Một số tổ chức xã hội dân sự độc lập trong nước cùng nhiều cá nhân vừa ký tên vào bản tuyên bố về vụ án Hồ Duy Hải, và Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ ra thông báo phản đối quyết định của phiên xử theo thủ tục giám đốc thẩm như vừa nêu.
Bản tuyên bố đòi hỏi làm rõ sự thật về vụ án Hồ Duy Hải ngày 11 tháng 5 được 10 tổ chức xã hội dân sự và hơn 600 chữ ký của nhiều người Việt trong và ngoài nước ký tên tính đến ngày 12/5.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, thay mặt Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự, nhận định rằng phán quyết của 17 vị thẩm phán Tòa Án Nhân Dân Tối Cao hôm 8/5 sỉ nhục nền tư pháp vì không dựa vào sự thật:
“Nguyên tắc chính của xét xử là phải dựa vào sự thật nghĩa là vào bằng chứng. Sai lầm nghiêm trọng chính là vi phạm pháp luật hiện hành của Việt Nam, 17 vị thẩm phán đã tỏ ra không hiểu biết về những điều cơ bản này. Chúng tôi kêu gọi nhà chức trách Việt Nam, đảng cộng sản Việt Nam phải nhanh chóng sửa lại sai lầm bằng cách yêu cầu Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội phản bác quyết định của 17 vị thẩm phán, xem xét lại toàn bộ từ khâu điều tra đến khâu xét hỏi đến khâu xử án của tất cả những lần xử án trước cũng như lần giám đốc thẩm này”.
Ông Lê Thân, thành viên Câu Lạc Bộ Lê Hiếu Đằng, tổ chức xã hội dân sự tham gia vào bản tuyên bố, cho rằng vụ án Hồ Duy Hải là một trường hợp hiếm thấy trước nay ở Việt Nam:
“ Xưa giờ không bao giờ trong nội tình cầm quyền đảng cộng sản, giữa Tòa Án Nhân Dân Tối Cao, Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao, cũng như Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội, lại có chuyện mâu thuẫn, không đồng tình. Tức là vì có sơ sót cho nên người ta không đồng tình”
“ Phiên tòa Giám Đốc Thẩm căn bản đã sai. Mục đích của việc Giám Đốc Thẩm là làm rõ tình tiết chớ không phải đi kết luận vụ án đúng hay sai. Giám Đốc Thẩm không làm chuyện đó. Vấn đề thứ hai, chính bản thân Tòa cũng xác định đã có những sai phạm trong vấn đề tố tụng hình sự, thế thì sai rồi làm sao mà đi xử người ta được?”
“ Vấn đề thứ ba, bản thân ông chánh án Nguyễn Hòa Bình, trước đây khi còn làm Viện trưởng Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao, ông đã bác chuyện Giám Đốc Thẩm của con người ta rồi. Bây giờ lên ngồi chánh tòa này chẳng nhẽ ông lại phủ định cái cũ của ông. Cái này không khách quan, phiên Giám Đốc Thẩm vừa rồi không đạt đúng pháp luật, do đó các tổ chức dân sự ra tuyên bố để yêu cầu đảng vì xưa giờ ông vẫn nói lãnh đạo chịu trách nhiệm toàn diện thì bây giờ chuyện này ông phải đứng ra giải quyết”.
Ngoài những tổ chức xã hội dân sự độc lập trong nước lên tiếng về vụ án Hồ Duy Hải sau khi có phán quyết của phiên xử Giám Đốc Thẩm ngày 8/5, Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam có trụ sở tại bang California, Hoa Kỳ, cũng ra thông cáo phản đối quyết định đó. Tiến sĩ Nguyễn Bá Tùng, Chủ tịch hội đồng điều hành tổ chức này, nói rằng không thể không góp tiếng cùng các tổ chức xã hội dân sự trong nước:
“ Chúng tôi không nói Hồ Duy Hải có tội hay không có tội, chúng tôi nói đây là hệ thống tư pháp làm sai. Việt Nam đã tham gia nhiều Công Ước Quốc Tế về Nhân Quyền, trong đó có quyền được xét xử bởi một tòa án độc lập và những thẩm phán vô tư, mà điều đó không xảy ra với nhất là trường hợp một bản án gọi là bản án tử hình” .
Nhà thơ Hoàng Hưng, Ban Vận Động Văn Đoàn Độc Lập Cho Việt Nam, cũng nhận xét rằng ít có khi nào phản ứng từ mọi giới sau phiên Giám Đốc Thẩm vụ Hồ Duy Hải lại được thể hiện mạnh mẽ và xác đáng như bản tuyên bố lần này:
“ Đối với tất cả các cộng đồng xã hội ở Việt Nam, trong đó có cả những đại biểu quốc hội, cả những cựu thẩm phán Tòa Án Tối Cao, cả những luật sư mà mới nhất là Đoàn Luật Sư thành phố Hà Nội sẽ làm một cuộc hội thảo công khai về việc này và sẽ có kiến nghị. Văn Đoàn Độc Lập chúng tôi cũng ký tên vào đó. Nếu không làm sáng tỏ được việc này thì phải nói toàn bộ hệ thống thực thi pháp luật của Việt Nam chắc chắn mất uy tín với nhân dân, điều mà tôi tin lãnh đạo cao nhất không hề muốn”.
Chủ toạ phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải, ông Nguyễn Hoà Bình phát biểu tại phiên toà Courtesy of Báo Công Lý
Một trong những cá nhân đầu tiên lên tiếng ủng hộ, ký vào bản tuyên bố đòi làm rõ vụ án Hồ Duy Hải là ông Nguyễn Khắc Mai, nguyên vụ trưởng Vụ Nghiên Cứu, Ban Dân Vận Trung Ương đảng cộng sản Việt Nam, nói rằng 17 vị thẩm phán làm sai mà vẫn tin là mình làm đúng:
“ Nó bộc lộ ra là 17 thạc sĩ, tiến sĩ làm thẩm phán và cả ông phó giáo sư tiến sĩ luật và ủy viên trung ương đảng Nguyễn Hòa Bình là đần độn, vô học, bất chấp sự thật. Tôi đang nghĩ phải nói với ông Nguyễn Phú Trọng là phải khai trừ cái đám này may ra mới rửa được nỗi nhục về vụ án Hồ Duy Hải. Bây giờ cả xã hội là người ta rất phẫn nộ”.
Nhà hoạt động xã hội tại Sài Gòn, bác sĩ Đinh Đức Long nhận xét:
“ Những sai trái trong phiên tòa Giám Đốc Thẩm của vụ án Hồ Duy Hải đã được nhiều luật sư, nhiều người chỉ ra trên mạng xã hội rồi, tôi không nhắc lại nữa. Chúng tôi thấy mình có nghĩa vụ lên tiếng vì cái sai hôm nay của vụ Hồ Duy Hải có thể xảy ra với bất kỳ người Việt Nam nào”
“ Mình phải lên tiếng phản đối và mong rằng chính quyền cấp cao hơn, cụ thể ở đây là Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Ca, rồi là Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội, Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội, bằng quyền lực của mình may ra có thể cứu được tử tù Hồ Duy Hải để chứng tỏ ít nhất còn chút công lý ở chế độ cộng sản này”.
Không đầy 2 ngày kêu gọi, bản tuyên bố yêu cầu làm rõ vụ án Hồ Duy Hải đã thu thập được 619 chữ ký tính đến sáng thứ Ba 12/5. Trên 600 chữ ký không chỉ từ các cá nhân quan tâm trong nước mà còn từ người Việt nước ngoài như Thái Lan, Pháp, Australia, New Zealand, Hoa Kỳ, Đức, Thụy Điển, Anh quốc.
Từ thủ đô Warsaw của Ba Lan, nhà báo, nhà hoạt động xã hội Tôn Vân Anh, xác nhận cô đã liên lạc về để có tên mình trong danh sách người hưởng ứng với hy vọng biết đâu chừng nhân dịp này nền tư pháp Việt Nam được chỉnh đốn lại:
“ Chung quanh sự việc này thì trách nhiệm, lương tâm mình bắt buộc mình phải lên tiếng về vụ Hồ Duy Hải. Việt Nam đã bỏ quá nhiều cơ hội để thay đổi, chỉnh sửa lại nền pháp lý của bộ máy tư pháp yếu kém, phi nhân bản và phi dân chủ nhiều chục năm qua mà đây là một trong những hậu quả rất cụ thể, vì thế chúng ta không thể bỏ qua được”.
Trong lúc nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai tin chắc số người ký tên vào bản tuyên bố còn tăng cao, thành viên Câu Lạc Bộ Lê Hiếu Đằng là ông Lê Thân nhắc lại tin ông mới nghe được là Đoàn Luật Sư thành phố Hà Nội đang chuẩn bị một cuộc hội thảo liên quan đến vụ án Hồ Duy Hải và sẽ công bố bản kiến nghị của nhóm trong nay mai.
Theo RFA
