng phúc ta. Là người Phật tử thật sự thì chẳng việc gì phải hoang mang, rần rần chạy theo đám đông giành giật mua giấy vệ sinh, hàng hoá, thực phẩm để dự trữ! Mình cứ bình tĩnh, tự tại, hãy biết rằng đó là cộng nghiệp, vì cái nghiệp chung mà mình sinh ra và lớn lên vào thời gian đó, sống trong môi trường xã hội đó. Tuy nhiên trong cộng nghiệp laị có biệt nghiệp riêng của mỗi người, điều naỳ cũng dễ thấy, tuy dịch Corona virus nguy hiểm nhưng không phải ai cũng nhiễm bệnh cả.
Học Phật là để ứng dụng vào đời sống hàng ngày, những lúc như thế này dễ dàng hiển lộ cho thấy “ chất lượng” thật sự của một Phật tử, một con người. Học Phật không phải để thao thao bất tuyệt sắc – không, Bát nhã… cũng chẳng phải xì sụp lễ bái cầu khẩn khấn vái… mà là để giác, để tỉnh. Phép lạ trong nhà Phật không phải là phun mây nhả khói, đi nước bước không, không phải cứu người chết sống dậy mà là làm cho một con người từ mê muôị sang tỉnh thức, từ sai lầm thành đúng đắn, từ xấu thành tốt.
Ôn dịch xảy ra và sẽ còn tiếp tục xảy ra, ôn dịch có thể là quy luật sanh - diệt của tự nhiên, có thể là nghiệp sát chín muồi, có thể do nhân tạo…Qua trận dịch này cho thấy con người và xã hội hiện đaị có nhiều bất cập, hy vọng con người và các chính phủ sẽ học được gì đấy để hoạch định chính sách tương lai.
Ất Lăng thành, 03/2020
TIỂU LỤC THẦN PHONG
