Những chú chó con bên cạnh một thiết bị Starlink gần thành phố Lyman vừa được quân đội Ukraina giải phóng. Ảnh chụp ngày 07/10/2022. REUTERS - STRINGER
Starlink đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc kháng chiến chống xâm lăng của Ukraina. Với hệ thống này, người lính tác chiến linh hoạt hơn trong chiến tranh hiện đại, địch không gây nhiễu được thiết bị, vệ tinh Starlink khó thể bị bắn hạ vì biết điều chỉnh quỹ đạo. Các vệ tinh của Elon Musk đã giúp xoay chuyển tình thế, tại một đất nước mà mạng điện và viễn thông thường xuyên bị Nga đánh phá.
Hệ thống Starlink của tỉ phú Musk đã thay đổi cuộc chiến ở Ukraina Cũng về Ukraina, The Economist dành nhiều giấy mực để nói về Starlink : « Làm thế nào các vệ tinh của Elon Musk có thể cứu vãn Ukraina và làm thay đổi cuộc chiến ». Đó là một trong những kỳ quan thế giới, hay đúng hơn, là bên ngoài thế giới. Thiên hà Starlink hiện có 3.335 vệ tinh đang hoạt động, chiếm phân nửa tổng số vệ tinh của cả thế giới. Trong nửa năm qua, cứ mỗi tuần trên 20 vệ tinh mới được phóng lên, cung cấp internet tốc độ cao cho 45 nước, với 1 triệu người thuê bao. Đa số giao dịch hiện ở Ukraina : Starlink đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc kháng chiến chống xâm lăng của Kiev.
Câu chuyện bắt đầu từ một dòng tweet của Mykhailo Fedorov, bộ trưởng bộ Chuyển đổi kỹ thuật số của Ukraina gởi cho Elon Musk, hai ngày sau khi quân Nga tràn sang : « Thưa anh, trong khi anh cố gắng chinh phục Hỏa tinh, thì Nga đang định xâm chiếm Ukraina ! Khi hỏa tiễn của anh đáp thành công từ vũ trụ, thì hỏa tiễn Nga tấn công vào thường dân Ukraina ! Xin anh hãy cung cấp cho chúng tôi các trạm Starlink ». Chỉ vài giờ sau, nhà tỉ phú trả lời rằng đã kích hoạt dịch vụ Starlink trên lãnh thổ Ukraina và thiết bị sẽ gởi sau. Trong vòng vài ngày, những xe tải chở đầy các thiết bị bắt đầu đến Ukraina.
Trong tháng Năm, mỗi ngày có 150.000 người kết nối vào hệ thống. Chính phủ Ukraina nhanh chóng dựa vào đó để làm truyền thông, kể cả việc chuyển các thông điệp của tổng thống Volodymyr Zelensky. Do gọn nhẹ, Starlink hết sức hữu ích tại một đất nước mà mạng điện và viễn thông thường xuyên bị Nga đánh phá, tin tặc luôn tìm cách xâm nhập mạng internet. Khi Kherson được giải phóng vào tháng 11, nhờ Starlink mà điện thoại và internet được tái lập trong vài ngày.
Trợ thủ đắc lực của các chiến binh nơi tuyến đầuInternet qua vệ tinh không phải là ý tưởng mới, nhưng Starlink có hai thay đổi triệt để. Trước đây, liên lạc thông qua vệ tinh chỉ dành cho sĩ quan cao cấp, bộ chỉ huy và người điều khiển drone, các cấp thấp hơn dùng sóng radio. Nhưng với Starlink, người chiến sĩ ở tiền tuyến có thể đăng các video, hình ảnh, thông tin trong thời gian thực ngay cả khi ở ngoài khu vực tiếp sóng di động, giúp họ linh hoạt hơn trong chiến tranh hiện đại. Thứ hai là không bị gây nhiễu hay tấn công tin học, hoặc bị bắn hạ.
Hoa Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ và Nga đều sở hữu những hỏa tiễn có thể nhắm đến các vệ tinh trên vũ trụ, nhưng số lượng lớn và tốc độ di chuyển nhanh khiến việc bắn một vệ tinh Starlink là vô nghĩa. Một khả năng khác là tạo phản ứng dây chuyền : những mảnh vỡ của mục tiêu thứ nhất sẽ hủy hoại mục tiêu thứ hai, nhưng như vậy là quá quắt. Vả lại, những vệ tinh thông minh có thể « né » được. Theo COMSPOC, một công ty chuyên giám sát, những mảnh vỡ do Nga thử nghiệm hỏa tiễn một cách vô trách nhiệm hồi tháng 11/2021 đã tiến gần một vệ tinh Starlink khoảng 6.000 lần nhưng không gây ra thiệt hại nào, vì các vệ tinh này có thể điều chỉnh quỹ đạo để giảm rủi ro.
Về cơ bản, Starlink đã trở thành bản lề của hoạt động mà giới quân sự gọi là C4ISR (chỉ huy, kiểm soát, liên lạc, tin học, tình báo, giám sát, trinh sát). Nhờ đặt ở quỹ đạo thấp (550 kilomet thay vì 36.000 kilomet như các vệ tinh lớn), thời gian truyền tín hiệu rất nhanh. Các chiến binh Ukraina tải những hình ảnh của mục tiêu thông qua mạng di động, gởi đến một nhóm thảo luận được mã hóa để gọi pháo binh. Kiểu kết nối này chưa có một quân đội nào trên thế giới sử dụng trước đó. Bộ trưởng Fedorov nói rằng Kiev rất biết ơn vì sự trợ giúp này. Tuy nhiên SpaceX vẫn tiếp tục hạn chế, không kích hoạt Starlink tại những lãnh thổ bị Nga tạm chiếm – một quyền lực hiếm hoi đối với một công ty thương mại.
Theo RFI
