Người Mỹ hiện không đặt nhiều niềm tin vào nước Mỹ. Hoặc ít nhất là không tin vào các thể chế của nó.
Theo hai cuộc thăm dò ý kiến của Gallup gần đây (2022 và 2023), niềm tin của công chúng Mỹ vào các thể chế đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay. Sự sụt giảm này đáng lo ngại bởi lòng tin và sự an tâm là yếu tố thiết yếu cho một xã hội lành mạnh.
Cuộc thăm dò của Gallup cho thấy mức sụt giảm niềm tin đáng kể vào các thể chế quan trọng như niềm tin vào Tòa Án Tối Cao (giảm 11%), niềm tin vào chức Tổng Thống (giảm 15%). Niềm tin cũng giảm ở các lĩnh vực khác, bao gồm hệ thống y tế, ngân hàng, cảnh sát, trường học và truyền thông báo chí.
Các chuyên gia tin rằng sự sụt giảm này một phần là do nỗ lực lâu dài của một số chính trị gia cố ý làm suy yếu niềm tin của công chúng vào các thể chế như khoa học, truyền thông và chính phủ, tạo hoang mang, sợ hãi để đạt mục tiêu chính trị.
Xem xét trường hợp khủng hoảng Covid, "Chính phủ chịu trách nhiệm thực hiện bất cứ ý tưởng nào mà các nhà khoa học cho là thực tiễn tốt nhất. Nhưng sự nghi ngờ đáng kể đối với cả chính phủ và khoa học đã khiến nhiều người Mỹ đối xử với các hướng dẫn y tế chính thức một cách nghi ngờ, nếu không muốn nói là hoàn toàn bác bỏ. Hậu quả của việc này khá rõ ràng. Có thể hàng chục nghìn, nếu không muốn nói là hàng trăm nghìn người Mỹ đã tử vong một cách không cần thiết", Dr Marc Hetherington, giáo sư khoa học chính trị của University of North Carolina at Chapel Hill nhận xét.
Trong một xã hội thông thường, lòng tin đóng vai trò như chất bôi trơn giúp xã hội vận hành trơn tru. Khi không có nó, mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Con người phụ thuộc vào các thể chế chính phủ cho nhiều khía cạnh trong cuộc sống, và khi niềm tin bị phá vỡ, nó có thể dẫn đến cảm giác cô lập, lo lắng và hoang mang.
Sự thiếu tin tưởng này cũng có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực trên quy mô lớn hơn. Trở lại trường hợp những tháng đầu của đại dịch COVID-19 dưới chính quyền Trump, sự nghi ngờ đối với khoa học đã khiến nhiều người Mỹ phớt lờ các hướng dẫn y tế chính thức, khiến Hoa Kỳ là một trong số ít các nước tiến bộ có số ca tử vong cao nhất trên thế giới.
Một ví dụ điển hình khác là cuộc tấn công vào Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng Một, 2021, khi hàng nghìn người vì mất lòng tin vào hệ thống bầu cử Hoa Kỳ và nghe theo những tuyên bố sai trái của Trump đã tập trung tại Washington, D.C. Đám đông đã tấn công vào Điện Capitol nhằm ngăn chặn một phiên họp Quốc hội kiểm phiếu của Cử tri đoàn để chính thức hóa chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden, tuy cuối cùng không thành công trong việc ngăn chặn việc chứng nhận kết quả bầu cử, nhưng chỉ trong vòng 36 giờ, 5 người chết trong đó có một người bị Cảnh sát Capitol bắn, nhiều người bị thương, trong đó có 174 người là nhân viên cảnh sát. Bốn sĩ quan ứng phó với vụ tấn công vì mất niềm tin và căng thẳng đã tự sát trong vòng bảy tháng. Thiệt hại do những kẻ tấn công gây ra vượt quá 2,7 triệu Mỹ Kim.
Liệu có hy vọng để xây dựng lại lòng tin của người dân trên phương diện quốc gia? Các chuyên gia có nhiều ý kiến trái ngược nhau. Một số người tin rằng thịnh vượng kinh tế có thể giúp ích, nhưng ngay cả trong thời kỳ kinh tế tốt, lo lắng vẫn đeo bám. Những người khác nghi ngờ khả năng hồi phục niềm tin do tình trạng bế tắc chính trị.
Trong vai trò lãnh đạo, các viên chức chính quyền có thể xây dựng lại niềm tin bằng cách tập trung vào các vấn đề quan trọng đối với người dân mà họ đại diện và bằng cách giao tiếp cởi mở và trung thực. Tình hình tranh cử giữa Trump và Biden cũng như sự chia rẽ lưỡng đảng ở Hoa Kỳ đang bước vào thời kỳ căng thẳng nhất, dù kết quả thế nào, một điều mà người dân Hoa Kỳ hiện đang cần đến là một tổng thống chính trực, tôn trọng, thực thi và bảo vệ hiến pháp.
Nguyên Hòa
