Bà Sheinbaum thắng vang dội để trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mexico 
Bà Claudia Sheinbaum, ứng cử viên tổng thống của đảng MORENA cầm quyền, phản ứng khi phát biểu trước những người ủng hộ mình sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mexico hôm 3/6.
Bà Claudia Sheinbaum đã giành chiến thắng áp đảo để trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mexico, kế thừa sự nghiệp của nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm Andres Manuel Lopez Obrador.
Ông Lopez Obrador, vị lãnh đạo được người nghèo yêu mến, đã cố vấn cũng như giúp bà Sheinbaum giành chiến thắng.
Bà Sheinbaum, một nhà khoa học khí hậu và cựu thị trưởng Thành phố Mexico, đã thắng cử chức tổng thống với số phiếu bầu từ 58,3% đến 60,7%, theo kết quả kiểm phiếu nhanh của cơ quan bầu cử Mexico. Đó được coi là tỷ lệ phiếu bầu cao nhất trong lịch sử dân chủ của đất nước này.
Kết quả được cơ quan bầu cử đưa ra cho thấy liên minh cầm quyền cũng đang trên đà giành được 2/3 ‘siêu đa số’ ở cả hai viện của Quốc hội, điều này sẽ cho phép liên minh thông qua các cải cách hiến pháp mà không cần sự ủng hộ của phe đối lập.
Ứng cử viên đối lập Xochitl Galvez thừa nhận thất bại sau khi kết quả sơ bộ cho thấy bà chỉ chiếm từ 26,6% đến 28,6% số phiếu bầu.
“Lần đầu tiên trong 200 năm của nền cộng hòa, tôi sẽ trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mexico,” bà Sheinbaum nói với những người ủng hộ trong tiếng reo hò hô vang “tổng thống, tổng thống.”
Chiến thắng dành cho bà Sheinbaum là một bước tiến quan trọng đối với Mexico, một quốc gia nổi tiếng với nền văn hóa trọng nam và là quê hương của dân số Công giáo La Mã lớn thứ hai thế giới, vốn đã thúc đẩy nhiều giá trị và vai trò truyền thống hơn cho phụ nữ trong những năm qua.
Bà Sheinbaum là người phụ nữ đầu tiên giành chiến thắng trong một cuộc tổng tuyển cử ở khu vực, gồm Hoa Kỳ, Mexico và Canada.
“Tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng một ngày nào đó mình sẽ bỏ phiếu cho một phụ nữ,” bà Edelmira Montiel, 87 tuổi, một người ủng hộ Sheinbaum ở bang nhỏ nhất Mexico, Tlaxcala, cho biết.
“Trước đây, chúng tôi thậm chí không thể bỏ phiếu, và khi bạn có thể làm điều đó thì bạn chỉ bỏ phiếu cho người mà chồng bạn bảo bạn bầu. Cảm ơn Chúa vì điều đó đã thay đổi và tôi được sống đến lúc này”.
Bà Sheinbaum đối diện một con đường phức tạp phía trước. Bà phải cân bằng giữa những lời hứa tăng cường các chính sách phổ biến về phúc lợi trong khi tiếp nhận sự thâm hụt ngân sách khổng lồ và tăng trưởng kinh tế thấp.
Sau khi kết quả sơ bộ được công bố, bà nói với những người ủng hộ rằng chính phủ của bà sẽ chịu trách nhiệm về mặt tài chính và tôn trọng quyền tự chủ của ngân hàng trung ương.
Bà cam kết sẽ cải thiện an ninh nhưng không cho biết chi tiết và cuộc bầu cử, vốn là một cuộc bầu cử bạo lực nhất trong lịch sử hiện đại của Mexico với 38 ứng cử viên bị sát hại, đã làm gia tăng thêm các vấn đề an ninh nghiêm trọng. Nhiều nhà phân tích cho rằng các nhóm tội phạm có tổ chức đã mở rộng và tăng cường ảnh hưởng trong nhiệm kỳ của ông Lopez Obrador.
Cuộc bỏ phiếu hôm 2/6 cũng bị hoen ố bởi vụ giết hại hai người tại các điểm bỏ phiếu ở bang Puebla. Nhiều người đã thiệt mạng dưới thời ông Lopez Obrador nắm quyền, với tổng cộng hơn 185.000 người – con số này lớn hơn bất kỳ chính quyền nào khác trong lịch sử hiện đại của Mexico, mặc dù tỷ lệ giết người đã giảm dần.
“Trừ phi bà Sheinbaum cam kết thực hiện một mức đầu tư có thể thay đổi cục diện trong việc cải thiện chính sách và giảm bớt quyền miễn trừ, không thì bà ấy sẽ có thể sẽ gặp khó khăn trong việc đạt được sự cải thiện đáng kể về mức độ an ninh tổng thể,” ông Nathaniel Parish Flannery, một nhà phân tích rủi ro chính trị độc lập về Mỹ Latin, cho biết.
Theo kết quả sơ bộ, đảng MORENA cầm quyền cũng giành chiến thắng trong cuộc đua giành chức thị trưởng Thành phố Mexico, một trong những chức vụ quan trọng nhất của đất nước.
Quan hệ với MỹTrong số những thách thức của tân tổng thống sẽ là các cuộc đàm phán căng thẳng với Hoa Kỳ về dòng người di cư khổng lồ qua Mexico đến Mỹ và hợp tác an ninh về buôn bán ma túy vào thời điểm đại dịch fentanyl đang hoành hành ở Hoa Kỳ.
Các quan chức Mexico dự đoán các cuộc đàm phán này sẽ khó khăn hơn nếu ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11. Ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 100% đối với ô tô Trung Quốc sản xuất tại Mexico và cho biết ông sẽ huy động lực lượng đặc biệt để chống lại các băng đảng.
Ở trong nước, tổng thống mới sẽ được giao nhiệm vụ giải quyết tình trạng thiếu điện, nước và thu hút các nhà sản xuất đến như một phần của xu hướng “đưa sản xuất về gần”, trong đó các công ty di chuyển chuỗi cung ứng đến gần thị trường chính quốc của họ hơn.
Bà Sheinbaum cũng sẽ phải vật lộn với việc phải làm gì với Pemex, gã khổng lồ dầu mỏ quốc doanh vốn đã chứng kiến sản lượng sụt giảm trong hai thập kỷ qua và đang chìm trong nợ nần.
“Không thể chỉ bỏ tiền người đóng thuế vào cái hố vô tận mà công ty không bao giờ có lãi,” ông Alberto Ramos, kinh tế gia trưởng khu vực Mỹ Latinh tại Goldman Sachs, cho biết. "Họ phải suy nghĩ lại về mô hình kinh doanh của Pemex."
Ông Lopez Obrador đã tăng gấp đôi mức lương tối thiểu, giảm nghèo và giám sát đồng peso tăng giá cũng như tỷ lệ thất nghiệp thấp – vốn là những thành công khiến ông trở nên vô cùng nổi tiếng.
Bà Sheinbaum đã hứa sẽ mở rộng các chương trình phúc lợi, nhưng sẽ không dễ dàng gì khi Mexico đang trên đà thâm hụt lớn trong năm nay và mức tăng trưởng GDP chậm chạp ở mức chỉ 1,5% mà ngân hàng trung ương dự đoán cho năm 2025.
Ông Lopez Obrador đã có ảnh hưởng nhiều trong chiến dịch tranh cử, tìm cách biến cuộc bỏ phiếu thành một cuộc trưng cầu dân ý về chương trình nghị sự chính trị của ông. Bà Sheinbaum đã bác bỏ những tuyên bố của phe đối lập rằng bà sẽ là một "con rối" " của ông Lopez Obrador, nhưng đã cam kết sẽ tiếp tục nhiều chính sách của vị tổng thống sắp mãn nhiệm, bao gồm cả những chính sách giúp đỡ những người nghèo nhất ở Mexico.
Trong bài phát biểu chiến thắng của mình, bà Sheinbaum cảm ơn ông Lopez Obrador là "một người có một không hai đã làm cho đất nước chúng ta trở nên tốt đẹp hơn".
Nhưng theo nhà phân tích chính trị Viri Rios, những lời chỉ trích rằng bà Sheinbaum sẽ trở thành bù nhìn của nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm xuất phát từ sự phân biệt giới tính.
“Thật không thể tin được là mọi người không thể tin rằng bà ấy sẽ tự đưa ra quyết định và tôi nghĩ điều đó liên quan nhiều đến thực tế rằng bà ấy là phụ nữ,” bà Rios nói.
Theo VOA
