Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 17/5 thông báo khởi động một chương trình mới để thu thập và phân tích bằng chứng về tội ác chiến tranh và các hành động tàn sát khác bị cáo buộc là do Nga gây ra ở Ukraine, trong lúc Washington tìm cách đảm bảo Moscow phải chịu trách nhiệm về hành vi của họ.
Bộ Ngoại giao cho hay Đài quan sát Xung đột sẽ cung cấp tài liệu, kiểm chứng và phổ biến bằng chứng nguồn mở về các hành động của Nga ở Ukraine. Các báo cáo và phân tích sẽ được cung cấp thông qua trang mạng của Đài quan sát Xung đột.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chỉ trích Nga về điều mà ông gọi là "tội ác chiến tranh lớn" đã xảy ra ở Ukraine, và nhấn mạnh quyết tâm quy trách nhiệm cho Moscow vì đã phát động cuộc chiến trên bộ lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến Thứ hai.
Chính phủ Kyiv tố cáo Nga có hành vi tàn sát và tàn bạo đối với thường dân trong cuộc xâm lược và cho biết đã xác định được hơn 10.000 trường hợp có thể là tội ác chiến tranh.
Nga phủ nhận nhắm vào thường dân và nói, nhưng không có bằng chứng, rằng các dấu hiệu của việc tàn sát đã được dàn dựng.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay chương trình mới, đang được thành lập với khoản đầu tư ban đầu 6 triệu đô la, sẽ phân tích và lưu giữ thông tin, bao gồm hình ảnh vệ tinh và thông tin được chia sẻ trên truyền thông xã hội, để có thể được sử dụng trong các cơ chế quy trách nhiệm hiện có và trong tương lai.
"Chương trình Đài quan sát Xung đột mới này là một phần trong một loạt các nỗ lực của chính phủ Mỹ ở cả cấp quốc gia và quốc tế được thiết kế để đảm bảo quy trách nhiệm trong tương lai đối với các hành động khủng khiếp của Nga", tuyên bố nói.
Chương trình là sự hợp tác với công ty hệ thống thông tin địa lý Esri, Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Nhân đạo của Đại học Yale, Sáng kiến Cứu hộ Văn hóa Smithsonian và PlanetScape Ai, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết và nói thêm rằng nguồn tài trợ trong tương lai sẽ đến từ Sáng kiến Phục hồi Dân chủ châu Âu.
Một tòa án Ukraine đã tổ chức phiên điều trần sơ khởi vào ngày 13/5 trong phiên xử tội ác chiến tranh đầu tiên phát sinh từ cuộc xâm lược từ hôm 24/2 của Nga, sau khi buộc tội một người lính Nga bị bắt vì giết một thường dân 62 tuổi.
Nga đã ném bom các thành phố thành đống đổ nát và hàng trăm thi thể thường dân được tìm thấy ở các thị trấn nơi lực lượng của họ rút đi kể từ khi bắt đầu điều mà họ gọi là ‘chiến dịch đặc biệt’ nhằm phi quân sự hóa Ukraine. Kyiv và các đồng minh phương Tây nói rằng đó là cái cớ vô căn cứ cho một cuộc chiến tranh phi lý.
Trưởng Cao ủy Nhân quyền Liên hiệp quốc, Michelle Bachelet, tuần trước nói rằng có nhiều ví dụ về khả năng tội ác chiến tranh kể từ cuộc xâm lược của Nga, và nói thêm rằng 1.000 thi thể đã được tìm thấy cho đến nay ở vùng Kyiv.
Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ngày 25/4 cho biết sẽ tham gia một nhóm chung với các công tố viên Ukraine, Ba Lan và Litva điều tra các cáo buộc tội ác chiến tranh chống lại lực lượng Nga.
Ukraine có ít kinh nghiệm trong việc khởi tố những vụ việc như vậy. Năm ngoái, Quốc hội nước này đã thông qua luật để cung cấp một khuôn khổ pháp lý cho các cuộc truy tố tội phạm chiến tranh phù hợp với thông lệ quốc tế, bà Zera Kozlyieva, phó trưởng đơn vị tội phạm chiến tranh tại văn phòng tổng công tố, cho hay vào tháng trước.
Theo VOA
