Ngày 7 tháng 8 năm 2015, NCS Nguyễn Thị Thanh Huệ bảo vệ thành công luận án Hành Vi Nịnh Trong tiếng Việt”. Sự kiện này đã gây ra không ít ngộ nhận và điều tiếng eo sèo (đáng tiếc) khiến GS. TS Nguyễn Văn Hiệp, Viện Trưởng Viện Ngôn Ngữ Học Việt Nam, phải lên tiếng :
“Không nên đáng giá nịnh theo nghĩa dung tục… Nghiên cứu về tội phạm không phải là để cổ vũ tội phạm, mà là để ngăn ngừa. Nghiên cứu về nịnh là để chúng ta biết thế nào là nịnh để tránh xa. Việc đó rất tốt, không nên quy chụp nịnh có gì mà nghiên cứu. Đây là luận án khá hay, có tác động thực tiễn lớn đối với xã hội, tôi đang khuyến khích tác giả công bố nghiên cứu này thành sách.”
Lời khuyến khích quí giá thượng dẫn - tiếc thay - mãi cho đến nay vẫn chưa được thực hiện (để giảm bớt hành vi nịnh nọt) nên chuyện xu nịnh hay siêu nịnh vẫn tiếp tục tràn lan, theo ghi nhận của FB Minh Râu: “Giặc nịnh nở rộ khắp nơi, trên quan trường, trong nghị trường, không thể dẹp được.”
Blogger Gió Bấc (RFA) đặt vấn đề: “Ai là ông tổ nịnh? Những tên gian nịnh như Nguyễn Anh Trí, Nguyễn Hồng Diên đáng trách, đáng khinh một, thì những kẻ thích nịnh, hậu đãi, ban thưởng cho nịnh thần như Nguyễn Phú Trọng đáng khinh, đáng trách đến mười lần.
“Nhưng Nguyễn Phú Trọng cũng không phải là kẻ đầu tiên thích nịnh, thích giả vờ khiêm tốn. Người khởi đầu công cuộc này chính là ‘vị cha già kính yêu của dân tộc’. Ngay khi còn sống, vị này đã để cho văn nghệ sĩ suy tôn mình như thánh.”
Nói cho nó khách quan thì cũng khó mà ngăn cản giới “văn nghệ sỹ” khi họ đã quyết tâm trở thành “những hạt bụi lấp lánh” dưới gót giầy của người lãnh đạo :
- Chế Lan Viên: Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi/
Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác!
- Tố Hữu: Bác về... Im lặng. Con chim hót/ Thánh thót bờ lau, vui ngẩn ngơ...
Thuở xa xưa ấy, cả chim lẫn người đều hay ... hót và hót hay. Chim chóc ở Việt Nam, bây giờ, chả còn mấy con sống sót. Những người có năng khiếu đặc biệt trong lãnh vực ca hót ở đất nước này – cỡ như quí ông Chế Lan Viên hay Tố Hữu – cũng đều chết tiệt cả rồi.
Đám hậu sinh tuy thiện chí vẫn có thừa nhưng tài thì bất cập :
- Đỗ Thị Thanh Hà: Đã bao lần cháu đặt bút làm thơ/ Viết nắn nót từng lời thơ về Bác/ Tuổi bẩy lăm Bác là Chủ Tịch Nước/ Sống hết mình vì dân tộc Việt nam/ Nhiều kẻ xấu cho rằng Bác tham lam/ Tuổi đã cao ... sao không nhường người khác/ Họ đâu biết triệu, triệu người bầu Bác/ Bác làm sao thoái thác được lòng dân…
- Nguyễn Văn Linh: Dân cần lắm Bác làm thêm kỳ nữa/ Giữ bếp lò khơi lửa cháy bùng lên/ Lòng muôn dân tề tựu cả ba miền/ Nguyện sát cánh kề bên Người nhóm củi..
Tệ hại đến thế nên quí) vị lãnh đạo đất nước hiện nay đành phải tự nịnh (self service) thôi:
- Nguyễn Thị Kim Ngân: “Quốc hội khóa XIV: Hiện thân của đại đoàn kết dân tộc, tư duy đổi mới … ngày càng nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và nhân dân đánh giá cao.”
- Nguyễn Phú Trọng: “Một không khí phấn khởi tin tưởng càng ngày càng lan toả.”
- Nguyễn Xuân Phúc: “Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam đứng thứ 5 thế giới.”
Khuynh hướng tự trào trong văn học Việt Nam không hiểu bắt đầu từ thế kỷ nào nhưng khuynh hướng tự nịnh thì có thể được đánh dấu vào giữa thế kỷ trước, khi tác giả Trần Dân Tiên cho xuất bản Những Mẩu Chuyện Về Đời Hoạt Động Của Hồ Chủ Tịch, vào năm 1948.
Bắt đầu từ đây thì xu hướng nịnh nọt nở rộ và tràn lan ra khỏi lãnh vực thơ văn, vào đến tận nhà vệ sinh công cộng - theo ghi nhận của nhà báo Bút Bi :
Thấy tóc sếp đen thì nịnh: “Anh lo nghĩ nhiều mà giữ được tóc đen vậy thì tài tình quá!”, tóc sếp bạc thì âu lo: “Anh suy tư công việc nhiều quá nên để lại dấu ấn trên mái tóc anh”. Sếp ốm: “Quanh năm suốt tháng lo cho người khác nên anh chẳng nghĩ đến tấm thân gầy guộc của mình”. Sếp mập: “Anh quả là khổ, làm việc nhiều quá đến không có thời gian tập thể dục...”
Trong buổi họp phê và tự phê, một nhân viên phê sếp: “Ưu điểm của anh thì ai cũng biết, anh chỉ có khuyết điểm là làm việc quên cả bản thân mình”.
Đến vô toilet mà nịnh kiểu này: “Anh bận trăm công ngàn việc mà có thời gian vào đây à?”
Từ toilet văn hóa nịnh hót lan luôn qua tới nghị trường luôn, theo ghi nhận của blogger Trân Văn (VOA), vào hôm 2 tháng 4 năm 2021 vừa qua :
“Ở cuộc họp được tổ chức vào ngày 29 tháng 3 để Quốc hội góp ý cho Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016 – 2021 của Chủ tịch Nhà nước và chính phủ, ông Trí bảo rằng ông… cảm động vô cùng với Tổng Bí thư, Chủ tịch Nhà nước có mái đầu bạc trắng hiên ngang, với gánh sơn hà nặng trĩu hai vai, là trung tâm đoàn kết, khơi nguồn tự hào dân tộc…
Ông Trí cũng là người nhận định rằng trong nhiệm kỳ vừa qua, chính phủ có… một Bộ Nông nghiệp ‘rũ bùn đứng dậy sáng lòa’. Một Bộ Y tế kiên cường chống dịch. Một Bộ Lao động – Thương binh – xã hội luôn quan tâm đến đời sống an sinh của nhân dân. Một Bộ Công an kiên quyết, khôn khéo bảo vệ sự bình an cho đất nước. Một Bộ Quốc phòng đã làm hết sức mình để đất nước hòa bình.
Rồi… Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương đã mở ra được những đại lý khai thông cho Việt Nam hội nhập hiệu quả. Bộ Tài nguyên – Môi trường trăn trở, lăn lộn với môi trường, với rừng núi. Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch với sự tiến bộ vượt bậc về thể thao, về bóng đá, sự thăng hạng liên tục của du lịch …
Không ít facebooker cho rằng phải xử lý ông Trí để ngăn chặn việc mượn nghị trường nịnh nguyên thủ.”
Theo thiển ý thì đây chỉ là chuyện nhỏ thôi. Chả có vấn đề gì để phải “xử lý” cả. Xưa, Bác Hồ đã dùng công quỹ in hết cuốn sách này đến cuốn sách khác để tự nịnh mình ( Những Mẩu Chuyện Về Đời Hoạt Động Của Hồ Chủ Tịch, Vừa Đi Đường Vừa Kể Chuyện) và còn cho tái bản cả trăm lần nữa cơ.
Nay, Nguyễn Anh Trí “mượn nghị trường để nịnh” thì đã làm sao? Ông ĐBQH – chả qua – chỉ học tập và làm việc theo gương đạo đức của Bác, để bảo tồn nền văn hoá (nịnh hót) thôi. Có gì sai đâu mà um xùm dữ vậy?
S.T.T.D Tưởng Năng Tiến/Viễn Đông
