Báo chí nhà nước được bày bán trên một đường phố ở Hà Nội
REUTERS

Mới đây, trao đổi với báo Sài Gòn Giải Phóng, một cơ quan ngôn luận của ĐCSVN, nhà báo Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã kêu gọi báo chí hãy chủ động, mạnh dạn chuyển đổi cách làm báo “chuyển đổi số”, chứ không kêu gọi thay đổi chủ trương đưa tin lâu nay.
Việt Nam hiện có gần 800 cơ quan báo chí, gần 200 đơn vị và gần 50 cơ quan phát thanh - truyền hình. Báo chí hiện nay được cho là phải cạnh tranh với mạng xã hội khi số lượng người tham gia mạng xã hội lên đến 77 triệu người, chiếm 79,1% dân số, theo thống kê củaVN network. Trong thời kỳ công nghệ số, độc giả có nhiều lựa chọn để tiếp cận thông tin. Nếu báo chí nhà nước chỉ làm tốt việc dẫn dắt thông tin thì khó có được sự quan tâm của độc giả.
Tóm lại, việc thử nghiệm này chỉ là hình thức chứ không phải là nội dung, bởi mục tiêu của báo chí trong nước hiện nay là mục tiêu tuyên truyền đúng theo đường lối, chủ trương của đảng và nhà nước, chứ mục tiêu không phải là đáp ứng nhu cầu của độc giả, thính giả. - Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già
Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già nói với RFA suy nghĩ của ông:
“Báo chí là một món ăn tinh thần, mà theo ông Lê Quốc Minh thì chỉ thử nghiệm về chuyển đổi số trong lãnh vực báo chí. Đây chỉ là thử nghiệm về phương tiện chứ không phải nội dung. Mà cái quan trọng chính là nội dung của trang báo, nội dung của chương trình truyền hình lại vẫn như cũ. Nội dung cũ này đã được thực tế chứng minh là khán giả, độc giả người ta không chấp nhận.
Do đó, cách thử nghiệm này chỉ là ‘bình mới rượu cũ” mà thôi. Vì vậy, muốn thử nghiệm thì hãy thử nghiệm về nội dung. Mà muốn thử nghiệm về nội dung thì cái quan trọng nhất cần phải có đối với lãnh vực báo chí là phải có tự do tư tưởng, tự do báo chí.
Tóm lại, việc thử nghiệm này chỉ là hình thức chứ không phải là nội dung, bởi mục tiêu của báo chí trong nước hiện nay là mục tiêu tuyên truyền đúng theo đường lối, chủ trương của đảng và nhà nước, chứ mục tiêu không phải là đáp ứng nhu cầu của độc giả, thính giả.”
Do báo chí nhà nước là công cụ tuyên truyền của đảng nên phải đưa tin phục vụ cho đảng. Có những bản tin vừa đưa lên đã rút xuống gây thắc mắc trong dư luận xã hội và có những suy đoán khác nhau, nhất là những bản tin liên quan đến các lãnh đạo cao cấp. Chẳng hạn, vào ngày 18 tháng 6 năm 2019, báo chí trong nước loan tin ông Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp xúc cử tri Quận Hoàn Kiếm vào ngày 19 tháng 6 năm 2019.  Bản tin vừa loan chẳng bao lâu thì bị gỡ xuống. Đến ngày hôm sau truyền thông Nhà nước loan tin ông Trọng “bận công tác” nên không thể tham dự cuộc tiếp xúc cử tri thành phố Hà Nội như đã thông báo.
Trước đó, hồi tháng 5 năm 2019, truyền thông trong nước loan tin ông Nguyễn Phú Trọng sẽ ra trước Quốc Hội đọc tờ trình tham gia Công ước 98 của Tổ chức Lao động Quốc tế -ILO vào ngày 29 tháng 5; tuy nhiên đến thời điểm đó, ông Trọng không xuất hiện mà người đọc tờ trình là bà phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh.
Sở dĩ báo chí đưa tin lên lại rút xuống vì lúc bấy giờ có tin đồn ông Trọng bị đột quỵ trong chuyến công tác tại Kiên Giang vào tháng 4 năm 2019.
Tờ Sài Gòn Giải Phóng dẫn lời nhà báo Lê Quốc Minh rằng, “sự phát triển của công nghệ đã kéo theo sự thay đổi trong thói quen và hành vi tiêu dùng thông tin của công chúng. Hoạt động báo chí bây giờ không còn giống như trước nữa. Các cơ quan báo chí hãy chủ động và mạnh dạn thử nghiệm để tìm ra con đường riêng cho mình. Hội Nhà báo Việt Nam luôn ủng hộ và đồng hành”.
Một số nhà báo và bloggers trong nước mà RFA trò chuyện đều cho rằng, nếu báo chí Việt Nam tự do đưa tin mà không theo chủ trương của đảng thì sẽ bị phạt, bị ngưng hoạt động. Một blogger yêu cầu ẩn danh vì lý do an ninh, cho RFA quan điểm của mình:
“Khi quan chức truyền thông của cộng sản lên tiếng, hầu hết là rổn rẻng ngôn từ nhưng không có nội dung gì cả, Và thậm chí đôi khi nó còn giới thiệu sự kém cỏi và thiếu hiểu biết. Truyền thông trong một nhà nước độc tài, luôn nghĩ có thể sử dụng những cái áo mới, và tận dụng những lợi thế của kỹ thuật để cứu rỗi cho việc thông tin không có sự thật và chỉ thuần túy phục vụ cho ông chủ độc tài.
Họ không hình dung rằng điều quan trọng nhất của báo chí là sự thật và đi thẳng vào sự thật. Ở thế kỷ mà con người đã bắt đầu tận dụng AI, mà các quan chức hàng đầu truyền thông của cộng sản kêu gọi thúc đẩy nhanh "chuyển đổi số" thì thật là buồn cười. Cái mà truyền thông có Cộng sản cần phải đi tới, nhưng họ không nhắc trong những bài vận động đổi mới của họ, là báo chí phải biết sống với lương tâm chức nghiệp, và biết sống với nỗi đau con người, chứ không chỉ giỏi đứng lên, ngồi xuống như những tên hề theo cái phất tay của lãnh đạo”.
Một trong những tờ báo bị Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam ra quyết định xử phạt, là Báo Phụ Nữ Thành phố Hồ Chí Minh hôm 28 tháng 5 năm 2020. Hình thức xử phạt là phạt hành chính 55 triệu đồng và đình bản phiên bản điện tử trong vòng một tháng. Lý do được nói là đã vi phạm đưa thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng trong loạt bài về Bà Nà, Sun Group…
Truyền thông trong một nhà nước độc tài, luôn nghĩ có thể sử dụng những cái áo mới, và tận dụng những lợi thế của kỹ thuật để cứu rỗi cho việc thông tin không có sự thật và chỉ thuần túy phục vụ cho ông chủ độc tài. - Một blogger
Trước đó một năm, Báo điện từ Người Tiêu Dùng cũng bị cơ quan quản lý chức năng kỷ luật tạm ngưng hoạt động và đóng phạt 65 triệu với cáo buộc được nêu ra là sai phạm trong hoạt động báo chí. Theo Cục Báo Chí, trang mạng Người Tiêu Dùng đã thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng nghiêm trọng bởi câu hỏi “Nhiều cấp dưới bị bắt giam và bị kỷ luật nặng, bao giờ ông Lê Thanh Hải và Lê Hoàng Quân “vào lò”? trong vụ Thủ Thiêm.
Chỉ một năm sau, cựu bí thư Lê Thanh Hải và cựu chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân bị kỷ luật. 
Hồi tháng 10 năm 2019, Tạp chí Điện tử Luật sư Việt Nam bị phạt 50 triệu và đình bản trong 2 tháng vì thông tin bị cho là sai sự thật trong bài viết ‘Biệt phủ lấn sông của gia đình thiếu tướng Đỗ Hữu Ca’. Vào đầu năm 2023, ông Đỗ Hữu Ca bị bắt và từ ngày 10 tháng 4 tới đây ông này phải hầu tòa với tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điểm a khoản 4 điều 174 bộ luật Hình sự.
Theo RFA