Phiên xử 12 người bị cáo buộc thuộc tổ chức Chính phủ Quốc gia VN lâm thời. Phiên xử diễn ra tại TPHCM hôm 22/8/2018. AFP

Đầu năm 2018, tổ chức “Chính phủ Quốc gia Việt Nam Lâm thời” có trụ sở tại Hoa Kỳ, do ông Đào Minh Quân khởi xướng vào năm 1991, bị Bộ Công an Việt Nam chính thức cáo buộc là tổ chức khủng bố. Do đó, những người có liên quan đến tổ chức này khi bị bắt giữ đều bị khởi tố với một trong hai tội danh hình sự có hình phạt rất nặng là “Khủng bố” hoặc “Âm mưu nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”.
Cho đến nay, đã có hơn 60 người tại Việt Nam bị kết án tù nặng nề với cáo buộc là thành viên của tổ chức này. Hầu hết án tù bị tuyên về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Một số vụ án có tới hàng chục bị cáo, như vụ 16 người bị kết án về tội đặt bom xăng tại nhà xe và cổng ga đến sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất hồi năm 2017; vụ 12 người bị kết án tù năm 2018 với cáo buộc tuyên truyền, kích động biểu tình, dụ dỗ, lôi kéo và hứa sẽ phong chức cho những người tham gia tổ chức này; vụ 12 người bị kết án vào năm 2022 với cáo buộc đã thực hiện trưng cầu dân ý bầu cho ông Đào Minh Quân làm Tổng thống Đệ tam Việt Nam Cộng Hòa.
Đối với những người nghèo thì đây là một vị cứu tinh. Khi có ai đó hứa hẹn với họ đất đai, nhà cửa và kêu họ ký vào một lá đơn ủng hộ Đào Minh Quân về tổ quốc để làm thủ tướng thì họ sẵn sàng ký. Họ thấy ký vào giấy thì cũng chẳng mất gì. Tôi chưa từng thấy người nào theo Đào Minh Quân mà được nhận được bổng lộc gì cả. - LS. Nguyễn Văn Miếng
Luật sư Nguyễn Văn Miếng, từng bào chữa cho bà Trần thị Ngọc Xuân, người bị truy tố năm 2022 về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” với vai trò lãnh đạo thực hiện “trưng cầu dân ý”, phát hành, tuyên truyền các tài liệu “hiến ước lâm thời”, “Hiến pháp Đệ III Cộng hòa” và “Sơ lược Tiểu sử Thủ Tướng Đào Minh Quân”… nói với RFA lý do thân chủ của ông tham gia tổ chức này:
“Khi tiếp xúc với một số người theo tổ chức của Đào Minh Quân, họ có trình bày lý do sâu sa nhất của họ là họ bất mãn với chế độ cộng sản và họ mong muốn có một sự thay đổi. Vì thế khi có một vị mà họ cho là cứu tinh xuất hiện đúng với lòng mong ước của họ thì họ bám víu. Cụ thể, tổ chức Đào Minh Quân luôn luôn hứa hẹn với họ là sẽ được đất đai, nhà cửa. Còn nếu như ai đam mê quyền lực thì sẽ được hưởng hoặc được phong luôn là tỉnh trưởng hoặc là đại tá, trung tá trong một bộ máy mới mà hỏi gọi là “Đệ tam Cộng hòa”, dù đó chỉ là quyền lực áo được Đào Minh Quân ban phát.
Đối với những người nghèo thì đây là một vị cứu tinh. Khi có ai đó hứa hẹn với họ đất đai, nhà cửa và kêu họ ký vào một lá đơn ủng hộ Đào Minh Quân về tổ quốc để làm thủ tướng thì họ sẵn sàng ký. Họ thấy ký vào giấy thì cũng chẳng mất gì. Tôi chưa từng thấy người nào theo Đào Minh Quân mà được nhận được bổng lộc gì cả.”
Luật sư Đặng Đình Mạnh cho hay, ông đã tham gia bào chữa cho một số thân chủ, nhưng đến phút chót thì không ra bào chữa được do thân chủ của ông bị ép từ chối luật sư. Ông nói với RFA lý do thân chủ của ông theo tổ chức này:
“Đã có thỏa hiệp giữa chính quyền Đào Minh Quân và chính quyền trong nước về việc bàn giao chính quyền. Do đó, ông Đào Minh Quân sắp được chính phủ Mỹ đưa về Việt Nam để tiếp nhận chính quyền. Ai tham gia chính quyền Đào Minh Quân sớm sẽ được bổ nhiệm chức vụ, có công ăn việc làm ổn định, lương cao. - Kêu gọi người dân bỏ phiếu trên mạng bầu ông Đào Minh Quân làm tổng thống để được công nhận là người có công với chính quyền Đào Minh Quân. Khi nào chính quyền Đào Minh Quân về Việt Nam chấp chính sẽ trả ơn.
Điểm qua những trường hợp người tham gia các tổ chức Đào Minh Quân bị bắt thường cư trú ở các tỉnh lẻ, vùng sâu, vùng xa, có nhận thức giản đơn về chính trị, ít hiểu biết về các tổ chức người Việt ở nước ngoài, ngây thơ, hám lợi và cả tin vào những lời tuyên truyền.”.

Nguyễn James Han, một công dân Mỹ là thành viên của Chính phủ Quốc gia Việt Nam Lâm thời có trụ sở tại California hầu tòa trước tòa án ở Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 22 tháng 8 năm 2018. \

Ông Hoàng Tôn, từng là một thành viên của tổ chức này cho RFA biết cách thức chiêu mộ thành viên tại Việt Nam tham gia tổ chức “Chính phủ Quốc gia Việt Nam Lâm thời”:
“Cách thức là làm sao cho người dân nhận ra có một “vị cứu tinh” khi họ đã quá bất mãn với chế độ cộng sản. Người dân Việt Nam đã sống với chế độ cộng sản lâu rồi. Họ đã hiểu cộng sản như thế nào. Vấn đề là họ có dám nói hay không, có dám đứng lên hay không mà thôi.
Cũng như trước đây, khi Pháp đô hộ Việt Nam cả trăm năm, khi ông Hồ Chí Minh đứng lên để tổ chức Việt Minh chống Pháp thì người dân ý thức được là họ bị Pháp đô hộ. Họ dám đứng lên, dám nói và họ đi theo, thì bây giờ lịch sử lập lại. Chính người dân ở trong nước sống với chế độ cộng sản gần 100 năm ở miền Bắc và gần 50 năm ở miền Nam rồi. Họ hiểu được chế độ cộng sản Việt Nam cai trị như thế nào. Bây giờ có một thế lực nghịch lại với cộng sản thì người dân tin tưởng và đi theo thôi. Bây giờ báo chí, internet đều nói tổ chức này bị nhà nước Việt Nam coi là khủng bố nhưng họ vẫn tin thì vẫn theo thôi”.
Ông Hoàng Tôn nói thêm, ông tham gia tổ chức này từ năm 2017 nhưng bây giờ ông không còn là thành viên nữa, bởi ông tin chắc rằng cộng sản Việt Nam cũng như cộng sản quốc tế sẽ bị giải thể trong tương lai gần.
Bà Lâm Ái Huệ, một người thuộc tổ chức này, tự xưng với chức danh là “trung tướng” cho RFA biết, tổ chức này chỉ có một mục tiêu duy nhất là “muốn giải thể chế độ cộng sản, lấy lại đất nước Việt Nam bằng đường lối ôn hòa là trưng cầu dân ý”.
Truyền thông Nhà nước Việt Nam những năm qua có nhiều bài biết về tổ chức này như: Vạch trần trò bịp bợm của tổ chức khủng bố “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời”; Lật tẩy trò bịp bợm của “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời”… theo bài viết thì những âm mưu thâm độc, xảo quyệt của tổ chức mà họ coi là khủng bố do Đào Minh Quân cầm đầu đã bị lực lượng công an vạch trần, đấu tranh làm thất bại hoàn toàn.
Khi tiếp cận, cán bộ an ninh tự xưng là người của tổ chức Đào Minh Quân bắt liên lạc, rủ rê tham gia vào tổ chức. Khi đã đủ chứng cứ và xác định được nơi cư trú của những người cả tin thì an ninh tổ chức bắt giữ họ. Trong những trường hợp này, người dân bị bắt vì an ninh gài bẫy, chứ bản thân họ cũng chưa từng tiếp xúc thật sự với tổ chức Đào Minh Quân. - LS. Đặng Đình Mạnh
Ngoài thông tin trên báo chí, chính an ninh của Việt Nam đã gài bẫy để bắt những người đã hoặc sắp tham gia vào tổ chức này. Luật sư Đặng Đình Mạnh nói với RFA:
“Cán bộ an ninh của chế độ thường xuyên theo dõi các kênh YouTube của tổ chức Đào Minh Quân. Mỗi khi phát hiện người xem kênh để lại các biểu tượng cảm xúc hoặc lời bình luận thì họ liền tiếp cận bằng các nick ảo mang tên trùng với tên những người trong tổ chức Đào Minh Quân. Khi tiếp cận, cán bộ an ninh tự xưng là người của tổ chức Đào Minh Quân bắt liên lạc, rủ rê tham gia vào tổ chức. Khi đã đủ chứng cứ và xác định được nơi cư trú của những người cả tin thì an ninh tổ chức bắt giữ họ. Trong những trường hợp này, người dân bị bắt vì an ninh gài bẫy, chứ bản thân họ cũng chưa từng tiếp xúc thật sự với tổ chức Đào Minh Quân.”
Luật sư Mạnh nói thêm, trong các trường hợp bị khởi tố do tham gia tổ chức này, nếu truyền thông trong nước không thông tin thì hầu như công chúng không hề biết để có sự hỗ trợ cần thiết, như: Giúp thăm nuôi tù nhân, giới thiệu luật sư... Ngoài ra, với những người bị khởi tố tội danh khủng bố, thì các tổ chức nhân quyền quốc tế cũng hạn chế tiếp xúc.
Theo RFA