Ngoại trưởng Úc Penny Wong và Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn tại Hà Nội ngày 27/6/2022. AFP
Ngoại trưởng Úc Penny Wong hôm 27/6 nêu trường hợp ông Châu Văn Khảm với cả ba lãnh đạo Việt Nam gồm Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn ngay tại Hà Nội.
Lời kêu gọi mới nhất của tân ngoại trưởng là một trong hơn 70 lần chính phủ Úc nêu vấn đề này khi làm việc với phía Việt Nam kể từ khi công dân Úc gốc Việt bị bắt và bị tuyên án tù 12 năm với tội danh “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân” vào năm 2019 chỉ vì là thành viên của tổ chức Việt Tân.
Đài ABC của Úc hôm 29/6 đưa thông tin dẫn lời phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc cho biết thêm là chính phủ Việt Nam biết rất rõ mối quan tâm của Úc về trường hợp của ông Khảm và tình hình hiện tại của ông ta ở trong trại giam.
Trả lời phỏng vấn của Đài Á Châu Tự Do, Giáo sư Carl Thayer từ Học viện Quốc phòng Australia tại Canberra, nói về diễn biến mới này:
“Hiện tại quan hệ song phương (Việt Nam và Úc- PV) đang phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế.
Do vậy, điều này phụ thuộc vào phía Úc để tiếp tục gây sức ép lên Chính phủ Việt Nam và phía Việt Nam có thể trả tự do cho ông Khảm khi hai bên chuẩn bị cho các cuộc gặp cấp cao…
Sau chuyến thăm này, tôi cho rằng phía Việt Nam sẽ xem xét, đánh giá lại về trường hợp ông Khảm, đặc biệt sau khi Liên Hiệp quốc (Nhóm Công tác về Bắt giữ Tuỳ tiện- PV) có ý kiến về vụ bắt giữ ông, và Việt Nam sẽ chủ toạ cuộc họp Hội đồng Nhân quyền của Liên Hiệp quốc tháng này.”
Truyền thông Nhà nước Việt Nam không đưa tin về việc Ngoại trưởng Penny Wong đề cập đến ông Châu Văn Khảm trong các buổi gặp với ban lãnh đạo Việt Nam.
Trang tin điện tử của Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ cho biết, trong cuộc gặp giữa hai người đồng cấp, hai bên đồng ý tăng cường các lĩnh vực hợp tác truyền thống như thương mại, đầu tư, an ninh, quốc phòng; phối hợp chặt chẽ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước bên cạnh việc thảo luận về tình hình khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm.
Bà Trương Quỳnh Trang, vợ ông Châu Văn Khảm từ Úc cho chúng tôi biết, bà không được liên lạc trực tiếp với chồng bà ở trong trại giam do bà ở nước ngoài mà chỉ được cập nhật tin tức của ông từ mấy người cháu ở thành phố Hồ Chí Minh- những người được phép thăm nuôi ông trong tù.
Bà Trang nói sức khoẻ của công dân Úc gốc Việt tạm ổn và không bị buộc phải lao động vì tuổi cao (72 tuổi).
Trong tuần đầu của tháng sáu, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện (WGAD) của Liên Hiệp Quốc ra văn bản đăng tải ý kiến của cơ quan này về việc bắt giữ ông Châu Văn Khảm, người Úc gốc Việt và là thành viên của tổ chức Việt Nam Canh tân Cách mạng Đảng (Việt Tân).
Cơ quan này nói sự liên hệ của ông Châu Văn Khảm với tổ chức Việt Tân không thể đủ cơ sở để bắt giữ ông và việc tước bỏ tự do của ông là tùy tiện vì ông chỉ thực hiện các quyền tự do lương tâm và niềm tin cũng như quyền biểu đạt được ghi trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR).
Chính quyền Việt Nam nói ông Châu Văn Khảm nhập cảnh bất hợp pháp vào Việt Nam ngày 11/01/2019 dưới sự chỉ đạo của Việt Tân để tổ chức tuyển mộ và huấn luyện các hoạt động phá hoại, khủng bố.
Hà Nội cho rằng ông bị bắt giữ vì vi phạm luật pháp Việt Nam chứ không phải vì quan điểm dân chủ, và việc bắt giữ và kết án được thực hiện theo đúng luật pháp Việt Nam, tương đồng với các công ước quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn.
Giữa tháng sáu, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) gửi thư ngỏ đến tân Thủ tướng Úc Anthony Albanese, kêu gọi ông gây sức ép lên chính phủ nhiều nước như Việt Nam, Trung Quốc, Myanmar để buộc các nước này phải cải thiện tình trạng nhân quyền, trong đó có nêu trường hợp ông Châu Văn Khảm.
Theo RFA
