Về sự kiện chủ tịch nước Việt Nam phải ra đi mà dân chúng không hiểu tại sao, The Economist mở đầu bài viết bằng nhận định « Đảng cộng sản Việt Nam nằm trong số những tổ chức bí mật nhất trên Trái Đất ».

Ảnh minh họa : Áp-phích chào mừng đại hội đảng 12 tại Hà Nội ngày 19/01/2016. AP - Hau Dinh


Chủ tịch nước bị cách chức, người dân mù mờ thông tin
Đảng luôn trưng ra trước người dân và thế giới một bộ mặt đồng thuận. Thế nên việc một chủ tịch nước năm ngoái bị hạ bệ dưới tin đồn tham nhũng, và cuối tháng Ba, chủ tịch nước thứ hai là ông Võ Văn Thưởng phải ra đi đã gây bối rối không chỉ cho người Việt mà cả các nhà đầu tư nước ngoài, vốn coi Việt Nam là nền kinh tế năng động nhất Đông Nam Á.
Ông Thưởng tuổi mới hơn 50 là chủ tịch nước trẻ nhất từ trước đến nay, lên thay ông Nguyễn Xuân Phúc đã từ chức do liên quan đến vụ án về bộ xét nghiệm trong đại dịch – ông khẳng định mình và gia đình không liên quan. Nhưng chuyến thăm của vua và hoàng hậu Hà Lan bỗng bị hủy theo yêu cầu của Việt Nam. Và ngày 20/03, Trung ương Đảng thông báo ông Thưởng đã từ bỏ mọi chức vụ, những « vi phạm, khuyết điểm » của ông đã « tạo dư luận xấu » cho đảng. Bà Võ Thị Ánh Xuân tạm thay thế, và chẳng còn nghe nói gì đến ông Thưởng.
Chủ tịch nước chỉ là một trong « tứ trụ », và tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gần 80 tuổi được cho là sức khỏe kém và sẽ về nghỉ trong đại hội năm 2026. Nhân vật quan trọng nhất của đảng tin rằng đảng không thể tồn tại nếu không chống tham nhũng. « Lò » của ông đã thiêu cháy nhiều bộ trưởng, một phó thủ tướng, hàng loạt quan chức ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh. Nhưng nhiều nhân vật có ảnh hưởng cũng lợi dụng việc ông Trọng « đốt lò » để tranh giành quyền lực.
Có bàn tay của ông Tô Lâm ?
Ông Thưởng vốn được tổng bí thư bảo trợ, nhưng theo chuyên gia Lê Hồng Hiệp ở Singapore, ông được cho là đã phạm sai lầm trong thời kỳ làm bí thư tỉnh Quảng Ngãi từ 2011 tới 2014. Tô Lâm, bộ trưởng công an nhiều quyền hành và tham vọng, người dẫn đầu chiến dịch chống tham nhũng có thể liên quan đến vụ ông Võ Văn Thưởng rơi đài, và chắc chắn ông sẽ quyết giành lấy vị trí hàng đầu năm 2026.
Một phái đoàn 60 doanh nhân Mỹ trong đó có Boeing và Meta vừa đến Việt Nam. Đối với những người quan tâm đến sự phát triển của Việt Nam, vụ ông Thưởng mất chức là đầy bí ẩn. Một mặt, nó cho thấy tham nhũng đã lan đến mức cao nhất của đảng. Tham nhũng khủng khiếp đến nỗi trong vụ án ở ngân hàng SCB, số tiền lừa đảo 12 tỉ đô la cao gấp đôi vụ quỹ 1MDB ở Malaysia từng gây rúng động. Đây là điểm bất định khi muốn rời bỏ Trung Quốc sang đầu tư vào Việt Nam.
Mặt khác, các tập đoàn đa quốc gia biết cách xoay sở, vả lại khu vực đầu tư nước ngoài ít bị tham nhũng hơn khu vực nhà nước. Điều tệ hại là khi công việc cải cách bị đình trệ. Ông Trọng nói rằng vừa chống tham nhũng vừa bảo đảm ổn định là « đập chuột nhưng không làm bể bình ». Những con chuột đã bị bắt, nhưng chiếc bình có vô sự hay không ? Việt Nam sắp có câu trả lời.
Theo RFI