Poster cho sự kiện 40 năm Quốc tế Cứu Thuyền nhân.

Sau sự xâm lăng của Cộng Sản Bắc Việt tại Nam Việt Nam ngày 30/4/1975, số người Việt bỏ nước ra đi tìm tự do đã bắt đầu từ những ngày cuối tháng tư, tăng vọt vào ngày 2 tháng 5, và tiếp tục kéo dài cho đến đầu thập niên 1980s, khi chương trình Đoàn Tụ Gia Đình (Orderly Departure Program) được đưa ra và các trại tỵ nạn phải đóng cửa .
Qua nhiều làn sóng tỵ nạn và di tản, số người Mỹ gốc Việt tại Hoa Kỳ theo thống kê dân số năm 2017 đã lên đến khoảng trên 2,200,000 người, trong đó trên 70% đã có quốc tịch Hoa Kỳ và trở thành cử tri với sự hăng hái tham gia bầu cử và ứng cử vào giòng chính .
Cộng đồng người Mỹ gốc Việt tạo thành khối dân thiểu số Á Châu Thái Bình Dương đông thứ tư, sau Ấn, Hoa, và Phi. Khác với khối di dân gốc Á Châu Thái Bình Dương, Cộng đồng Mỹ gốc Việt là cộng đồng tỵ nạn Cộng Sản, bỏ nước đi tìm tự do, và luôn phản đối việc Cộng Sản Việt Nam tuỳ tiện gọi họ là “Việt kiều”.
Quốc Hội Liên Bang Hoa Kỳ thứ 111th, đã đưa ra hai Nghị Quyết S.123 từ Thượng Viện, và HR 342 từ Hạ Viện, công nhận “Ngày 2 tháng 5 là Ngày Của Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản” . Nghị Quyết S.123 do Thượng Nghị Sĩ Jim Webb (D-VA), cựu chiến binh Hoa Kỳ tại Việt Nam, đưa ra. Nghị Quyết HR 342 do Dân Biểu Mỹ gốc Việt đầu tiên Joseph Cao Quang Ánh (R-La) đưa ra. Hai Nghị Quyết này giống nhau về nội dung, và xin được lược dịch như sau:
Tại Thượng Viện Hoa Kỳ
Ngày 30/4/2009
Thượng Nghị Sĩ Jim Webb đưa ra Nghị Quyết dưới đây, và đã được tất cả các Thượng Nghị Sĩ đồng ý chấp thuận:
NGHỊ QUYẾT
Thể hiện sự ủng hộ đối với việc chỉ định ngày 2 tháng 5 là ngày “Người Tỵ Nạn Việt Nam”.
Xét rằng, Thư Viện Quốc Hội, Phòng Đọc Sách Á Châu, hợp tác cùng nhiều hội đoàn Mỹ gốc Việt trên khắp Hoa Kỳ để tổ chức Hội Nghị chuyên đề: “Hành Trình Tìm Tự Do: Ký Ức Thuyền Nhân” vào ngày 2 tháng 5 năm 2009;
Xét rằng, người tỵ nạn Việt Nam là những người đi tìm tự do từ sự áp bức của Cộng Sản trên đất nước Việt Nam;
Xét rằng, nhiều người tỵ nạn Việt Nam đã trốn thoát bằng thuyền vào những năm cuối thập niên 1970, sau Chiến tranh Việt Nam, và bằng đường bộ qua biên giới Campuchia, Lào, và Thái Lan, vào các trại tỵ nạn ở Thái Lan;
Xét rằng, hơn 2.000.000 thuyền nhân Việt Nam và những người tỵ nạn khác hiện đang ở khắp nơi trên thế giới, tại Hoa Kỳ, Úc, Canada, Pháp, Anh, Đức, Nhật Bản, Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc, Phi Luật Tân, và nhiều quốc gia khác;
Xét rằng, hơn một nửa số người Việt Nam ở nước ngoài là người Mỹ gốc Việt, và người Mỹ gốc Việt là nhóm người Mỹ gốc Á lớn thứ tư tại Hoa Kỳ;
Xét rằng, tính đến năm 2006, 72% người Mỹ gốc Việt là công dân Hoa Kỳ nhập tịch, tỷ lệ cao nhất trong tất cả các nhóm châu Á;
Xét rằng, người Mỹ gốc Việt đã có những đóng góp đáng kể cho sự giàu có và thịnh vượng kinh tế của Hoa Kỳ;
Xét rằng, người Mỹ gốc Việt đã nổi bật trong các lãnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học, thể thao và điền kinh, với nhiều tài tử, diễn viên, nhà vật lý học, phi hành gia, vận động viên Olympic; và
Xét rằng, ngày 2 tháng 5 năm 2009 là ngày thích hợp để chỉ định là “Ngày cuả Người Tỵ Nạn Việt Nam”: Do đó,
Quyết nghị: Thượng Viện Hoa Kỳ ủng hộ việc chỉ định “Ngày của Người Tỵ Nạn Việt Nam”, nhằm kỷ niệm sự xuất hiện của Người Tỵ Nạn Cộng Sản Việt Nam tại Hoa Kỳ, để ghi lại những kinh nghiệm đau thương của người Việt, và những thành tựu tiếp theo ở quê hương mới, để tôn vinh các nước chủ nhà đã chào đón thuyền nhân, và để công nhận các cơ quan tự nguyện và các tổ chức phi chính phủ đã tạo điều kiện tái cư, thích hợp và hội nhập vào xã hội giòng chính của Hoa Kỳ.
*
Một Nghị Quyết tương tự cũng được thông qua tại Hạ Viện, H.R 342, do Dân Biểu Joseph Cao Quang Ánh (R-La), vị Dân Biểu Mỹ gốc Việt đầu tiên đưa ra.
*
Hôm nay, Người Mỹ gốc Việt tại Hoa Kỳ và Người Việt tỵ nạn Cộng Sản khắp nơi trên thế giới xin tri ân tất cả mọi tấm lòng nhân đạo đã đưa tay cứu vớt chúng tôi, và xin hứa hết lòng đền đáp, bảo vệ các giá trị Tự Do, Nhân Bản, Dân Chủ, Nhân Quyền, Không Cộng Sản, của Hoa Kỳ và Thế Giới Tự Do.

Genie Nguyễn Thị Ngọc Giao (VOA)