Cảnh sát ở tỉnh Bình Thuận phát hiện 15 người trốn trong 1 xe tải nhằm đi qua trạm kiểm soát dịch, 12/9/2021.
Dân chúng đã kiệt sức, doanh nhân cũng kiệt quệ. Theo Tổng cục Thống kê của Việt Nam, từ đầu năm nay đến hết tháng 7, có khoảng 79.700 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể (1). Một tháng sau (tháng 8/2021), con số vừa kể tăng thêm 5.800, thành 85.500 doanh nghiệp (2). Đến cuối tháng này, số liệu về các doanh nghiệp đã chết hoặc đang hấp hối trong tháng 9/2021 chắc chắn sẽ tệ hơn!
Không chỉ dân chúng, doanh giới Việt Nam mà các hiệp hội doanh nhân ngoại quốc đang hoạt động tại Việt Nam (Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam - AmCham, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ ASEAN, Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam – EuroCham, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam - KoCham) cũng đã hết kiên nhẫn nên vừa mới đồng loạt tiếng, hối thúc chính phủ Việt Nam phải sớm có lộ trình rõ ràng trong việc phòng ngừa COVID-19 và khôi phục hoạt động sản xuất, dịch vụ (3).
Trong thư ngỏ gửi chính phủ Việt Nam, đại diện các hiệp hội doanh nhân ngoại quốc đang hoạt động tại Việt Nam nhấn mạnh: Việt Nam phải hành động ngay lập tức để duy trì khả năng cạnh tranh trong khu vực cũng như trên toàn cầu, đồng thời không bị tụt hậu trong quá trình khôi phục kinh tế. Ít nhất đã có 20% thành viên của những hiệp hội này chuyển một số hoạt động sang một quốc gia khác. Khi đã có thay đổi về nơi đặt hàng hay phương thức sản xuất thì sẽ rất khó để quay lại, đặc biệt là khi dây chuyền sản xuất đã được mở rộng ở nơi khác. Theo họ, Việt Nam đang bỏ lỡ những cơ hội đầu tư có thể không quay trở lại. Đầu tư của ngoại quốc vào Việt Nam sẽ không tăng nếu không có kế hoạch rõ ràng...
Song song với những con số, những cảnh báo ấy là cơ hội việc làm, khả năng giữ cho sinh hoạt xã hội ổn định, bảo đảm các nhu cầu tối thiểu của dân sinh càng lúc càng nhỏ. Không chỉ tương lai kinh tế quốc gia, tương lai của từng cá nhân, gia đình cũng hết sức ảm đạm!
***
Cho đến giờ - khi đợt dịch thứ tư đã sắp tròn năm tháng – chính phủ Việt Nam vẫn chưa thể công bố một kế hoạch rõ ràng đối với phòng ngừa COVID-19 và khôi phục hoạt động sản xuất, dịch vụ. Chỉ có những tuyên bố hết sức chung chung và dường như vừa không biết làm gì, vừa không muốn phải chịu trách nhiệm, nên hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trung ương để mặc cho hệ thống chính trị, hệ thống công quyền địa phương muốn làm gì thì làm.
Trong khi Hà Nội nới lỏng phong tỏa, tạo ra một biển người vào đêm Trung Thu (4) thì TP.HCM vẫn còn như bãi chiến trường, đi lại vẫn bị hạn chế, hàng rào vẫn còn nhan nhản khắp nơi, hàng hóa vừa thiếu, vừa mắc, giá cao hơn mức bình thường từ 30% đến 50%... Thậm chí Quân khu 9 vừa gửi 1.000 binh sĩ của nhiều đơn vị đến TP.HCM để hỗ trợ TP.HCM chống dịch (5).
***
Giờ thì ai cũng thấy hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam tầm nhìn hạn hẹp như thế nào khi huênh hoang về... thành tích chống dịch khiến cả thế giới thán phục trong lúc đồng loại ở nhiều xứ khác đang vất vả chống đỡ thảm nạn. Cuối cùng, nhiều triệu người Việt đã phải trả giá đắt cho hành vi phớt lờ vaccine, trước sau vẫn chỉ khăng khăng “truy vết, cách ly, cô lập” cực đoan theo kiểu “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, biến mỗi phường, xã thành một... pháo đài!
Suốt năm tháng vừa qua, trong các tuyên bố, diễn văn liên quan đến dịch bệnh, bất kể hậu quả hết sức tồi tệ, đặc biệt là với kinh tế, dân sinh, những viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam từ trung ương đến địa phương vẫn khăng khăng khẳng định, các chủ trương liên quan đến phòng chống dịch là... đúng. Tác hại như đã thấy và đang còn kéo dài chỉ vì thuộc cấp hiểu sai, làm sai, đặc biệt là vì dân chúng chưa ý thức được mức độ nguy hiểm của dịch bệnh để tham gia phòng chống nghiêm túc (5).
Trên đã thế thì dưới dứt khoát cũng phải như thế. Thành ra chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi thực tế chứng minh, nếu đừng săn lùng, thực hiện cưỡng bức cách ly tại các trại tập trung như... chủ trương ban đầu của chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng thì hậu quả đợt dịch thứ tư ở TP.HCM không thảm khốc như vậy và do không thể phủ nhận, ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu – Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM – vừa mới khẳng định: Việc gom F0 (người nhiễm COVID-19) vào khu cách ly tập trung chỉ là do... các địa bàn đã hiểu nhầm (6)!
***
Khi nhận ra vaccine là phương thức duy nhất giúp ngăn ngừa COVID-19, thiết lập tình trạng bình thường mới, khôi phục kinh tế và sự ổn định của dân sinh thì đã trễ, ngoài chuyện cuống cuồng đi xin và vận động khắp nơi từ gần đến xa để xin trợ giúp, thôi... ngạo nghễ, chuyển sang... đánh giá cao từ lớn đến nhỏ nếu họ cho vaccine, nhượng lại với giá... gốc hay chịu bán vaccine.
Lúc này, thời điểm mà hồi phục kinh tế, dân sinh là chuyện sống còn đối với hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam, những viên chức hữu trách thản nhiên biến xứ sở của mình thành nơi thử nghiệm lâm sàng đủ loại vaccine, biến đồng bào mình thành chuột bạch để một số tập đoàn dược phẩm của Nga, của Cuba,... vừa bán hàng, vừa có cơ hội tích lũy thêm dữ liệu cho những Sputnik V (7), Abdala (8)... có thể được WHO chấp nhận như một loại vaccine có thể dùng trong trường hợp khẩn cấp để ngừa COVID-19!
Những tập đoàn dược phẩm đó đã được chính phủ Việt Nam miễn trừ trách nhiệm nếu có tai biến, di họa lâu dài cho người tiếp nhận. Trách nhiệm giờ thuộc về... dân chúng Việt Nam. Nếu có tai biến, có di họa thì...ráng chịu, phải coi như... huề. Trước, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam chưa bao giờ nhận trách nhiệm, nay làm sao có thể khác... thế! Rộng hơn, kinh tế, dân sinh cũng thế, kiệt sức, kiệt quệ, “quốc phá, gia vong” đều do... hoàn cảnh khách quan... đặc biệt!
Trân Văn (VOA)
______________
Chú thích(1)
https://vtv.vn/kinh-te/g...ua-20210729150219312.htm(2)
https://vtv.vn/kinh-te/g...ua-20210729150219312.htm(3)
https://tuoitre.vn/doanh...vn-20210919142904349.htm(4)
https://nld.com.vn/thoi-...em-20210922074813477.htm(5)
https://vietnam.vnanet.v...ich-covid-19/496593.html(6)
https://plo.vn/suc-khoe/...o-hieu-nham-1016847.html(7)
http://baochinhphu.vn/Un...ine-Sputnik-V/441685.vgp(8)
https://tienphong.vn/vie...cua-cuba-post1377969.tpo
