Ảnh minh họa. FB Nhà Xuất bản Tự Do
Ngay sau khi truyền thông Nhà Nước vào ngày 5/5 loan tin khởi tố anh Nguyễn Bảo Tiên, một cộng tác viên của Nhà Xuất bản Tự do, về tội “tàng trữ, tuyên truyền tài liệu nhằm chống Nhà nước”, Nhà Xuất bản này đã ra bản tuyên bố cho rằng Cơ quan An ninh Công An tỉnh Phú Yên giam anh Nguyễn Bảo Tiên trái pháp luật trong suốt 18 tháng qua và việc làm của anh này không vi phạm pháp luật.
Phóng viên Giang Nguyễn đã có cuộc nói chuyện với một đại diện Nhà Xuất bản Tự do để sự việc được rõ thêm. Mời quý vị theo dõi.
Công an tỉnh Phú Yên công bố lệnh bắt tạm giam bị can Nguyễn Bảo Tiên. Photo: Công an Phú Yên
Giang Nguyễn: Cảm ơn chị Ngọc Minh đã dành thời gian cho chúng tôi. Vì vấn đề an toàn đối với chị, chúng ta đã đồng ý chỉ dùng bút danh của chị và không tiết lộ nơi chị đang cư ngụ. Trong phạm vi có thể, xin chị cho biết vai trò của chị trong Nhà Xuất bản Tự do?
Ngọc Minh: Xin kính chào quý khán thính giả nghe đài cùng toàn thể quý đài RFA. Đầu tiên tôi xin thay mặt anh chị em Nhà Xuất bản Tự do, cảm ơn sự quan tâm của Giang Nguyễn và quý đài RFA đối với Nhà Xuất bản. Cảm ơn sự thông cảm của quý đài đối với sự an toàn của chúng tôi. Vâng tôi là một thành viên và biên tập viên của Nhà Xuất bản Tự do và vì vấn đề an ninh an toàn cá nhân tôi xin được phép không tiết lộ thông tin cá nhân. Xin thông cảm.
Giang Nguyễn: Hôm 6 tháng 5, Nhà Xuất bản Tự do đã công bố lá thư lên tiếng về sự việc cộng tác viên Nguyễn Bảo Tiên bị bắt khác với những gì đã được loan tải trên báo chí nhà nước. Xin chị cho biết sự việc theo quan điểm của các anh chị thành viên Nhà Xuất bản? Quý anh chị dựa trên thông tin gì để nghi vấn rằng anh Nguyễn Bảo Tiên đã bị bắt từ tháng 10/2019?
Ngọc Minh: Về vụ việc của anh Nguyễn Bảo Tiên, chúng tôi có cơ sở để nghi ngờ rằng anh Tiên đã bị nhà cầm quyền Việt Nam bắt giữ hoặc quản thúc từ tháng 10/2019. Những cơ sở nghi vấn của chúng tôi bao gồm: Thứ nhất anh Tiên là một cộng tác viên của Nhà Xuất bản; công việc của anh là nhận các đơn hàng, bao gồm sách và các thông tin người nhận do chúng tôi chuyển cho anh. Nghĩa là anh chị gửi sách theo các địa chỉ mà chúng tôi cung cấp; tuy nhiên anh đã mất liên lạc với chúng tôi từ ngày mùng 2/10/2019. Tính đến nay đã hơn 18 tháng, vì vậy, anh Tiên không thể có sách mới cũng như thông tin độc giả để phát tán các đơn hàng trong những ngày gần đây như cách mà công an Phú Yên tuyên bố.
Thứ hai do bị chính quyền Việt Nam truy bức liên tục, Nhà Xuất bản Tự do đã ngừng phát hành sách in từ tháng 6/2020. Nhất là sau vụ shipper (những người vận chuyển-pv) khác của Nhà Xuất bản bị an ninh giăng bẫy và bắt giữ, vì vậy anh Tiên càng không có lý do gì để tự mình đi phát tán sách vào những ngày gần đây.
Thứ ba Nhà Xuất bản đã liên tục nhận được rất nhiều những thông tin từ độc giả, những người đã nhận sách và bị an ninh câu lưu, thẩm vấn trong thời gian tháng 11, tháng 12/2019 về việc anh Tiên bị lộ và bị bắt. Tuy thông tin vào thời điểm đó rất là mơ hồ nhưng tất cả đều cho thấy an ninh đang tập trung điều tra về một “đường dây làm sách” ở Phú Yên. Điều này cho thấy dường như lúc đó an ninh muốn quy chụp cho anh Tiên toàn bộ trách nhiệm về các hoạt động của Nhà Xuất bản Tự do.
Chúng ta cần nhớ rằng đó là thời điểm trước Đại hội của Đảng Cộng sản Việt Nam và một nhiệm vụ quan trọng nhất của an ninh lúc đó là phải phá cho bằng được Nhà Xuất bản Tự do trước khi đại hội diễn ra. Có lẽ vì chưa bắt được Phạm Đoan Trang và các thành viên khác của Nhà Xuất bản vào thời điểm đấy nên họ muốn đổ hết tội cho anh Tiên chăng? Tuy điều này chúng tôi chỉ nghi vấn nhưng mọi thông tin mà chúng tôi nhận được đều cho chúng tôi cảm nhận như vậy. Như vậy, bạn có thể thấy an ninh coi anh Tiên là một con cá lớn mà họ bẫy được, vậy họ có thể dễ dàng để cho anh Tiên thoát khỏi tầm mắt của họ để đi nghênh ngang phát tán sách vào những ngày gần đây hay không?
Với các lý do trên cùng với sự mất tích 18 tháng và tuyên bố đột ngột về việc khởi tố anh Tiên vào ngày mùng 5 tháng 5 của bên phía an ninh, chúng tôi hoàn toàn có cơ sở để tin rằng anh Tiên đã bị giam cầm trái phép suốt 18 tháng qua hoặc tối thiểu thì cũng bị quản thúc cách ly suốt một thời gian dài.
Giang Nguyễn: Quý vị đã có hành động gì khi không liên lạc được với anh Nguyễn Bảo Tiên từ ngày 2/10/2019 hoặc là xác nhận thông tin từ độc giả? Hay có điều gì bất lợi trong việc lên tiếng về sự mất tích của anh Nguyễn Bảo Tiên nên các anh chị đã giữ kín cho tới bây giờ?
Ngọc Minh: Việc anh Tiên bị mất liên lạc và những nghi vấn về việc anh bị bắt từ tháng 10/2019 luôn là một nỗi đau canh cánh của anh chị em Nhà Xuất bản Tự do chúng tôi. Quả thật suốt thời gian dài chúng tôi không biết phải làm gì để giúp anh ấy. Vì không có sự thỏa thuận trước khi anh Tiên bị bắt nên chúng tôi không rõ anh đã khai như thế nào. Do đó rất khó có thể đưa tin cho anh ấy. Chúng tôi lo sợ rằng những thông tin của chúng tôi đưa lại có thể gây bất lợi cho anh, như kiểu gián tiếp cung cấp bằng chứng cho an ninh. Vì vậy chúng tôi chọn im lặng suốt từ thời gian đó đến giờ.
Tuy nhiên im lặng không đưa tin trên truyền thông không có nghĩa là chúng tôi không làm gì cho anh. Trường hợp của anh cũng đã được chúng tôi thông báo đến một số tổ chức ngoại giao, một số tổ chức nhân quyền. Đến nay cơ quan công an đã công bố rõ những hoạt động của anh nên chúng tôi mới có thể công bố những thông tin mà chúng tôi có về vụ việc này.
Đáng tiếc là đến nay chúng tôi vẫn chưa thể liên lạc được với gia đình anh Tiên vì chúng tôi không biết họ ở đâu. Như trong tuyên bố của Nhà Xuất Bản đã đề cập, anh Tiên chủ động liên lạc với chúng tôi và nhận giúp phát hành sách. Ở thời điểm nhạy cảm đó do quá cẩn thận nên anh sử dụng một nick ảo và dùng tên giả rồi đổi tên, đổi SIM, đổi điện thoại liên tục, nên chúng tôi không biết nhân thân của anh, chỉ biết em sống ở thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.
Đến sau khi anh bị bắt và thông qua thông tin từ độc giả chúng tôi mới biết được tên thật của anh. Chúng tôi mong rằng quý độc giả nếu ai biết thông tin về thân nhân của anh Tiên xin liên hệ với chúng tôi được biết để có sự trợ giúp về pháp lý cho Tiên trong thời gian sắp tới.
Chúng tôi hiểu anh và gia đình đã chịu rất nhiều đau thương trong những 18 tháng qua. Chúng tôi tha thiết mong mỏi cộng đồng hãy quan tâm đến họ.
Hình minh hoạ. Nhà báo Phạm Đoan Trang và những cuốn sách do cô viết được Nhà xuất bản Tự Do xuất bản FB Phạm Đoan Trang
Giang Nguyễn: Khi kêu gọi sự giúp đỡ từ các cộng tác viên, các anh chị có những biện pháp gì để bảo vệ họ không?
Ngọc Minh: Trường hợp của anh Tiên là trường hợp rất đau lòng của Nhà Xuất bản Tự do và đây cũng là một sơ suất rất lớn của chúng tôi. Rút kinh nghiệm từ vụ việc của anh Tiên chúng tôi đã có những hướng dẫn bảo mật kỹ càng hơn cho các cộng tác viên cũng như thiết lập mối quan hệ để có thể hỗ trợ họ kịp thời cho họ khi có rủi ro xảy ra.
Giang Nguyễn: Hiện nay thành viên của Nhà Xuất bản Tự do gặp những khó khăn gì?
Ngọc Minh: Hiện nay các thành viên của Nhà Xuất bản Tự do ở trong nước họ đang phải sống trong cuộc tình trạng rất nguy hiểm vì họ phải luôn luôn trốn tránh sự truy đuổi của an ninh Việt Nam. Vì vậy trong giai đoạn này chúng tôi chỉ có thể tiếp tục duy trì hoạt động xuất bản online. Tất cả các tác phẩm của chúng tôi đều được đăng tải công khai và cung cấp miễn phí cho độc giả qua dạng ebook trên website của Nhà Xuất Bản. Website chính thức của chúng tôi đã bị đánh sập. Hiện tại chúng tôi phải sử dụng thêm một website miễn phí. Tất cả các đầu sách đều được đăng tải công khai trên đó. Bạn đọc có nhu cầu về sách và muốn có sách thì có thể tải từ website hoặc liên lạc với chúng để nhận được bản ebook.
Giang Nguyễn: Thành thật cảm ơn chị Ngọc Minh.
Ngọc Minh: Xin cảm ơn.
Theo RFA
