Ảnh chụp màn hình bài viết "Chiến tranh Ukraina : 12 nhà tài phiệt Nga chết một cách bí ẩn là ai?" của nhật báo Pháp Le Figaro ngày 28/12/2022. © Le Figaro / Capture d'écran

Năm 2022 là “năm đại hạn” cho giới tài phiệt Nga. Trong mười hai tháng tổng cộng đã có đến 14 triệu phú bị thiệt mạng, riêng trong tháng 12 có hai người người chết một cách bí hiểm ở Ấn Độ : triệu phú Pavel Antov "nhảy lầu" ở khách sạn nơi ông tổ chức sinh nhật 66 tuổi, được cho là “trầm cảm sau khi bạn của ông” là triệu phú Vladimir Budanov bị chết vì “đau tim” trong phòng ngủ.

Đa số các nhà tài phiệt Nga được phát hiện chết trong hoàn cảnh và tư thế rất đáng ngờ, như phim trinh thám : treo cổ trên cây, chết ở bể bơi, bị ngộ độc, hay ngã từ cầu thang… Trước khi xảy ra hai vụ chết bí ẩn ở Ấn Độ, nhà tài phiệt Nga Dmitry Zelennov cũng bị sảy chân, rơi qua lan can cầu thang và chết sau bữa tối ở thành phố Antibes, miền nam Pháp.
Trong bài viết ngày 27/12/2022 tổng hợp chân dung 12 nhà tài phiệt Nga chết một cách kỳ lạ kể từ khi điện Kremlin phát động chiến tranh Ukraina, nhật báo Pháp Le Figaro thắc mắc về số ca tử vong xảy ra trong thời gian ngắn, mối quan hệ của những nhà tài phiệt xấu số này với các tập đoàn Nga trong lĩnh vực dầu khí, như Gazprom hay Lukoil.
Leonid Shulman tự tử trong phòng tắm ngày 30/01
Ông Leonid Shulman là người đầu tiên trong danh sách những cái chết bí hiểm. Ông là tổng giám đốc tập đoàn Nga Gazprom, chuyên khai thác, xử lý và vận chuyển khí đốt. Ông từng đứng đầu dịch vụ vận chuyển của Gazprom Invest, chuyên quản lý những dự án đầu tư của tập đoàn Nga. Doanh nhân 60 tuổi được cho là tự tử trong phòng tắm của căn biệt thự ở vùng Saint-Petersburg ngày 30/01/2022 (một tháng trước khi tổng thống Putin phát động chiến dịch xâm lăng Ukriana). Một bức thư tuyệt mệnh được tìm thấy bên cạnh thi thể ông.
Alexander Tyulyakov treo cổ trong garage ngày 25/02
Lãnh đạo thứ hai của Gazprom qua đời hôm 25/02. Giám đốc tài chính Alexander Tyulyakov được phát hiện treo cổ trong gara ở tư dinh gần thành phố Saint-Petersburg. Trang Novaya Gazeta thuật lại chi tiết như phim trinh thám là khi bác sĩ pháp y đang thu thập bằng chứng thì nhiều xe ô tô lớn chở nhân viên an ninh của tập đoàn Gazprom đã đến, đuổi cảnh sát ra khỏi hiện trường và phong tỏa toàn bộ khu vực.
Mikhail Watford chết với dây thừng trên cổ ngày 28/02
Chỉ ba ngày sau, đến lượt Mikhail Watford, một tỉ phú Nga trong ngành dầu khí, cũng được phát hiện treo cổ trong nhà xe ở tư dinh, ở ngoại ô phía tây Luân Đôn, Anh. Theo báo Guardian, cảnh sát nêu cái chết “không thể giải thích được”, nhưng không đánh giá là “khả nghi”. Cảnh sát cũng không tìm được bất kỳ dấu vết nào khác ngoài khả năng tự tử. Tỉ phú 66 tuổi, sinh tại Tolstosheia, đã chuyển đến sống ở Anh trong thập niên 2000. Một bài viết phác họa chân dung tỉ phú người Nga của tờ Sunday Times năm 2015 cho biết ông Watford rời Luân Đôn đến hạt Surrey (ngoại ô Luân Đôn) sống cùng vợ là người Estonia.
Vasily Melnikov và thảm kịch gia đình ngày 24/03
Gần một tháng sau, tỉ phú người Nga Vasily Melnikov dường như đã tự sát trong căn hộ ở Nijni-Novgorod, phía tây Nga, bên cạnh còn có thi thể của vợ và 2 con. Ông bị nghi ngờ là thủ phạm ba vụ sát hại trên. Tuy nhiên, hàng xóm của gia đình, được trang Kommersant trích dẫn, thì không nghĩ như vậy, vì theo họ đó là một gia đình gắn bó. Một số cơ quan truyền thông khác giải thích doanh nhân 43 tuổi, điều hành tập đoàn dược phẩm Medsom, dường như gặp khó khăn tài chính. Báo mạng Glavred cho rằng công ty của ông bên bờ phá sản do các lệnh trừng phạt đối với Nga.
Vladislav Avaev chết cùng vợ con trong căn hộ khóa trái cửa ngày 18/04
Thi thể của cựu chủ tịch Gazprombank, từng là công chức cấp cao của tổng thống Putin tại điện Kremlin và tại Hạ Viện, được phát hiện bên trong căn hộ ở Matxcơva, bên cạnh người vợ đang mang thai và con gái 13 tuổi bị găm đầy đạn. Theo các nhà điều tra Nga, ông Vladislav Avaev, 51 tuổi, có lẽ đã giết gia đình rồi sau đó tự sát. Tạp chí Mỹ Newsweek viết là người đàn ông mang súng và căn hộ bị khóa cửa ở bên trong. Tuy nhiên, ông Igor Volobuev, phó chủ tịch ngân hàng Gazprom, hiện tị nạn ở Ukraina, khẳng định với trang Insider rằng đồng nghiệp đã bị sát hại : “Vụ tự tử được dàn dựng”.
Sergey Protossenya chết cùng gia đình ngày 19/04
Tỉ phú Nga Sergey Protossenya, 53 tuổi, treo cổ trên cây trong khu vườn tòa biệt thự bên bờ biển Lloret de Mar, Tây Ban Nha, hôm 19/04 nơi cả gia đình đang đi nghỉ. Vợ và con gái 18 tuổi của ông bị đâm đến chết, bên cạnh là một cái rìu, một con dao dình đầy máu. Cảnh sát điều tra nghi ngờ doanh nhân Nga đã sát hại vợ con lúc họ ngủ, sau đó tự vẫn. Truyền thông Tây Ban Nha nêu giả thuyết ba vụ ám sát và được dàn dựng thành thảm kịch gia đình. Tài sản của cựu giám đốc Novatex, tập đoàn khí đốt lớn thứ hai của Nga, lên đến 400 triệu euro. Cả gia đình sống ở Bordeux, Pháp. Theo hàng xóm, gia đình tỉ phú Nga sống kín tiếng.
Yuri Voronov chết trong bể bơi ngày 04/07
Doanh nhân Nga 61 tuổi đứng đầu một doanh nghiệp đối tác của tập đoàn Gazprom. Xác ông được tìm thấy trong bể bơi tư dinh ở Saint-Peterburg hôm 04/07, với một viên đạn găm vào đầu. Khẩu súng lục được tìm thấy dưới đáy bể. Các nhà điều tra không xác định được là do tự sát hay bị sát hại. Cuộc điều tra của ủy ban Nga thì hướng đến khả năng tranh chấp “với các đối tác thương mại”. Vợ của ông cho rằng ông là nạn nhân một vụ lừa đảo của các đối tác.
Alexander Subbotin ngộ độc nọc cóc ngày 10/05
Alexander Subbotin là một cựu quan chức cấp cao của tập đoàn Lukoil, nhà sản xuất dầu khí lớn nhất của Nga. Lukoil nằm trong số hiếm hoi doanh nghiệp phản đối chiến tranh Ukraina. Ngày 19/05, sau buổi tối uống say, doanh nhân 43 tuổi đến nhà một pháp sư mà ông biết, được gọi là Magua Flores, ở ngoại ô Matxcơva. Người này đã cứa da của ông để nhỏ nọc cóc vào. Ông Alexander Subbotin bị ngộ độc và chết vì đau tim.
Ravil Maganov ngã cửa sổ bệnh viện ngày 01/09
Doanh nhân người Nga xấu số cũng là một trong những nhà lãnh đạo lâu năm của tập đoàn Lukoil mà ông đồng sáng lập cách đây 30 năm. Theo tập đoàn, ông Ravil Maganov qua đời ngày 01/09 vì bệnh nặng. Tuy nhiên, một số hãng tin như Tass và Interax khẳng định ông tự tử bằng cách nhảy từ cửa sổ tầng 6 của bệnh viện nơi ông điều trị bệnh tim.
Ivan Pechorin chết vì rơi xuống biển ngày 10/09
Ivan Pechorin là giám đốc công ty phát triển Viễn Đông và Bắc Cực của Nga khi mới 39 tuổi. Ông được tổng thống Vladimir Putin giao nhiệm vụ khai thác các nguồn năng lượng và mỏ ở phía đông Nga để đối phó với các biện pháp trừng phạt của phương Tây kể từ khi Matxcơva phát động chiến tranh Ukraina. Ngày 10/09, thi thể của ông được phát hiện ở biển Nhật Bản, dường như do ngã từ thuyền buồm mà ông thì không biết bơi. Truyền thông Nga thuật lại là ông say rượu và bị ngã xuống biển.
Anatoly Gerashchenko ngã cầu thang ngày 21/09
Chuyên gia 72 tuổi và là nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực hàng không chết trong hoàn cảnh đầy nghi ngờ hôm 21/09, theo Viện Matxcơva nơi ông làm việc. Trang Moskovsky Komsomolets cho biết khi đi thăm một công trường, dường như ông bị ngã cầu thang trong khi lan can chưa được lắp. Nhật báo Nga cho biết ông gần như mù một mắt từ khá lâu.
Dmitry Zelenov ngã từ lan can ngày 09/12
Tài phiệt ngành bất động sản Nga chết trong đêm 09/12 sau bữa tối với bạn bè ở thành phố Antibes, miền nam Pháp. Dường như doanh nhân 50 tuổi bị chóng mặt khi đi trên cầu thang và bị ngã nhào khỏi lan can. Trang Baza của Nga cho biết ông Dmitry Zelenov có vấn đề về tim mạch và từng phải phẫu thuật mạch ít lâu trước khi chết. Theo báo chí Ý, trước đó, ông Zelenov chỉ trích cuộc xâm lược Nga ở Ukraina.
Theo RFI