Cách nay đã hai tuần lễ, hôm đó là cuối tháng mười dương lịch, 30 tháng 10, mùng 1 tháng 11, dịp lễ hội Halloween. Chúng tôi đi mua bánh biscuit gói nhỏ nhỏ, loại petit beure pocket, kẹo chocolat đủ loại đủ màu, tất cả làm thành từng gói để chờ tối ngày lễ Halloween làm một màn phát quà cho các em nhỏ gõ cửa các nhà làm ma xin quà. Chúng tôi đã sẵn sàng sửa soạn hai bọc khá lớn để góc nhà chờ đợi.
Tới tối đúng ngày, sau bữa cơm chiều, trời xẩm tối, các em trong xóm, gọi là Village Plaisance, tụ tập từng nhóm 5, 7 đứa, có khi đông hơn, có khi ít hơn tùy ý thích, thường là chúng học chung trường chung lớp. Chúng được nghỉ lễ các thánh, mà tụ tập đi xin kẹo bánh theo phong tục, chớ chưa hẳn là chúng thiếu thốn, nhiều đứa thích ăn mặc hóa trang, có đứa làm công chúa, nhưng nhiều đứa thích áo quần dị hợm hay đen ngòm, thùng thình làm như ma quỷ, vẽ mặt dữ dằn, râu ria tùm lum. Thiệt là có lần mở cửa, nhìn chúng hiện ra lạ, mình phải lùi lại giựt mình. Ma quỷ mà, có đứa mang theo cái búa lớn hay cái mỏ neo to hơn người, cũng tạo được cảm giác lạ và chúng tôi vui vẻ nhập gia tùy tục với người địa phương.
Có lễ hội là một dịp vui, vì ai cũng biết sau lễ các thánh là người ta rộn rịp chờ đón Giáng Sinh, rồi Tết năm mới, may mắn thay giữa mùa thu sang đông u tối mịt mùng, lại có những ngày vui nhộn như để xua đi phần nào cái lạnh lẽo cơ hàn của dịch bệnh, cái đe dọa tàn sát ghê gớm của chiến tranh đang tràn lan làm chao đảo cả thế giới.
Lúc 7 giờ chiều, giờ ăn cơm tối, chúng tôi tắt đèn bếp, ăn trong bóng mờ của đèn hành lang len qua, kẻo các em nhỏ thấy đèn cửa sổ bếp sáng rỡ lại tiến tới đập cửa ầm ầm lối ra vào.
Ăn xong và dọn dẹp xong bữa chiều tối, chúng tôi lôi các bọc bánh kẹo ra coi lại thì chợt nghe tiếng gõ cửa nhè nhẹ, gõ kiểu này thì chắc chắn không phải là lũ khách con nít rồi, ai thế nhỉ? Tôi nhón gót chân, ngó qua lỗ đục nhỏ, à là hai ông cảnh sát, họ muốn gì giờ này? Tôi vội gọi con gái xuống lầu với mình, rồi mới yên trí mở cửa. Thì ra hai người nhân viên công lực này tới, ưu ái nhắc nhở chúng tôi, « Buổi tối lúc này an ninh không bảo đảm lắm, khi mở cửa đón khách xin bánh kẹo, coi chừng có thể có kẻ gian lợi dụng xông vô nhà cùng lúc để hành hung ». Họ nói hai lần rất chu đáo.
Chúng tôi cám ơn họ và nhìn nhau, họ đi rồi, vậy thì sao? Có làm fête nữa thôi? Má cứ làm, chớ má đã mua và sửa soạn tới hai túi, không lẽ vì sợ, mà giờ mình để mình ăn một mình! OK, con gái đề nghị, má cứ làm, thì mình lên lầu, có cửa sổ từ phòng trên dòm xuống là hành lang phía ngoài bếp, mình sẽ thả một tấm bạt từ lầu cao chạy xuống, đụng thảm lá cây bụi cây jasmin ngay cửa bếp ngoài đường, theo cái bạt đó, mình sẽ thả kẹo bánh lăn xuống tặng quý vị con nít nhe má… má khỏi mở cửa, khỏi sợ kẻ gian tấn công bất ngờ.
Hai mẹ con tôi đồng ý kiểu thả dù quà tặng như vậy, rùm beng vui vẻ đâu được ba lần. Tới lần thứ tư thì có chuyện, thiệt gọi là lễ của con nít, mà có cả con nít lớn bự 15, 16 tuổi, chúng muốn lớn hơn cả người lớn, khó phân biệt được rõ trong cảnh tranh tối tranh sáng ở ngoài trời, xe hơi chạy vụt qua và đèn đường thì lấp ló, lúc tỏ, lúc mờ. Đám trẻ thứ tư tới, chúng múa may ca hát trước cổng ra vào, rồi đập cửa ình ình, chúng tôi phải gọi chúng từ trên cao, chừng vài giây, rồi một hai phút sau, chúng mới tập trung và chú ý nhìn lên: Ici, là-haut, chào, tụi tôi ở trên này, tụi tôi vì cái cửa hư, kẹt, không mở nổi, alors, tụi tôi thả cadeaux xuống cho các em nhe, đón này, bonnes fêtes! Allez-y, allez-y! Một vài em nhảy cẫng lên, rất vui. Chúng tôi cũng hào hứng vui lây, quên đi, không để lướt theo tấm bạt, mà chúng tôi nhắm thẳng vào những bàn tay bé bé xinh xinh đó, cứ thế liệng bánh xuống. Có đứa bắt trúng, bravo, và có đứa bắt hụt, và bọc kẹo rớt xuống đất, bộp! Thế là trận chiến xẩy ra vì bất thình lình, có hai bà mẹ tây, tây hay arabe thì không rõ lắm, vì trời tối và loang loáng ánh đèn khi có khi không. Hai bà ấy xồ ra từ trong bóng mờ, họ cự nự rồi xỉa xói hai mẹ con tôi một tràng líu lo khá gay go: Các vous cho quà trẻ con kiểu sauvage như thế đó hả ? Các vous rất mất dậy, mal élévé. Các vous không có quyền làm thế! Các vous làm fêtes đâu! Các vous khinh người và bạc đãi các con chúng tôi ! Tôi hoảng và nghe tiếng được tiếng mất. Họ nói tiếng Pháp rất khó nghe, tôi cũng không hơn gì họ, vừa nghe vừa đoán mò, để hiểu loạng quạng!
Tôi khựng người, đứng như trời trồng, không biết làm sao cho họ hiểu, may mà con gái nó lanh trí, nó lật đật chạy xuống lầu, qua cửa sổ bếp, gần nhau hơn, nó phân bua rõ ràng: Quý bà hiểu cho, chúng tôi rất yêu mến trẻ con nên chúng tôi mới tham dự vô lễ hội này. Nhưng kẹt nhà chúng tôi neo đơn, ít người, mẹ tôi già lắm rồi, lại nữa vấn đề trộm cướp an ninh ràng buộc, nên xin lỗi quý vị, chúng tôi phải tự vệ, xin lỗi, vì vui quá, vui lây với các em mà chúng tôi đã thẩy bánh xuống, thay vì để glisser xuống rất từ từ, xin lỗi quý bà.
Nghe xong, hai người lớn đấy đong đỏng bỏ đi vội, nhưng đám con nít vẫn ở lại, chúng có gần 10 đứa. Chúng vẫn ngửng mặt lên cao nhìn và chờ đợi, dường như đã hiểu phần nào câu chuyện lôi thôi giữa người lớn với người lớn, nhưng chúng vẫn cười vui ồn ào, chúng giơ tay lên vẫy ra hiệu chờ đón, vẫy vẫy tay, còn bao nhiêu, donnez-nous tous!
Mười lăm phút sau thì đường phố vắng lặng trở lại. Mẹ con tôi đóng hết các cửa. Tắt đèn và đổi phòng khác, coi truyền hình. Thôi nhe, má, từ nay má đừng làm lễ hội bánh bánh kẹo kẹo Halloween hallowu nữa nhe, mấy cái bà gazoilles đó, họ khó chịu lắm!
Nhưng rồi sáng hôm sau, tôi phải đi chợ, phải mua khá nhiều đồ cho một tuần lễ, nước uống, sữa tươi, sữa đặc để pha café, yaourt, thịt, khoai, rau, đồ hộp, thêm mấy bọc giấy lớn, gần đầy xe đẩy. Nặng và cồng kềnh là mấy thùng nước suối. Tôi đang lúng túng xếp hàng đã mua lên quầy tính tiền, còn đang bối rối tìm mấy cái giỏ xách đặng xếp đồ, chưa kịp khuân ba cái bao nước evian lên kịp thì có một người đàn bà đậm người chợt đến sát gần, áo quần bà ta hơi dài, hơi thậm thượt, tôi không nhìn rõ mặt, vì bà ta đứng nghiêng nghiêng, nhưng tôi cũng kịp nghe được bà ta nói, đúng là nói với tôi: Để tôi giúp bà một tay nhe, mấy cái bịch nước này nặng lắm, tôi phải giúp bà thôi. Miệng nói, hai tay bà ta thoăn thoắt chuyển mấy bịch nước suối đặt lên chỗ tính tiền. Tôi cảm ơn và vừa kịp nhận ra là một trong hai người đàn bà tối hôm qua đã dừng chân ở trước cửa bếp nhà tôi…
Chúc Thanh
