Theo Minh bạch Quốc tế, tiền bất hợp pháp từ Trung Quốc và Nga đổ về Mỹ rất nhiều. © Fernanda Carvalho/ Fotos Publicas

Truyền thông quốc tế đặc biệt chú ý đến một luật mới trong luật ngân sách về quốc phòng vừa được Quốc Hội Mỹ thông qua. Luật mang tên Corporate Transparency Act bắt buộc chủ nhân của các tổ chức « bình phong », thường được sử dụng để rửa tiền và trốn thuế, phải cung cấp danh tính. Giới tranh đấu chống rửa tiền ghi nhận đây là « một bước tiến quan trọng đầu tiên ». Nhiều chuyên gia coi Hoa Kỳ là một thiên đường cho các hoạt động rửa tiền.

Theo văn bản pháp lý này, chủ nhân của các công ty bình phong, kể từ giờ phải khai báo danh tính với một cơ quan thuộc bộ Tài Chính Mỹ, Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN), cơ quan có trách nhiệm thu thập và phân tích thông tin về các giao dịch tài chính, nhằm chống nạn rửa tiền trong nước và quốc tế, chống tài trợ khủng bố và nhiều tội phạm tài chính khác. Đạo luật dự kiến các chủ nhân không khai báo danh tính có thể bị phạt tù đến 2 năm và 10.000 đô la. Luật về ngân sách quốc phòng được Quốc Hội Mỹ thông qua hôm thứ Sáu, 01/01/2021, với đa số áp đảo, bất chấp phủ quyết của tổng thống mãn nhiệm Donald Trump.
Liên Hiệp Quốc ước tính nạn rửa tiền liên quan đến khoảng 800 - 2.000 tỉ đô la trên toàn cầu. Theo AFP, đối với những người tranh đấu cho minh bạch tài chính, thì đây là một « bước tiến quan trọng đầu tiên » chống tham nhũng, tội phạm có tổ chức và các hoạt động biển thủ tài chính.
Thông thường nói đến chuyện rửa tiền người ta thường nghĩ ngay đến các « thiên đường thuế », như Panama hay quần đảo Caimans, tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh là chính nền kinh tế Mỹ khổng lồ có thể hút về dễ dàng hàng tỉ đô la tiền bất hợp pháp, mà ít ai có thể nhận ra. Nền kinh tế Mỹ đóng vai trò trung gian trong việc biến tiền bất hợp pháp thành « tiền sạch ».

Nước Mỹ : « Thiên đường rửa tiền »
Theo ông Gary Kalman, giám đốc chi nhánh Mỹ của tổ chức phi chính phủ Minh bạch Quốc tế Transparency International, luật mới này là « rất căn bản » trong cuộc chiến chống nạn rửa tiền. Ông Ian Gary, giám đốc điều hành của liên minh vì minh bạch tài chính, Financial Accountability and Corporate Transparency – FACT, ghi nhận : « từ nhiều năm nay các chuyên gia không ngừng coi các tổ chức bình phong là lỗ hổng quan trọng nhất trong hệ thống chống nạn rửa tiền… Đây là một bước tiến quan trọng nhất chúng ta đã có thể làm để bảo vệ hệ thống tài chính của chúng ta trước các lạm dụng ».
Theo giám đốc chi nhánh Mỹ của tổ chức Minh bạch Quốc tế, bất chấp các căng thẳng về địa chính trị, tiền bất hợp pháp từ Trung Quốc và Nga tiếp tục đổ về Mỹ rất nhiều. Theo ông Gary Kalman, Hoa Kỳ là một trong những nơi rửa tiền dễ dàng nhất trên thế giới, thông qua hàng loạt tổ chức trung gian, qua các cổ phiếu doanh nghiệp, hay qua việc mua bán các tác phẩm nghệ thuật.
Ông Gary Kalman nhấn mạnh : « Nước ta (Hoa Kỳ) là thiên đường cho tất cả các chế độ tham nhũng và những kẻ tội phạm muốn cất giấu tiền ». Trả lời AFP, trước khi luật này được thông qua, giám đốc chi nhánh Mỹ của tổ chức Minh bạch Quốc tế lưu ý việc Mỹ là quốc gia nơi việc thành lập các công ty vô danh (anonymous company) là dễ dàng nhất. Người phụ trách của Minh bạch Quốc tế tin tưởng, với luật trên, Hoa Kỳ đã đặt ra « một chuẩn mực » cho hệ thống toàn cầu.

Theo RFI