Trong cuốn phim K-19: The Widowmaker (tạm dịch: K-19: Con Tàu Tạo Goá Phụ), kể lại một câu chuyện có thật xảy ra năm 1961, thời kỳ cao điểm của chiến tranh lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên Xô. Đây là loại tàu ngầm mang đầu đạn nguyên tử tuần hành trong vùng biển thuộc khối NATO, một hãnh diện cho nền kỹ thuật nước Nga thời bấy giờ. Trước khi bắt đầu cuộc hải hành, thuyền trưởng Alexei Vostrikov tập họp tất cả các thuỷ thủ lại và dõng dạc nói: without me, you are nothing; and without you, I am nothing. Qua câu nói này, thuyền trưởng Vostrikov đã thấu hiểu được vai trò của lãnh tụ. Nếu không có lãnh tụ, quần chúng chỉ là đám quân ô hợp. Còn nếu không có quần chúng, lãnh tụ chỉ là con số không, vì lẽ đơn giản một mình không thể làm được việc gì. Chính vì thế, khi đạt được mục tiêu, lãnh tụ cần biết ơn quần chúng, không thể ngồi tự mãn, chỉ lo đánh bóng thân thế sự nghiệp lãnh đạo của mình và quên đi công lao của đám quần chúng đã một thời xả thân vì ngai vàng cho lãnh tụ.
Bất cứ đất nước nào có những lãnh tụ đánh bóng... mình thái quá đều lạc hậu, nghèo nàn, bước chân rùa trên con đường dẫn nước nhà đến ấm no, hạnh phúc. Họ sống trong mộng tưởng chính họ là “vĩ nhân” duy nhất của đất nước và mỗi ngày đứng chiêm ngưỡng bóng mình trong gương, họ tự ban những danh hiệu không tưởng, tự phong những tước hiệu hão huyền. Từ đó sinh ra độc tôn và độc tài.
Lãnh tụ cần phải có trái tim bằng sắt. Nước mắt thật hiếm hoi rơi rớt trên những khuôn mặt lạnh lùng, không hề biết thương xót. Ở nước Việt Nam hiện nay lại có những ông trời con với khuôn mặt lạnh lùng, không hề biết thương xót; không ai khác hơn là con của những lãnh tụ, một thời là đàn em Hồ Chí Minh. Những “thái tử” này vừa giàu có, vừa có uy quyền tuyệt đối, tiêu tiền không hề chép miệng. Một người bạn của tôi quê ở Long An vừa về thăm nhà cho biết, công ruộng một ngày đáng giá 30 nghìn, nghĩa là được hơn một đô-la. Nói rõ thêm định nghĩa của một ngày công ruộng là phải làm từ sáng đến chiều, dầm sương dãi nắng, chân lấm tay bùn, mồ hôi ướt đẫm. Trong khi các cậu ấm chỉ một đêm thôi, ngồi vung tiền ở các hộp đêm cho các em gái nhảy có thể lên đến cả nghìn đô-la; vì chỉ riêng chai rượu SOP cậu vừa uống vừa đổ đã ngốn mất 250 đô, bằng sức lao động gần cả năm của một người. Những “thái tử” này có thể mua tặng cho bạn gái một chiếc máy điện thoại di động cỡ 20 nghìn đô, chỉ với mục đích phô trương khả năng xài tiền. Còn tầng lớp cha ông của những tay “thái tử” ăn chơi trác táng này hơn hẳn con cháu bằng những lần đánh cá trận bóng đá lên đến mấy triệu đô. Chức vụ của người này chỉ ở cấp cao nhưng chưa nắm trọn quyền hành như một lãnh tụ thực sự. Thế mà đã biển lận và công khai đánh bạc lên đến triệu đô như thế. Từ đó suy ra một lãnh tụ ở nước VN nghèo khổ hiện nay có thể làm bất cứ việc gì mà họ muốn. Cái đám lãnh tụ (13 người) nằm ở Bộ Chính Trị có thể thu vén của công đem về cho mình bất cứ lúc nào, bao nhiêu cũng được, miễn là đừng gây mâu thuẫn giữa các lãnh tụ với nhau. Tôi có cảm giác như 13 con kên kên xúm lại rỉa mớ thịt rữa của xác chết. Đau khổ hơn, đây chưa hẳn là một xác chết mà là một nước VN đang còn thoi thóp thở. Thế mà các lãnh tụ vẫn nhẫn tâm rỉa Mẹ VN cho đến tận xương tủy. Đây là sự thật đau xót xảy ra mỗi ngày ở Việt Nam. Chưa bao giờ trong lịch sử nước Việt cái khoảng cách giữa các lãnh tụ và con dân lại cách biệt đến thế. Nó còn biểu hiện cái khoảng cách của lương tri, của lương tâm và lương thiện.
Lại thêm số tiền mà những “khúc ruột ngàn dậm” gửi về hàng năm lên đến mấy tỷ đôla. Theo báo Thanh Niên, ngoại tệ đổ về Việt Nam từ 2 nguồn: hơn hai triệu người Việt định cư tại các quê hương thứ hai (đừng gọi họ là Việt kiều nhé) và 4,5 triệu Việt kiều xuất cảng lao động ở 103 nước trên thế giới (đây mới đúng là Việt kiều, vì họ còn mang quốc tịch của nước CHXNCHVN). Trong 26 năm, lượng ngoại tệ đã tăng gần 120 lần, từ mức $0.14 tỷ năm 1993 lên 16 tỷ năm 2018, Riêng năm 2019, theo dự kiến của Ngân Hàng Thế Giới, kiều hối đổ về là 16,7 tỷ đôla. Đây là số tiền chính quyền kiểm soát được, còn nếu kể những đồng bạc xanh gói kỹ dấu trong ruột tượng, hoặc gửi lén lút thì số tiền đổ về nước phải gấp rưỡi mới đúng. Làm một con toán nhỏ, cứ tính khoảng 70%-80% tổng số tiền lọt vào tay các lãnh tụ thì con số đã ngót nghét 13 tỷ. Thảo nào các công tử Bạc liêu tân thời cứ việc vung tiền tiêu pha cho thoả thích.
Lượng kiều hối theo báo Người Việt (1/12/2019)
Các lãnh tụ lập thành tích thi đua hút máu của dân, miệng đỏ choét nhưng bụng lại xanh lè (đôla xanh). Nhìn quả thì biết cây. Tương lai con cái của họ sẽ thay thế cha làm lãnh tụ, vẫn i tờ không tri thức, cứ hống hách, cửa quyền, tham ô như bố thì thật tội cho nước Việt Nam quá, biết bao giờ mới thoát khỏi cảnh diệt vong trí tuệ và nhân phẩm đây.
Hậu quả thảm khốc hiện nay của một nước Việt Nam đều bắt nguồn từ việc Hồ Chí Minh du nhập cái lý thuyết cộng sản bệnh hoạn không hề suy nghĩ. Ông chỉ nghĩ đến ông, đánh bóng những huyền thoại để ông trở thành một nhân vật như trong chuyện cổ tích. Bởi thế nên mới có bài Đêm qua em mơ gặp bác Hồ. Ở các nước tiên tiến, con nít đi ngủ mơ thấy được quà, hoặc sung sướng hơn mơ gặp được bà tiên có đôi đũa thần như cô bé Lọ Lem thần thoại. Còn những đứa con nít Việt Nam, cả tuổi thơ chỉ thấy Hồ Chí Minh vì ông hiện diện từ trong nhà cho đến ngoài ngõ, kể cả trong lớp học. Ngay đến giấc ngủ mà ông cũng lững thững bước vào đòi ban phát “mộng lành” cho các em nữa thì quả thật tội cho các cô cậu Lọ Lem ở nước Việt Nam quá!
Và điều này giải thích tại sao phần lớn thế hệ sinh sau năm 1975 vẫn nể trọng Hồ Chí Minh, mặc dù trong số đó vẫn có người không ưa thích chế độ đương thời. Lý do là với lối giáo dục nhồi sọ trong học đường, cố bưng bít tất cả sự thật nên hình ảnh Hồ Chí Minh không lạ gì vẫn chiếm một vị trí đáng kể. Năm 1969, tình cờ tôi thấy hình bìa tờ báo Times của cậu tôi, chụp hình một chị nhà quê tay cầm nón lá khóc nức nở. Chị lả người gần như không đứng vững, nước dãi chảy thành dòng một bên mép. Tôi hình dung được nỗi đau đớn của chị qua những giọt nước mắt lăn trên gò má. Nhìn lên phía trên, tôi thấy dòng chữ: Ho Chi Minh died. Quả thật lúc đó tôi không hiểu Hồ Chí Minh chết mà có người khóc thương đến vậy sao? Tôi nghĩ thầm nếu cha tôi có chết ngay bây giờ, có lẽ tôi cũng không khóc lóc sướt mướt đến vậy. Lớn lên một chút tôi chợt hiểu ra cả một guồng máy có hệ thống bóp nặn lên hình ảnh Hồ Chí Minh tuyệt vời đến nỗi khi ông chết, cả nước phải để tang, thương khóc. Hồ Chí Minh và đám đàn em ông rất thành công về điểm này. Ôi! Tội cho những giọt nước mắt thật xót xa rơi trên thân xác của một lãnh tụ giả.
Vì thế Hồ Chí Minh đi sầm sập vào sinh hoạt của người dân miền Bắc với vóc dáng của một vị lãnh tụ tuyệt luân, một người cha khoan dung, một người ông hiền lành mặc dù cả nước chưa hề thấy ông lấy vợ sinh con đẻ cái. Người ta vẫn tin vào hình ảnh một ông già cả đời hiến thân vì độc lập nước nhà, không màng đến hạnh phúc cho riêng mình (sic!) chứ không ngờ rằng ông vẫn có những đòi hỏi sinh lý như một người bình thường. Những tài liệu khám phá được vào khoảng đầu thập niên 90 đã thổi bay những đám mây huyền thoại của con người Hồ Chí Minh, để lộ một ông già thường thở dài nằm trằn trọc mỗi đêm, bứt rứt khó ngủ.
- Ngay từ những ngày đầu bôn ba trên đất Pháp, theo tài liệu ở Pháp, khi trẻ tuổi, làm thợ ảnh, Hồ Chí Minh có quan hệ với một cô đầm tên là Marie Bière nào đó...
- Trong cuốn hồi ký của ông Bùi Tín, một nhà báo VC mang quân hàm đại tá sống lưu vong ở Pháp (đã qua đời), viết như sau: “theo chị Sophia, có người kể với chị là Hồ Chí Minh còn có lúc yêu cả vợ ông Chu Ân Lai là bà Đặng Dĩnh Siêu, khi gặp nhau ở Hoa Nam thời trẻ; ông cũng có lúc có tình cảm mặn nồng với cả chính bà Vera Vasilieva, một phụ nữ Nga. Chị Sophia kể con gái bà Vera Vasilieva nhớ lại rằng anh thanh niên Quốc (tên Hồ Chí Minh lúc đó) ăn mặc rất chải chuốt, luôn mang cà vạt màu rất diện, xức cả nước hoa thơm lừng...”
- Thời gian lưu lạc sang Tàu, Hồ Chí Minh (lúc này mang tên Lý Thụy) đã chính thức lập gia đình với bà Tăng Tuyết Minh vào tháng 10, 1926. Hoàng Tranh (Huang Zheng) là nhà sử học, viện phó Viện Khoa học Xã hội Quảng Tây, tác giả cuốn “Hồ Chí Minh với Trung Quốc” (xuất bản năm 1990) đã kể rõ sự kiện này. Lúc kết hôn, Hồ Chí Minh đã 36 tuổi và Tuyết Minh mới 21 tuổi. Họ tổ chức đám cưới ở nhà hàng Thái Bình, cũng là nơi một năm trước Chu Ân Lai mời đông đảo quan khách đến dự tiệc cưới của ông. Vợ chồng Hồ Chí Minh chỉ sống với nhau đến tháng 4, 1927 thì phải chia tay, Hồ Chí Minh phải rút vào bí mật vì Tưởng Giới Thạch thẳng tay đàn áp các đảng viên cộng sản. Do cuộc sống hoạt động chính trị của Hồ Chí Minh nên sau đó ông không có cơ hội liên lạc với người vợ Tàu nữa. Bà Tuyết Minh cũng không ngờ đó là lần chia tay vĩnh viễn.
Tôi có người bạn Tàu, làm chung sở hơn 10 năm nay, quê cũng ở Quảng Châu. Nhân bàn về chuyện Hồ Chí Minh có vợ, anh ta xác định bà Tuyết Minh ở ngay thành phố nơi anh ta cư ngụ. Và chuyện bà lập gia đình với Hồ Chí Minh, cả thành phố ai mà không biết. Tôi nói thêm là chính quyền cộng sản Việt Nam phủ nhận sự kiện này và cấm trích dịch và lưu hành cuốn “Hồ Chí Minh với Trung Quốc” của Hoàng Tranh ở trong nước, anh ta chỉ cười cười nói: That’s the truth, man. He’s (Hồ) just an ordinary person, like you and me...
- Khi ở Hương cảng năm 1930, Hồ Chí Minh nẩy sinh tình cảm với cô Nguyễn Thị Minh Khai, lúc đó cô mới 20 tuổi. Tên thật Minh Khai là Nguyễn Thị Vịnh, cũng gốc Nghệ an; một đồng chí, một học trò chính trị của Hồ Chí Minh. Năm 1935, lúc đến Moscow dự đại hội đảng cộng sản quốc tế, Minh Khai khai báo đã có chồng tên là Lin (bí danh của Hồ Chí Minh lúc đó). Họ đã sống chung ở nhà tập thể trong suốt thời gian đại hội.
- Sau khi ở Tàu một thời gian, Hồ Chí Minh về nước cùng với một số cán bộ đã được huấn luyện. Trong số đoàn tuỳ tùng có một người đàn bà tên Đỗ Thị Lạc. Về đến hang Pắc Bó, Đỗ Thị Lạc sống chung với Hồ Chí Minh một thời gian, lo dạy trẻ em và vận động vệ sinh ăn ở của dân chúng ở Khuổi Nậm, một làng gần đó. Sử gia Trần Trọng Kim cho biết Đỗ Thị Lạc có một đứa con gái với Hồ Chí Minh.
- Theo Vũ Thư Hiên, trong cuốn Đêm Giữa Ban Ngày có viết lại lời kể của bố ông là Vũ Đình Huỳnh (bí thư của Hồ Chí Minh) một chuyện thật thương tâm. Qua câu chuyện, người ta lại càng hiểu rõ thêm bộ mặt thật của lãnh tụ.
Sau ngày chia đôi đất nước, Hồ Chí Minh trở thành lãnh tụ miền Bắc. Để giữ tình trạng tâm sinh lý bình thường cho ông, ban bảo vệ sức khoẻ của các nhân vật cao cấp tuyển một cô gái sắc tộc Nùng, tên Nông Thị Xuân quê ở Cao Bằng về Hà nội để chăm lo sức khoẻ của Hồ Chí Minh. Năm 1955, cô Xuân cùng với người cô em ruột tên Vàng về cư trú ở ngôi nhà số 66 phố Hàng Bông Nhuộm và chính thức ra vào Phủ Chủ tịch (dĩ nhiên vào ban đêm và ra về khi tờ mờ sáng và chỉ bằng xe hơi do Bộ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn đích thân đưa đón). Lúc này Hồ Chí Minh đã 65 tuổi, cô Xuân 22 tuổi. Hồ Chí Minh rất thích cô Xuân và có một đứa con trai với cô, sinh năm 1956 và đặt tên là Nguyễn Tất Trung. Bà Xuân lúc này đòi ăn ở công khai vì đã có con, (giấy khai sinh của con phải có tên cha chứ!) nhưng Hồ Chí Minh không chịu viện lẽ phải tuỳ thuộc đảng nữa... Thế rồi một buổi sáng mùa xuân năm 1957, người ta thấy xác của một người đàn bà bị xe hơi đụng chết ở Cổ Ngư. Người đàn bà đó là bà Xuân. Theo hồ sơ khám nghiệm tử thi của bác sĩ tại bệnh viện Hà Nội thì bà Xuân chết vì nứt sọ; có thể bị búa đánh vào đầu. Ông Huỳnh (bố ông Hiên) còn xác nhận là tên bộ truởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn đã hãm hiếp dày vò bà Xuân chán chê rồi mới quăng xác ra ở Cổ Ngư dàn cảnh tai nạn xe hơi. Cô Vàng chứng kiến cảnh chị mình bị hãm hiếp rồi bị đem đi giết nên khoảng 9 tháng sau cũng bị giết chết tại Cao Bằng để bịt mệng. Bé Trung về sau được Vũ Kỳ, thư ký của Hồ Chí Minh, đem về nuôi và đổi thành Vũ Trung.
Tôi bâng khuâng tự hỏi, ngay đến con ruột mà Hồ Chí Minh không hề rơi một giọt nước mắt, lại giao cho người khác nuôi. Thằng bé mới sinh chưa được 2 tháng thì mồ côi mẹ, mà cái chết của mẹ nó không hiểu có bàn tay của bố nó dính vào không? Giọt máu của chính mình, ông cũng không màng, trước sau vẫn chỉ lo đến uy tín của ông, uy tín của đảng. Rõ ràng ông chẳng thương yêu gì bé Trung. Chính con ruột của mình mà không hề yêu thương, thì nói gì đến con người khác. Qua sự kiện này, chưa bao giờ tôi lại ghê tởm những bài hát ca tụng lòng yêu thương của Hồ Chí Minh đối với các em nhi đồng đến thế!
- Trước vụ cô Xuân, ban lãnh đạo đảng Cộng sản Hà nội đề cử cô Nguyễn Thị Phương Mai, tỉnh ủy viên tỉnh ủy Thanh Hóa, sống chung với Hồ Chí Minh. Khi gặp Hồ Chí Minh, cô Phương Mai đồng ý lấy ông nhưng với điều kiện là phải làm lễ cưới đàng hoàng. Chuyện bất thành vì đảng Cộng sản muốn huyền thoại hóa hình ảnh Hồ Chí Minh như một nhân vật hy sinh trọn đời cho sự nghiệp cách mạng. Rất may cho cô Mai, chứ nếu ăn ở trước rồi mới xin công khai hóa thì chắc chắn chốn thâm cung sẽ có thêm một xác người đàn bà nữa. Không bằng lòng cưới hỏi danh chính ngôn thuận nên cô bỏ. Sau này, cô Mai du học ở Nga và về nước làm đến chức thứ trưởng Bộ Thương binh.
Như thế cuộc đời tình cảm của Hồ Chí Minh khá long đong; có tình lớn, tình nhỏ, tình si, tình lỡ, tình hờ, tình chết. Hồ Chí Minh sẵn sàng giải quyết sinh lý ở cửa sau, nhưng không hề muốn đón nhận một người đàn bà nào bằng cửa trước. Đàn bà vẫn là một món đồ chơi để ông thoả mãn những cơn thèm khát nhất thời như những hôn quân trong thời phong kiến.
Đàn bà là một trong những bí mật của các lãnh tụ, nhất là lãnh tụ độc tài. Nổi bật nhất trong các lãnh tụ đỏ trên thế giới là đời sống tình dục của Mao. Theo lời bác sĩ Li, người chăm sóc sức khoẻ cho Mao trong suốt 22 năm, từ 1954-1976, viết trong cuốn The Private Life of Chairman Mao tiết lộ rằng Mao hàng đêm lên giường với nhiều cô gái trẻ, có thể 2, 3, đến 5 cô cùng một lúc. Mỗi lần đi công tác ở các địa phương bằng xe lửa, Mao dành riêng một toa xe để giải trí tình dục. Đến một nơi công tác, các nhân vật cao cấp địa phương đều dâng hiến cho Mao những cô gái trẻ đẹp để cung phụng. Mao có thể cả tuần không tắm, biếng đánh răng thích nằm dài trên giường để làm tình liên tiếp nhiều ngày. (sđd, tr. 356-364)
Bác Mao cân một tạ hai,
Thịt đùn lên mặt những hai ba cằm
Bà con Trung quốc thì thầm,
Nó là Đổng Trác nhưng dâm hơn nhiều.
Thơ Nguyễn chí Thiện
Hồ Chí Minh có thể không mang tính chất hoang dâm thác loạn như Mao nhưng khẳng định rõ ràng một điểm là Hồ Chí Minh cũng có những ham muốn đòi hỏi tình dục ít nhất cũng bình thường như mọi người vậy. Điều này hoàn toàn trái ngược với hình ảnh thần thánh của Hồ Chí Minh mà đảng Cộng sản đã dày công tô vẽ. Thật ra, có một đời sống tình dục như thế là điều bình thường, không có gì sai trái cả nếu không nói là hợp lẽ tự nhiên. Trừ những vị tu hành dâng hiến đời sống mình vào những mục đích cao thượng hơn, còn hầu hết chúng ta đều có một nếp sống gia đình trong khuôn khổ của xã hội.
Hồ Chí Minh trong lúc sinh tiền hãnh diện về con người siêu phàm của mình bằng những cuốn sách tự viết, qua bài vở và những lời lẽ ca tụng thật chướng tai của đám đàn em sẵn sàng lạm dụng chữ nghĩa để suy tôn lãnh tụ. Có thể ban đầu ông không nghĩ mình là siêu nhân nhưng khi đám lãnh tụ đàn em thúc dục cả nước hồ hởi tung hô thì một lúc nào đó Hồ Chí Minh cũng ngồi rung đùi nghĩ mình là siêu nhân thật. Nghe mãi đâm quen thành nghiện, nên ông hoàn toàn đắm chìm trong hào quang được vẽ vời một cách vụng về vô liêm sỉ của tầng lớp văn nghệ sĩ nô bộc và bằng lòng với hình ảnh siêu thực đó. Nền điện ảnh Hollywood đã đẻ ra một nhân vật “Superman” trên màn bạc trong khi ở Việt Nam đảng Cộng sản đương thời lại đẻ ra một hình ảnh siêu phàm là Hồ Chí Minh, và vẫn hì hục đánh bóng hình ảnh một ông già sống mãi trong lòng dân tộc. Nếu Superman của Hollywood vẫn còn ăn khách thì hiện nay hình ảnh Hồ Chí Minh đã mất lớp sơn mỹ lệ bên ngoài, và để lộ nguyên hình một con người có đầy đủ hỉ nộ ái ưu ai ố dục, như mọi người bình thường khác trên cõi đời ô trọc này.
Ngày 24 tháng 2 năm 1956, trong Đại hội đảng Cộng sản Nga lần thứ 20, Khrushev đọc bài diễn văn trước một số đồng chí được tuyển chọn. Bài diễn văn nẩy lửa mang tên secret speech (diễn văn bí mật). Qua bài này, Khrushev đã lên tiếng tố cáo Stalin, một kẻ độc tài, ngu dốt, tàn ác đã giết hại hàng triệu đồng chí và đưa Liên bang Sô viết đến chỗ lụn bại. Khi những lời tố cáo của Khrushev vang rền trong đại sảnh thì câu thơ “thương cha thương một thương ông (Stalin) thương mười” của Tố Hữu lại trở nên trơ trẽn và sống sượng hơn bao giờ. Cuối cùng, Khrushev cũng trả lại bản chất tầm thường cho con người Stalin.
Ngày 7 tháng 5 năm 2010, hai ngày trước lễ kỷ niệm 65 năm chiến thắng Đức Quốc Xã cùng với đại diện của quân đội Đồng Minh đổ về Điện Cẩm Linh, Tổng thống Nga, ông Dmitri Medvedev lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ tên đồ tể Josef Stalin. Ông nói: “Cho dù Stalin có làm việc cật lực và tạo được những thành công cho nước Nga, nhưng việc ông ta đã giết hại biết bao nhiêu thường dân là một điều không thể tha thứ được.” Ông ta nói thêm: “Sự chiến thắng chế độ Phát Xít là do hy sinh công sức của nhân dân Nga, không phải của Stalin... chế độ xây dựng lên Liên bang Sô Viết là một chế độ toàn trị, trong đó mọi quyền căn bản của con người và tự do đều bị đàn áp.”
Một ngày nào đó, sẽ có một Khrushev hoặc một Medvedev Việt Nam mạnh dạn đứng lên nói rõ những công, những tội của Hồ Chí Minh và lịch sử sẽ trả lại bản chất đích thực cho ông. Nói cho cùng, cuộc đời của ông có cái hơn người, có cái kém người; và tựu chung ông cũng là một người bình thường như chúng ta. Và việc đầu tiên để phục hồi bản chất đích thực cho Hồ Chí Minh là nên trả lại tên Sài Gòn cho Hòn ngọc Viễn đông, một danh hiệu đã đi vào lòng người và lịch sử thế giới. Ngày 10/11/1961, thành phố Stalin được hồi phục tên cũ Volgograd (thành phố bên bờ sông Volga). Năm 1991, thành phố Lênin cũng được mang lại tên cũ St. Petersburg. Chỉ còn một thành phố duy nhất trên thế giới mang tên Hồ Chí Minh, nằm chơ vơ, lạc lõng giữa những quốc gia tân tiến chung quanh.
Qua tìm tòi và hiểu biết được mặt trái cuộc đời của những lãnh tụ, chưa bao giờ thế hệ chúng tôi lại chán chường hình ảnh của lãnh tụ đến thế. Nó vẽ lên một khuôn mặt sắt máu, háo thắng, tự kiêu, độc ác, có đầy đủ tham sân si, và nhiều cuồng vọng.
Hãy chấp nhận giới hạn của một con người, cho dù là vĩ nhân. Và xin đừng bao giờ lạm dụng hai chữ “lãnh tụ” để lừa bịp chúng tôi nữa.
29/5/2020
Sơn Nghị