Ảnh minh họa : Các đại biểu quân đội trong dịp lễ khai mạc Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh ngày 16/10/2022. AP - Mark Schiefelbein

Tập trung mọi quyền lực trong tay, chủ tịch mãn đời Tập Cận Bình muốn biến Trung Quốc thành một pháo đài để dấn lên thống trị hành tinh vào khoảng năm 2049. Mục tiêu là xây dựng một thế giới hậu phương Tây, mạnh được yếu thua, với ý thức hệ mác-xít và mưu đồ đế quốc, chấp nhận nguy cơ xung đột với Hoa Kỳ.
Quảng cáo

Bắc Kinh chuẩn bị cho dân chúng về trừng phạt và xung đột
Trong bài bình luận « Pháo đài Trung Quốc », Le Figaro nhận định Đại Hội Đảng lần thứ 20 kết thúc với quyền hành tuyệt đối nằm trong tay Tập Cận Bình, nay là chủ tịch mãn đời được sự hỗ trợ của tất cả sáu ủy viên thường trực Bộ Chính Trị. Sự tập trung quyền lực này gắn liền với ý định biến Trung Quốc thành một pháo đài để nhảy lên dẫn đầu toàn thế giới vào khoảng năm 2049, nhân kỷ niệm 100 năm ngành thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Mục tiêu là xây dựng một thế giới hậu phương Tây, mạnh được yếu thua, tự do và nhân quyền bị cấm cản, ý thức hệ mác-xít và ý đồ đế quốc đứng trên kinh tế.
Pháo đài, trước hết về kinh tế. Sau bốn mươi năm huy hoàng nhờ toàn cầu hóa, Bắc Kinh nay dành ưu tiên tuyệt đối cho an ninh. Đại dịch Covid và những cuộc phong tỏa không ngơi nghỉ cũng được dùng để chuẩn bị cho dân chúng chịu đựng những trừng phạt của phương Tây và một cuộc xung đột với Hoa Kỳ. Tiếp đến về thương mại, tiền tệ và tài chánh. Thị trường Hoa lục đóng lại với các công ty ngoại quốc nhất là về xe hơi - nhờ sự thống trị của các nhà sản xuất nội địa về xe điện - và hàng không. Đồng thời Bắc Kinh tiếp tục chiến lược phi đô la hóa trong ngoại thương với Nga và cả với Trung Đông.
Kiểm soát xã hội, đối đầu với phương Tây
Vẫn theo Le Figaro, pháo đài này còn về chính trị và ý thức hệ. Covid đã giúp đảng Cộng Sản kiểm soát xã hội và các cá nhân thông qua việc thiết lập một « Big Brother » điện tử, hạn chế di chuyển và cấm xuất ngoại. « Tư tưởng Tập Cận Bình » được tự nhận là « chủ nghĩa mác-xít của Trung Quốc đương đại và thế kỷ 21 », cộng với tôn sùng cá nhân lãnh tụ, càng củng cố thêm tính chất toàn trị của chế độ.
Cuối cùng là về quân sự và chiến lược, xung quanh sự đối địch với Hoa Kỳ và xây dựng một trật tự thế giới với các vùng ảnh hưởng của đế quốc. Đó là lý do khiến Bắc Kinh tăng cường quân đội và kho vũ khí nguyên tử, gia tăng đe dọa Đài Loan thông qua việc phủ nhận độc lập của đảo quốc được ghi vào Hiến Pháp và tập trận phong tỏa hòn đảo mùa hè rồi. Đó cũng là lý do của việc thiết lập đối tác chiến lược với nước Nga của Vladimir Putin và ủng hộ cuộc xâm lược Ukraina. Bên cạnh đó là việc xúc tiến một quốc tế của các nền độc tài, tiếp tục bao vây phương Tây bằng cách tìm kiếm liên minh với các nước phương nam.
Chiến lược pháo đài của Trung Quốc nhằm đối đầu với phương Tây, chấp nhận nguy cơ xung đột vũ trang với Hoa Kỳ. Việc hy sinh tăng trưởng, đóng cửa biên giới làm xáo trộn khế ước với giai cấp trung lưu, nay chỉ còn dựa vào dân tộc chủ nghĩa cực đoan, nỗ lực tự cung tự cấp gắn liền với logic hiếu chiến.
Mỹ quyết chặn toàn trị Bắc Kinh, Đức vẫn mù quáng
Về lâu về dài, sự chuyển đổi Trung Quốc thành pháo đài chỉ dẫn đến suy sụp, như vẫn thường xảy ra trong lịch sử. Trước mắt, chủ trương này tạo ra mối đe dọa chính cho tự do chính trị. Trước sự cứng rắn hơn của chủ nghĩa toàn trị Trung Quốc và tham vọng đế quốc, Hoa Kỳ đã xác định và áp dụng một chiến lược ngăn chận rõ ràng, là một trong những điểm đồng thuận hiếm hoi giữa hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa.
Chiến lược này sẽ được nối dài qua việc thành lập một hội đồng các nền dân chủ Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, nhằm hạn chế sự bành trướng của Trung Quốc và tạo mối liên hệ giữa phương Tây và các nước phương nam, nhất là xung quanh vấn đề khí hậu. Nhưng châu Âu vẫn là mắt xích yếu trước Bắc Kinh.
Theo nhận định của Le Figaro, đó là do sự mù quáng của Đức, đã lặp lại sai lầm như đối với Nga, qua việc tìm cách duy trì xuất khẩu sang Hoa lục bằng mọi giá, vốn là trung tâm mô hình trọng thương của Đức. Chuyến thăm Bắc Kinh của ông Olaf Scholz, với việc gia tăng đầu tư Đức vào Trung Quốc và cho tập đoàn nhà nước Cosco chiếm 25 % vốn của cảng container Hamburg, theo tác giả, là một chính sách hòa dịu sẽ dẫn đến thất bại. Như cựu thủ tướng Anh Churchill đã nói : « Chính sách hòa hoãn cũng như nuôi ăn một con cá sấu, với hy vọng mình sẽ là người cuối cùng bị nó ăn thịt ».
Đơn thương độc mã trước Trung Quốc là gánh lấy thiệt thòi
Tương tự, trả lời Libération, ủy viên châu Âu phụ trách thị trường nội địa và quốc phòng, ông Thierry Breton cho rằng « Không thể thảo luận với Trung Quốc mà mỗi người ngồi một góc riêng ». Nước Đức, buộc lòng phải thay đổi mô hình do chiến tranh Ukraina, chừng như muốn đi theo « sonderweg », một con đường đơn độc, mà minh chứng là căng thẳng Pháp-Đức và chuyến đi solo của ông Olaf Scholz đến Bắc Kinh. Thierry Breton nhấn mạnh chỉ có tư cách tập thể mới giúp Liên Hiệp Châu Âu (EU) tạo được sức mạnh trên trường quốc tế. Thứ Tư tới, Ủy ban giới thiệu một Hiệp ước ổn định nhằm đầu tư vào môi trường và quân đội, sẽ gây giận dữ cho những con diều hâu Đức.
Không ai có thể quên rằng Bắc Kinh đã làm mọi cách để chia rẽ EU trong cuộc khủng hoảng Covid, cho thấy rõ Trung Quốc là « đối thủ mang tính hệ thống » như đã đánh giá hồi năm 2019. Từ đó đến nay, một loạt quy định đã được châu Âu thông qua nhằm chấm dứt sự ngây thơ trước Trung Quốc. Dù vẫn là đối tác thương mại quan trọng, nhưng mối liên hệ phải nằm trong khuôn khổ địa chính trị đặc thù, các Nhà nước cần phối hợp với nhau. Chẳng hạn sắp tới không còn có thể để cho Trung Quốc tham gia vào những cơ sở hạ tầng thiết yếu.
Theo ông Breton, cần phải cân bằng lại quan hệ qua việc xác lập tương quan lực lượng với Trung Quốc. EU là thị trường lớn hơn Hoa Kỳ 1,5 lần và Bắc Kinh rất cần đến, vì nếu tách khỏi châu Âu Trung Quốc sẽ bị mất từ 3 đến 4 điểm GDP.
Theo RFI